In het boek Evenwicht in uitvoering benoem ik de vierde functie van het evenwicht: autonome beïnvloeding.
Het autonome zenuwstelsel wordt mede gereguleerd door een deel van de evenwichtsorganen, namelijk de statolietorganen. Wat doen de statolietorganen dan? En wat is de relatie met het hart? Ik spreek ook mijn zorg om mijn eigen hart uit. Komen al die vage klachten voort uit een niet goed functionerend hart?
Ik heb 24 uur met een holterkastje gelopen en geslapen, 24 uur wordt dan de hartslag gemeten. Voordat ik de uitslag kreeg is er nog een kort hartfilmpje gemaakt en de bloeddruk gemeten. Daarna volgde het gesprek met de cardioloog.
(Foto is een selfie)
Volledig transcript:
Aflevering 8: Hartzorg.
Ik wil het gaan hebben over het hart en de relatie tussen de evenwichtsorganen en het hart. En in dit geval ook mijn eigen hart. Ik vind het ook best spannend om dat te delen, juist omdat ik allerlei vage klachten heb en niet precies weet waar dat vandaan komt. En zou dat een relatie kunnen hebben met die evenwichtsorganen?
Wil ik eerst even uitleggen hoe het zit met die relatie daartussen. Want dat is er wel degelijk. Die evenwichtsorganen die bestaan uit twee delen: dat zijn de halfcirkelvormige kanalen en de statolietorganen. En juíst die statolietorganen, die detecteren of die reguleren de bloeddruk. En dat klinkt heel gek, en dat doen ze dus wel en dat komt, omdat het ook te maken heeft met statolietorganen, die meten de zwaartekracht. En juíst door dat meten van die zwaartekracht, dat voelen van die zwaartekracht dat zorgt dus de statolietorganen -omdat ze dat meten- dat meenemen ook en daardoor die hartslag kunnen reguleren, want de hartslag kan werken juíst door de zwaartekracht. Dus daar ligt die connectie al.
Dan pak ik even mijn boek er bij wat ik daarover geschreven heb. Als je het hebt over de statolietorganen, die hebben meerdere functies, want die dragen bij aan de hoofdstabilisatie, oriëntatie van het oog ten opzichte van de horizon, dat is dus eigenlijk die beeldstabilisatie hè? Ander woord daarvoor. En ze zorgen voor de rechtopstaande houding, dat je dus goed rechtop kunt blijven staan. Heeft natuurlijk ook alles met die zwaartekracht te maken. En verder detecteren ze ook de bewegingen tijdens het ronddraaien om je as. Als je een pirouette maakt. Of even met je hoofd even snel achteromkijkt. Als ik dit nu doe, dan hoor je meteen dat ik... ja... (geluid wordt iets zachter) het geluid hoor je het al aan hè?
En de statolietorganen spelen dus ook een belangrijke rol in het reguleren van de bloeddruk. Dat geef ik al aan in het begin van het boek en later ga ik daar verder op in. Dan heb ik het over functie 4, de autonome beïnvloeding. Dat is ook een van de functies van het evenwicht. Autonome beïnvloeding van het evenwicht. En waar gaat het dan over? Dat gaat over, dat dus die hartslag gereguleerd wordt. De bloeddruk. En de ademhaling. En hoe kan dat dan?
Nou, als je het hebt over autonome beïnvloeding, dan hebben we het over het perifere zenuwstelsel. Dat is het hele zenuwstelsel wat buiten het brein ligt. Buiten de hersenen, want dat is het centrale zenuwstelsel en het perifere zenuwstelsel is wat daar allemaal omheen zit.
En het perifere zenuwstelsel dat bestaat ook weer uit twee delen. Dat is het autonome zenuwstelsel en het somatische zenuwstelsel.
En nu gaat het over dat autonome zenuwstelsel. Dat is een, het zenuwstelsel die reguleert de functies van alle inwendige organen. En dat is namelijk... het autonome zenuwstelsel heeft een heleboel functies. Dat is het regelen van de lichaamstemperatuur. En dan dus die bloeddrukregulatie hè? De hartslag, de ademhalingsfrequentie, maar ook het regelen van de bloedsuikerspiegel, de spijsvertering en het reguleren van sterke en krachtige emoties.
En die bloeddrukregulatie en die hartslag- en die ademhalingsregulatie, die hebben dus ook te maken met die evenwichtsorganen en met name dus die statolietorganen. En hoe dat dan zit bij die bloeddruk, is dan ook dat als je zit of ligt en je komt snel overeind, dan kan het wel eens zijn dat je een beetje zwart voor je ogen ziet, dat je sterretjes ziet. Dan is er eigenlijk een snelle drukverlaging, omdat je lichaam niet zo snel meekan om al dat bloed dus ook omhoog te krijgen. En die statolietorganen die reguleren dat, dat er eigenlijk geen ...ehm... dat er geen bloeddrukverlaging komt (dus ze voorkomen dat) dat juist het bloed op de juiste manier blijft stromen. En dat is natuurlijk heel erg prettig, want dan heb je niet dat als je dus van zit naar staan en van liggend naar zittend en omhoogkomt, dat je dus niet altijd zo maar sterretjes ziet. Willen we ook niet. We willen juist dat dat goed gereguleerd wordt. Nou, statolietorganen zijn dus dan superbelangrijk.
Dat autonome zenuwstelsel, dat bestaat ook weer uit twee delen. Je hebt een deel wat in rust is en dan zijn de... dan daalt de spierspanning. En dan wordt de hartslagfrequentie die wordt afgenomen tot een normaalwaarde, een rustwaarde. De bloeddruk en de ademhaling, dat worden allemaal weer normaalwaarden en dat is in vergelijking natuurlijk met als het lichaam in actie is. Als het in actie is, dan is het andere deel van het autonome zenuwstelsel heel hard aan het werk. Dan spannen de arm- en beenspieren, dan krijg je dus een stijging van je hartslag en stijging van de bloeddruk, stijging van de ademhaling. Alles gaat sneller. Je wordt meer alert ook. En dat is er dan in actie aan de hand. En dan is het natuurlijk heel bijzonder om dan te weten dat die statolietorganen daar een rol in spelen, dat dat allemaal ook kan gebeuren.
Dan is mijn vraag: als nou die evenwichtsorganen, die statolietorganen, niet meer goed hun werk doen, wat heeft dat dan voor een invloed op die actie en die rust? Van dat, van dat perifere zenuwstelsel, dat autonome zenuwstelsel, als het in rust is of in actie, wat doet dat met die hartslag? Als die statolietorganen dat niet meer goed kunnen reguleren, wat doet dat met de bloeddruk? En met de ademhaling? Heeft dat dan wel invloed of kan het ook zonder het reguleren door die statolietorganen?
En waarom vind ik dit dan spannend om te delen? Dat komt omdat ik zelf ook allerlei vage klachten heb, al meerdere jaren en nooit die link met het hart heb gelegd. Alleen, je hoort en leest er steeds meer over, dat als je het hebt over het hart, dat de klachten die mannen en vrouwen hebben, dat ze bij vrouwen daadwerkelijk anders zijn. Als het dus om hartklachten gaat. En als ik dan kijk dat, heel veel klachten die je dan hebt, zweetbuien -hitteaanvallen noem ik het ook wel- af en toe dan duizelig zijn. ...ehm... last hebben toch van mijn maag, niet goed kunnen slapen. Dat wordt heel vaak gerelateerd aan de overgang en een hormonenkwestie. En ja, ik ben al heel lang, al jaren uit de overgang, dus dan zou je denken dat al die vage klachten op een gegeven moment minder worden of verdwijnen. Moet ik zeggen, het slapen gaat de laatste tijd wel weer wat beter. Maar af en toe heb ik dus een, op een avond met name, dat ik dus in rust ben, dat mijn hartslag heel erg te keer gaat, heel luid is. Dan voel ik hem ook echt helemaal en dan ga ik slapen, maar dan kan ik niet slapen, omdat dat hart eigenlijk de hele tijd aan het bonken is. En zo hard, hard maar dan hard met een D, dat het heel onaangenaam wordt. En ik kan niet slapen, dus je bent eigenlijk heel erg vermoeid. En je kunt niet slapen doordat je dus door je eigen hart eigenlijk wakker gehouden wordt.
En tot nu toe kon ik er wel mee omgaan dat het zo is, maar ik had wel van: ik wil dit laten onderzoeken, wat het is, hoe het kan. En wat ik eraan kan doen. Is het ernstig? Of is er, is het eigenlijk vrij onschuldig? Dus een paar weken geleden heb ik met een holterkastje gelopen. 24 uur wordt dan de hartslag geregistreerd en hou je een dagboekje bij wat je op dat moment allemaal doet. Als je hartslag dan omhooggaat en je hebt opgeschreven: ik ben hard aan het fietsen, dan klopt dat ook met dat de hartslag natuurlijk veel harder gaat en zo. Dus dat heb ik ingevuld, ingeleverd en ik ga het gesprek nog hebben met de arts, met de cardioloog. Dat is voor de eerste keer dat ik bij een cardioloog kom voor mezelf. Ben wel met andere mensen daar geweest, maar zelf ben ik daar dus nooit geweest. Eigenlijk omdat het nooit nodig was. En nu heb ik toch al die vage klachten, zou dat ergens toch met dat hart te maken kunnen hebben, dus ik wil dat graag weten en het liefst natuurlijk willen uitsluiten.
Dus ik ga binnenkort naar die arts. En dan kan ik daar iets meer over vertellen van wat die daarover zegt en mijn vraag ook is aan deze cardioloog of hij weet dat die evenwichtsorganen, dus die statolietorganen, de hartslag en bloeddruk reguleren en ademhaling, en dat als dat niet goed werkt of dat dan ook daadwerkelijk invloed kan hebben op dus de hartslag en op die bloeddruk. Ik ben heel benieuwd, want heel veel artsen kennen deze functie van het evenwicht, kennen ze niet. En ik wil natuurlijk ook de kennis wel gaan delen en ik wil eigenlijk ook dat daar onderzoek naar komt, dat als het niet goed werkt, wat gebeurt er dan? En wat kunnen we daaraan doen? Kunnen we dat verhelpen? Kunnen we dat in de gaten houden, kun je daar anders mee omgaan? Dus ik ben heel benieuwd of ik iets wijzer word van het gesprek met de arts. En ik denk dat ik dat hier ook nog wel ga delen. Dus ja, mijn eigen hart. Ik ben heel benieuwd of die nog helemaal werkt zoals die hoort te werken.
------------------------
Ik ben dus nu bij de dokter geweest, bij de cardioloog, kom ik nu net vandaan. En ja, hij zei: 'het is helemaal goed'. Als ik naar de uitslag van het holterkastje kijk, 24 uur is mijn hartslag opgenomen. En dat blijkt dat het helemaal goed eruit ziet. Helemaal geen bijzonderheden. Helemaal geen veranderingen. Op het moment dat ik inspanning verrichtte dan gaat die hartslag ook omhoog, maar ook op een hele normale manier, zoals het ook hoort. Dus hij zei: 'Ik kan je geruststellen want er is niets aan de hand'. Ik heb wel alle vage klachten mogen benoemen. Al die vage klachten die er zijn. En dat had ik op een briefje meegenomen en dat is heel prettig, want dan kan je het ook niet vergeten. En hij heeft al die dingen ingetypt, hij heeft het allemaal opgenomen en hij zegt van: ‘ik hoor al deze klachten aan en als ik dat toch vergelijk met ook de uitslag van die meting, dan zie ik daar geen ...ehm... problemen in. Ik zie ook niets.’ En naar aanleiding van wat hij vroeg met sporten, wel of niet roken, ...ehm... het gaat om het gewicht en de lengte. Hij heeft de bloeddruk opgemeten en er is nog een hartfilmpje gemaakt, vlak voordat ik naar de cardioloog ging is dat nogmaals even gemeten. Hij zegt: ik zie daar helemaal niets bijzonders aan. Ik kan er niet uithalen wat dat zou kunnen zijn.
En ja, hij stelde me dus daarmee gerust! Er zijn ook geen hartklachten bij mij in de familie, niet bij mijn zussen, niet bij mijn ouders, en voor zover ik weet hun groot... hun ouders ook niet dus mijn grootouders. Eigenlijk zitten hartproblemen ook niet in de familie. Dus met dat allemaal meegenomen, had hij nogmaals van: ik stel je gerust of stel ik je gerust hiermee? Eigenlijk was het meer een vraag. En dat was wel zo. Ik heb wel aangegeven ook van: wat weet u van dat die evenwichtsorganen, die hebben als functie ook autonome beïnvloeding, dus die beïnvloeden de hartslagfrequentie en de bloeddruk en de ademhaling. Kan het zijn dat als die evenwichtsorganen niet goed werken, dat dus dat van invloed is op die autonome functies? En daar kon hij zelf geen antwoord op geven, wat ik ook min of meer verwachtte. En hij had zelf zoiets van, als dat al zo zou zijn, is die invloed zo weinig dat dat ...ehm... waarschijnlijk niet een... de vage klachten zou geven. Nou of dat nou wel of niet zo is, dat is nog steeds niet duidelijk. Alleen mijn hart zélf functioneert dus verder nog goed. Het is niet zo dat het dus dan, hij zag geen redenen dat het verstopt zit of zo. Dat dus die hele cholesterol dat die dus die aderen daar allemaal aan het vullen zijn? Nee dat zag hij niet. Hij zei, want dan zou je ook veel meer bij inspanning en bij juíst als die hartslagfrequentie omhooggaat, zou de dan ook veel meer last ervan moeten hebben. Ik zei 'maar welke klachten krijg je dan?' Ja, dat blijkt bij iedereen verschillend te zijn. Dus hij had zelf zo van: nee, ik geloof niet dat daar, dat dat aan de hand is.
En die ene keer of eigenlijk ik heb het meerdere keren gehad, maar heel onregelmatig en er zit soms maanden tussen, dat ik dan mijn hartslag voel, heel hard. Een hard bonken is het dan, en dat begint dan 's avonds als ik in rust ben en als ik dan ga slapen, dan ben ik de hele nacht wakker en hoor ik, voel ik dus de hele nacht ook dat bonken. Dat is zóó aanwezig. Hij zegt, dat is vrij onschuldig. Dat is zo lang die, de snelheid ook niet omhooggaat, dan ben ik ook zelf aan het voelen hè. Dat voel je meteen; ik hoef mijn hand maar op mijn hart te leggen of ...ehm... juist bij mijn pols, dan tel ik wel gewoon zoals ik ook normaal tel. Dus het gaat niet sneller. Mijn hart gaat niet rennen. Dus dat had hij zelf ook zo van, dat kan, dat je dat zo voelt en dat is een heel onprettig gevoel. Alleen, het is niet schadelijk. Nou en dat, ook dat stelde me gerust. Dus als ik dat nog een keer 's avonds voel, dan kan ik gewoon eigenlijk rustig gaan slapen. En het kan zijn dat ik dan alsnog wakker blijf, omdat het me wakker houdt, net als ook het oorsuizen me af en toe wakker kan houden, het altijd-durende geluid wat dan heel hard is soms, dat ik daar dus van wakker word, of er niet van in slaap kan vallen. Dat kan hiermee ook zijn en nou ja, is dus niet schadelijk, maar dat idee al, dat het niet schadelijk is, is natuurlijk al heel fijn. Dus ja, ik had eigenlijk een hartzorg en die zorg die is weggenomen! En mijn hart blijft kloppen! Daar is op dit moment ...ehm... weinig verkeerd aan!
Dus ik ben er eigenlijk alleen maar heel blij mee. Dus ik ben blij ook dat ik wel het onderzoek heb laten doen. Ben blij om dat even mee te maken ook hoe dat is en ...ehm... het, ik denk ook dat het goed is, want het stelt mezelf gerust, dus helemaal goed toch? Dus ...ehm... hartzorg, de zorg kan ervan af. Het hart is er en ik zorg er wel goed voor hoor!
Ha, als het daarom gaat. Met wat ik eet, dat ik blijf bewegen, ik ben iets te zwaar, dus ik ga proberen ook om iets minder zwaar te worden. Door juist meer te bewegen en nou ja misschien even iets anders op mijn eten te letten. En dan ja blijft het nog helemaal goed, toch?