Letterlijk en figuurlijk tenenkrommend, een aflevering over tenen, kromme tenen, tenen lezen en stevig staan.

(foto Pixabay- Wokanpadix)

Volledig transcript 

Welkom bij de podcast 'Evenwicht, je leven'. De enige podcast over ons zintuig 'evenwicht'. Dat fascinerende zintuig waar we allemaal al dagelijks mee te maken hebben. En ook over het evenwicht in de breedste zin van het woord. Je luistert naar Paula Hijne. Ik ben auteur van het boek 'Evenwicht, in uitvoering' en ik ben erachter gekomen dat er nog zó veel meer valt te vertellen over dat zintuig 'evenwicht' en helemaal dat evenwicht in de breedste zin van het woord. Dit is seizoen 9, aflevering 7: Tenenkrommend.

Tenenkrommend, dat is een uitdrukking. Dat is één woord, je schrijft het allemaal aan elkaar. Dat wist ik niet, maar toen ik dat ging opzoeken, en ik moest het zelf even opschrijven, dacht ik hé: het is één lang woord! Wat betekent tenenkrommend dan precies? Nou dat is iets als je je ergens heel erg voor schaamt. Of dat iets heel erg beschamend is. Dat iets gênant is. Dan kan dat tenenkrommend zijn. In Vlaanderen noemen ze het tenenkrullend. Grappig hè?

En het kan dus tenenkrommend zijn maar het kan ook tenenkrommender zijn of zelfs overtreffend: tenenkrommendst. Dat woord 'tenenkrommen' dat iets al heel erg beschamend is, dat dat ook nog eens een keer een vergrotende en overtreffende trap heeft, dat het zelfs tenenkrommendst kan zijn. En kromme tenen van iets krijgen, ja, is eigenlijk ook ja, je rot ergeren aan iets. Het kan ook zijn dat het plaatsvervangende schaamte, dus niet de schaamte vanuit jezelf, maar je ziet iets gebeuren en jij schaamt je voor wat de ander er aan het doen is.

Tenenkrommend, ergens kromme tenen van krijgen, kan ook zijn dat iets uitermate slecht is. En dan slecht, wat jij slecht vindt en dat je daar dus de uitdrukking voor gebruikt: kromme tenen van iets krijgen. Want het is natuurlijk een uitdrukking. En ik heb het even opgezocht. Ik dacht dat het een hele ouderwetse uitdrukking is van heel lang geleden. Maar het blijkt dat het pas in de jaren ‘80 in zwang is gekomen, want toen werden tenen als erg gevoelige lichaamsdelen beschouwd. Toen pas! Daarvoor waarschijnlijk helemaal niet. Pas vanaf de jaren ‘80 kwam daar veel meer aandacht voor en toen is dus die uitdrukking ontstaan: tenenkrommend. Dan moet je die niet verwarren met ‘gauw op zijn teentjes getrapt’, want dat is weer een hele andere uitdrukking.

Kromme tenen, ja, je kunt het ook hebben. Kromme tenen dat zijn scheve tenen. En als je scheve tenen hebt, dan kan het helpen om daar steunzolen voor te gebruiken. Want die steunzolen die helpen dan om de druk op je voeten beter te verdelen en dat zorgt er ook weer voor dat je tenen minder belast worden. Ik weet nog wel dat ik vroeger als klein meisje een soort bult kreeg aan de zijkant van mijn voeten. En ik weet niet of het bij allebei de voeten was of bij eentje. En toen bleek dat ik heel erg naar binnen liep met mijn voeten, dat ik een beetje platvoeten had. En zodoende dat er een botje helemaal ging verschuiven, dat het naar de zijkant van mijn voet kwam. Het heeft niet direct met mijn tenen zelf te maken, maar wel met mijn voet en toen heb ik steunzolen gekregen om dat weer tegen te gaan. Want dan ga je op een andere manier weer staan, het wordt anders belast inderdaad. En dat heeft toen wel geholpen, want op een gegeven moment was dat bultje ook helemaal weg aan de zijkant. En dat was wel heel prettig, want toen werd ik er ook steeds bewuster van, van hoe ik zelf sta. Ik voel nu ook nog steeds als ik met mijn voet naar binnen ga, dat het écht een platvoet wordt, of dat ik meer op de buitenkant van mijn voet ga staan -dat ik die voetrand ook voel- en dan is het veel prettiger.

Dus zo sta ik vaak, ik sta vaak hier op blote voeten aan de statafel te werken. Deze podcast op te nemen, online te werken. En dan ben ik me altijd bewust van hoe ik sta. Maar als ik sta, heb ik geen kromme tenen. Als je wel hele kromme tenen hebt, die door steunzolen niet op te lossen zijn, dan kan je dat ook operatief laten doen. Dan worden de kleine botjes van de teenkootjes, die worden gebroken en dan wordt dat weer goed recht gezet. En dan krijg je weer mooie rechte tenen. Maar als je gekrulde, samengeknepen tenen hebt of helemaal dat die voet dus verkrampt, dat kunnen dan tekenen zijn van dystonie. En dat kan dus bij de ziekte van Parkinson optreden.

En ik ben nog verder gaan kijken. Nou blijkt dat naast gekrulde tenen er ook komma-tenen zijn. Ruiter-tenen. Hamer-tenen. Mallet-tenen. Jubeltenen. Klauw-tenen. Écht! Ik stond er verbaasd van, want dat wist ik niet! Je hoort af en toe wel dat er iets met een teen is van iemand. Maar dan ja, een komma-teen? Ik heb er nooit over gehoord. Ik heb dat volgens mij ook nauwelijks gezien bij iemand. Dus het valt ook niet echt op. En dat klopt ook wel, want we zitten natuurlijk altijd met die voeten in schoenen, dus het valt niet op dat tenen op een verkeerde manier zijn gegroeid. Maar al die soorten tenen, dat is een verstoring van het evenwicht van de voetspieren. Nou, dan hebben we weer natuurlijk evenwicht. Op ‘evenwicht’ ben ik alert van, wat bedoelen ze precies? En dan heeft het te maken met dat de trek- en buigspieren van de tenen, dat die dus niet meer goed werken. Dat daar dus iets verkeerd is gegaan. Dat kan met één teen zijn, dat is bijvoorbeeld zo'n hamerteen. Volgens mij gebeurt dat met één teen. Maar het kunnen ook meerdere tenen zijn of zelfs alle tenen als het echt al die tenen zijn, dat die zich gaan verkrampen. Dat kan onder andere ook gebeuren door artrose of diabetes, bij verzwakte voetspieren, dan kan het allemaal gebeuren.

Als we kijken naar het psychische aspect, dan kan het ook zijn dat als je met gekromde tenen loopt, dan kan het duiden op spanning en stress. Dat is dan iemand die zijn uiterste best doet, waarbij het vaak wel lukt, maar ook vaak dat het nét niet lukt, dat het dan zo veel spanning op gaat leveren en dat je letterlijk met gekromde tenen gaat lopen. Nou, met gekromde tenen lopen, als je dat altijd doet, dan zorgt het ook voor spanning in je hele lijf, want alleen door het krommen van je tenen doen al die beenspieren ook mee! En ik denk als je dat helemaal doet, dan gaan je buikspieren meespelen, misschien zelfs je bilspieren. Maar als je dat continu aanspant, dan is het natuurlijk helemaal niet goed!

Je kunt het ook zelf doen. Met je tenen krommen natuurlijk en dan vraag ik me af: kun je tijdens het lopen ook je tenen krommen? En is daar een verschil ook tussen dat, als je op blote voeten loopt of met schoenen aan? Want met schoenen aan en dan je tenen krommen, voelt heel anders dan wanneer je op blote voeten loopt. Nou is blote voeten lopen sowieso heel gezond. Want op blote voeten lopen dan versterken je voetspieren. Het zorgt ook voor een verbeterde bloedcirculatie. En daarmee ook de bloeddruk, die wordt daar ook positief door beïnvloed. En als je op blote voeten in de natuur loopt, daar word je rustig van. Want dan voel je ook echt de aarde onder je voeten, je voelt echt waar je loopt, de ondergrond en zo. En ook hierbij staat dan ook, je krijgt een beter evenwicht. Je wordt je bewuster van de stappen die je zet en je wordt je ook bewuster van je eigen evenwicht. Dat kan weer bijdragen tot een betere houding, een betere lichaamshouding. Dus blote voeten lopen dat is heel fijn om op die manier te lopen. Nou moet ik zeggen, ik kan niet altijd op blote voeten lopen. Ik vind het ook niet fijn om op harde ondergronden te lopen, op de stoep, op de straat, allemaal veel te hard waar we meestal op lopen. Dus daar doe ik toch veel liever schoenen aan. Helemaal ook om te voorkomen dat je wondjes oploopt. Dat je je bezeert en zo.

Wat mij ook opviel toen ik daarover aan het lezen was, blote voeten: zonder schoenen, kunnen je voeten sneller gaan zweten! En dat kan best wel zijn dat dat zo is, maar dat valt dan bijna niet op, omdat je dan al aan het lopen bent of zo. En het meteen verdampt, want het is mij nooit op gevallen dat ik op blote voeten sneller aan het zweten ben. Nou heb ik sowieso weinig dat mijn voeten gaan zweten, dus ik heb daar sowieso niet zo heel veel last van. En er zijn bepaalde doelgroepen die beter niet op blote voeten kunnen lopen. En dat zijn mensen met diabetes of met MS of die een hernia hebben. Want die hebben een verminderde gevoeligheid in de voeten. En dan kun je beter niet op blote voeten lopen.

Er is ook nog een andere uitdrukking en die uitdrukking is: ‘je schrap zetten’. En dan vraag ik me af: als je je schrap zet, ga je dan ook je tenen krommen? Want je schrap zetten heeft natuurlijk wel te maken met een soort spanning, dan is er iets wat heel spannend is. Maar ik vind ook, je schrap zetten is ook een teken van alertheid, dat je ..ehm.. gaat opletten. En ik vraag me af, als je je schrap zet of dan ook je tenen gaan krommen? Geen idee! Dat zou ik dan moeten uitvinden als ik zelf een keer... dat iets zó spannend is, ga ik dat dan ook doen? Ga ik mijn tenen krommen?

Maar als je je tenen gaat bekijken, iedereen heeft andere voeten, maar ook andere tenen. Je kunt namelijk ook tenen lezen. Dat is dus een soort ‘tenen-taal’. Ik heb het gelezen (ha) op de website van Gehwol. En Gehwol is een merk van voetenbalsem en die geven bepaalde dingen aan over die tenen. Ze zeggen al; de vorm van je tenen, daar word je mee geboren. En dat is ook scheefstand en zo van je tenen, dat kan ook heel erfelijk bepaald zijn. In de loop der jaren kan het wel veranderen door prikkels van buitenaf. Bijvoorbeeld door verkeerd schoeisel of door een hele verkeerde houding van je voeten. En zodoende kunnen ook die verschillende tenen, die jubeltenen en hamertenen, dat kan allemaal dus ontstaan.

Maar als je kijkt naar die tenen die van gezonde voeten. Als je dan aflopende tenen hebt, grote teen, tweede teen, derde teen, die dan een beetje zo schuin aflopen, als je dat hebt, dan ..ehm.. hou je van structuur. Dan ben je stabiel. Dan ben je rustig.

Maar als je een lange tweede teen hebt, dat die tweede teen langer is dan je... dan je grote teen, dan ben je ambitieus. Ik moest wel lachen toen ik dat zag, want ik heb allebei de kanten is mijn tweede teen groter dan mijn grote teen. Dat zou betekenen dat ik dus heel ambitieus ben. En dan vraag ik me af: ben ik ambitieus? Ja dan is het ook weer, wat bedoel je precies met ambitieus? Als ik een doel voor ogen heb, dan wil ik dat doel ook wel bereiken en daar heb ik wel heel veel voor over om dat doel te bereiken. Dus ja, is dat ambitieus? Ambitieusheid vind ik niet helemaal bij me passen, maar als het dan aan mijn tenen ligt zou dat wel dat kunnen betekenen. Want als je dan verder gaat kijken, als je een forse grote teen hebt, dan heb je een sterk verbaal vermogen. Sterk verbaal vermogen. Dan ben je wel goed in praten en zo. Nou ja, dat herken ik wel, maar heb ik een forse grote teen? Als mijn tweede teen langer is, dan moet ik hem vergelijken eigenlijk met een heleboel andere tenen van andere mensen om te weten of mijn teen echt veel groter is.

En ook, als er ruimte zit tussen de tenen, dan hou je van vertraging, dan ben je ..ehm.. weloverwogen. Dan ga je niet zomaar iets doen. Zit er helemaal geen ruimte tussen, tussen die tenen? Zitten die dus heel aaneengesloten? Dan ben je iemand die direct reageert, zonder erover na te denken. ..ehm.. die mensen hebben het hart op de tong. En als je ronde tenen hebt -ik weet niet precies wat ronde tenen zijn- maar als je ronde tenen hebt, dan ben je tactisch en vriendelijk. En heb je hoekige tenen? Dan ben je recht voor z'n raap.

Nou moet ik ronde tenen en hoekige tenen eens opzoeken, want ik weet niet zo goed hoe die eruit zien. Maar oké, tenen lezen kan dus ook. Tenen kunnen iets zeggen over het karakter wat je hebt. Of dat nou helemaal klopt? Dat weet ik dus niet, dat is weer die symboliek waar ik het wel eens eerder over heb gehad. Iemand bedenkt dat zo en is dit dan bij iedereen zo dat zo'n forse grote teen betekent dat die een sterk verbaal vermogen heeft? Nou, wie weet komen we daar nog ooit wel eens achter.

Waarom ik deze podcast wilde maken? Het gaat over die tenen krommen. We hadden het tijdens de 60+ les op de sportschool, kregen we balansoefeningen en de trainer zei toen als je dan op één been gaat staan, wat kan helpen is dat je dan je tenen echt in de grond gaat zetten. Dat je dus eigenlijk je tenen iets kromt, zodat je meer houvast hebt. Dat is iets wat evolutionair van vroeger uit, we stammen af van de apen, die hadden veel meer dat ze die tenen, die voeten gebruikten om alles vast te houden. Wij kunnen dat wel heel erg met onze handen, kunnen we alle kanten mee op, maar met onze voeten kunnen we dat niet meer. Evolutionair hebben we dat wel. Dus als je dus dan op één been gaat staan en je gaat je tenen goed de grond indrukken, een beetje alsof je ze gaat krommen, dan heb je meer houvast. En we gingen dat natuurlijk meteen uitproberen of dat klopt.

Nou is het wel zo, tijdens de sportschool hebben we altijd schoenen aan, dus je hebt je voeten in de schoenen en daarin ga je dan je tenen schrap zetten. Je gaat die dus dan de grond induwen. Ik ben er nog niet helemaal achter of het ook echt helpt. Ik heb wel dat ik elke keer als we nu die balansoefeningen doen, dat ik dat wel probeer, van als het even echt niet lukt dan ga ik me goed concentreren op die, op mijn standbeen, dat ik dan die tenen dus, nou, goed de grond in ga doen. En dan merk ik wel weer ook het verschil als ik op één been sta, dat ik met mijn andere been opzij, dat gaat nog redelijk. Naar voren gaat ook wel, maar naar achteren vind ik het altijd heel moeilijk. De bewegingen naar achteren vind ik moeilijke beweging om op één been te blijven doen.

En we hebben pasgeleden ook met de yoga, kregen we een bal en dan ging je met je standbeen staan, gewoon op de grond, en je andere voet die zette je op de bal. Een beetje een zachte bal. En daar moest je niet echt op leunen, je hield hem meer als een soort klein steuntje, want je bleef echt op dat standbeen staan. En dan ging je met je andere voet daarover die bal heen rollen. En dan kun je je tenen daar ook overheen doen, je hele voet, de hele bal van je voet. En daar allerlei figuren mee maken. Dat hebben we ook al een keer eerder gedaan met een kleine bal. En ik moet zeggen, ik vind zo'n grote moeilijker dan zo'n kleine bal. Want zo'n kleine bal, dan vormt je voet daar een beetje... vormt zich daaroverheen. En bij die grote bal, dan kun je niet echt je voet er helemaal overheen rollen, bewegen, want daar is ie te groot voor, en dat vind ik een moeilijke.

En ik heb ook gemerkt dat als ik toch dus die tenen krom, dat ik er dan bijna kramp van in mijn tenen krijg. En dat ook eigenlijk die kuit die dan ook heel erg op spanning staat, dat het bijna lijkt of daar ook kramp in komt. Maar het kan ook zijn, omdat mijn voeten dat helemaal niet gewend zijn, die tenen zijn dat helemaal niet gewend om dat zo te doen, dat daardoor eerder die kramp ontstaat.

Want we hebben ook al gemerkt, als wij bezig zijn met gebaren doen, er zijn bepaalde gebaren met die handen, dat zorgt ook voor dat je spieren pijn gaan doen. En dat komt ook omdat we dat weinig gewend zijn. Het geldt hetzelfde natuurlijk ook voor het krommen van die tenen. Dat doen we nooit. En het gebeurt dan wel heel bewust, je bent heel bewust zelf je tenen aan het krommen.

Wat ik net vertelde, als dat gebeurt zonder dat je dat bewust bent, dan kan dat een teken zijn van dystonie. Dan gaan je tenen verkrampen. Maar daar kan je dan niets tegen doen. Dat is natuurlijk wel heel vervelend. Dat wil je dus niet.

Maar wat je dan kan doen, als je die tenen hebt gekromd en je krijgt dan toch wel kramp of, dat is toch wel heel vermoeiend, dan kun je ook je tenen strekken. En dat kun je dan doen, dat doe je met je handen. Je kunt natuurlijk ook gewoon op je tenen gaan staan, recht overeind, helpt dat ook, dat je je tenen strekt. Maar je kunt er ook gewoon rustig bij gaan zitten. Neem je je voet in de handen en dan ga je die tenen effe een beetje omhoogtrekken. Heel zachtjes. En als je dat zo'n tien tot vijftien seconden zo vasthoudt, dan strekt dat dus heel zacht en dan laat je dat weer los. En dat kun je een paar keer herhalen. En zo kun je je tenen ook stretchen, strekken. En dat kan ook weer heel ontspannend zijn. Gewoon met je handen aan je voeten zitten en daardoor ja, een soort massage bijna, zo kun je ook je tenen dus masseren en dus ook strekken en dat kan ook gewoon heel lekker zijn, heel weldadig!

Ja en deze podcast heet natuurlijk 'tenenkrommend' met een d erachter, maar ik heb natuurlijk ook heel veel verteld over tenen krommen zonder die d. En dan zou je nog kunnen afvragen van: is er dan iets wat ik tenenkrommend vind? Waar erger ik me aan? Of ..ehm.. waar schaam ik mij voor? Of wat vind ik echt gênant? Nou dat ga ik dus niet in deze podcast vertellen (ha) wie weet komt dat nog een andere keer aan bod. Daar kan ik -denk ik- een hele aflevering over maken. Het kan ook zijn dat ik niet eens zo veel kan vinden, waar ik me echt aan erger. Het is een idee, daar kan ik van de zomer eens even een keer iets over gaan schrijven. Mocht ik het gevonden hebben dan kan ik altijd die aflevering, die podcast, voor je gaan maken. Dit was seizoen 9, aflevering 7: Tenenkrommend.

En je hebt geluisterd naar de podcast 'Evenwicht, je leven'. Deze podcast wordt gemaakt door Paula Hijne. Dank je wel voor het luisteren en tot de volgende keer!