Al eerder heb ik het gehad over vallen. Deze keer vertel ik over het vallen bij 70 plussers en dat er nog meer aan de hand kan zijn. In het Tergooiziekenhuis is er zelfs een speciaal team voor. Hoe mooi zou het zijn als daar de kennis over het evenwicht ook gemeengoed wordt. 

Foto: Pixabay

Volledig transcript:

Welkom, bij de podcast 'Evenwicht, je leven. 'De podcast over ons evenwicht in de breedste zin van het woord...

En ik maak deze podcast naar aanleiding van het boek 'Evenwicht, in uitvoering'. Dat boek heb ik in 2020 geschreven. Nou, het schrijven was daarvoor, in 2020 is het uitgekomen. En daarmee timmer ik nog steeds aan de weg om dat hele zintuig 'evenwicht' op de kaart te zetten in Nederland.

Daarvoor maak ik ook deze podcast. En deze podcast gaat ook over dat psychisch evenwicht. Dat komt niet helemaal in dat boek 'Evenwicht, in uitvoering' naar voren. Alleen, ja dat heeft er natuurlijk wel van alles mee te maken. In al die ervaringsverhalen lees je wel al dat psychische, nou ja wat er ook mee te maken heeft als er iets gebeurt met je evenwicht, hoe dat dan psychisch op je inwerkt. Ook dat vind je in de ervaringsverhalen wel terug.

En dit is seizoen 4 van de podcast 'Evenwicht, je leven', seizoen 4, aflevering even kijken, ik ben het alweer vergeten, aflevering 7. En die heet: Gevallen!

Ik wil het even hebben over dat mijn moeder vorig jaar een paar keer is gevallen. Daarvoor heb ik het eigenlijk nooit zo gemerkt. Vorig jaar merkten we dat ze steeds moeilijker ging lopen en dus steeds minder mobiel werd. En dat dat lopen, ja bijna schuifelen werd, met die voeten. En ze had steeds meer moeite om die voeten goed op te tillen. En als je die voeten niet goed optilt en er is een klein hobbeltje op de weg die je niet ziet, dan kan het dus zijn dat je valt. En dat is een paar keer gebeurd. Met name dus dat het buiten gebeurde in de tuin. Daar zijn van die onhandige keitjes, van die ongelijke keitjes, bij mijn moeder in de tuin. En daar is ze dus over gevallen en gelukkig waren er andere mensen bij. Dat was de eerste keer en tweede keer had ze zelf een bandje om d'r pols heen waar ze op kon drukken en dat was eigenlijk een soort alarmknop en daarop is de thuiszorg gekomen om haar te helpen.

En ik meen dat het ook nog een keer is gebeurd op een ander moment, wat nog wel redelijk goed is afgelopen. Want die twee keer heeft ze zich dus écht bezeerd. Dat het ook echt pijnlijk was, sowieso dat haar knie pijn deed, maar ook dat haar gezicht stuk was. En dat is niet fijn! Dat is onhandig. Dat is ...ehm... ja, het had ook nog erger af kunnen lopen. Want er zijn ook mensen die vallen, waarbij dan de heup breekt of waarbij je dan echt je been breekt of juist met de armen, omdat je je toch tegenhoudt. Gelukkig is dat dan niet gebeurd bij haar.

Alleen, zo zijn er wel heel veel mensen waarbij dat wel gebeurt, dat ze met een gebroken heup bij de spoedeisende hulp komen en dan, ja wat is daar dan aan de hand? Vaak is er dan meer aan de hand. En dat heb ik gelezen in het maandblad Plus, kan ik ook nog wel even bij vertellen. Want Plus, zelf daar heb ik geen abonnement op, maar mijn moeder die had dat wel. En mijn moeder is op 20 april 2023 overleden, vanaf nu een paar maanden geleden. En zij had dus een abonnement op de Plus, het grootste maandblad wat er is in Nederland, staat me bij. Zij las dat blad dus altijd, al een hele tijd, al een paar jaar. En elke keer als ik bij haar was dan ja, bladerde ik dat een beetje door, omdat ik echt zo had 'dat is echt voor de mensen die wat ouder zijn'. Niet wetende dat ik zelf ook allang die leeftijd heb, dat al die onderwerpen in dat blad ook op mij van toepassing zijn (haha). En mijn moeder had dus het abonnement. We hebben het abonnement stopgezet, maar dan duurt het altijd nog even voordat dat dan helemaal klaar is.

Dus ik denk dat dit het laatste maandblad is wat ik krijg naar aanleiding van dat mijn moeder dat abonnement had en wat stop is gezet. En dit is dus het maandblad van augustus, juli, augustus 2023 en het artikel gaat over: ‘Een gebroken heup? Vaak is er meer aan de hand’. En het gaat dus over 70-plussers die dus op de spoedeisende hulp komen en waar vaak onderliggende problemen zijn. Dus die zijn niet zomaar gevallen! Vaak is er meer aan de hand en dat wordt niet altijd herkend op de spoedeisende hulp.

Het artikel gaat over het Tergooi ziekenhuis, daar is namelijk een nieuw team opgesteld. En die mensen die gaan dan op het moment dat bij iemand, die op de spoedeisende hulp komt die is gevallen, waarvan een vermoeden is: 'hier is meer aan de hand', dan worden zij daarbij gehaald en dan gaan zij kijken wat die onderliggende problemen zijn. Ze gaan dat vragen, ze gaan dat checken en dan gaan ze kijken wat kunnen we daar dan aan doen! Want het is niet alleen maar het behandelen van wat er op dat moment aan de hand is! Maar het is ook goed om te kijken naar dat onderliggende probleem: wat kunnen we daar dan allemaal aan doen?

Dan gaat het bijvoorbeeld ook over de combinatie van medicijnen. Komt het daardoor dat iemand gevallen is? Die combinatie van medicijnen maken dat er een soort duizeligheid komt. Er zijn ook specifieke medicijnen die je wel nodig hebt, maar die bekend zijn dat ze dus duizeligheid veroorzaken. Dat horen die patiënten wel te weten. Hebben ze dat dan wel gehoord van de arts of van degene van de apotheek die dat dan uitgeeft? ‘Houd er rekening mee dat je hier duizelig van kan worden, dus ga een hulpmiddel gebruiken om te lopen of doe in ieder geval voorzichtig’. ‘Ga met aandacht lopen...’ Het moet wel bekend zijn als je die medicatie sowieso moet slikken, hou daar dan rekening mee! Het moet wel gezegd worden! Dus het gaat over combinatie van medicijnen, welke medicijnen?

Maar ook bijvoorbeeld, is er sprake van een blaasontsteking? Of een longontsteking? Of zijn er hartritmestoornissen die de patiënt zelf nog helemaal niet in de gaten heeft? Ze gaan ook van alles uitvragen over, of er dus andere lichamelijke aandoeningen zijn of er ook psychische klachten zijn. Of er geheugenproblemen zijn, stemmingsklachten.

En ze gaan ook kijken in hoeverre iemand nog goed zelfstandig kan functioneren. Heeft iemand loophulpmiddelen nodig? Gebruikt hij een stok of een rollator? Ze kijken ook naar de beperkingen door het slechte zien of het horen en wordt dat wel of niet behandeld? Kunnen ze nog zelfstandig douchen, aankleden? Koken ze nog zelf? Kunnen ze nog boodschappen doen?

Er worden ook vragen gesteld over het hele sociale netwerk, mantelzorg, thuiszorg. Hebben ze dat wel? Op die manier gaan deze mensen, dat team, het GEM-team noemen ze dat, even kijken moeilijk woord, ...ehm... gie... ge.... (ha) geriatrie oh lastig.

Geriatric Emergency Medicine team. Engelse term dus. Het gaat erom dus, dat zij vanuit de geriatrie die eerste hulp bieden aan dus dan de mensen die op de spoedeisende hulp terecht komen om dan erachter te komen, wat is er nog méér aan de hand dan alleen maar de val die is gebeurd? En dan moet een gebroken heup behandeld worden of als ze een been hebben gebroken of met hun arm, dat moet behandeld worden. Maar daarna ook: wat is er nog meer nodig?

Ik vind dat heel knap en heel fijn, heel prettig om te horen dat dit nodig is. Dat dit ...ehm... er nu is. Dit zou eigenlijk in elk ziekenhuis moeten zijn. Dit zijn toevallig twee dames die het doen. Ik denk dat er in elk ziekenhuis meerdere mensen moeten zijn die hier vanaf weten.

En tot mijn grote verbazing, als ik dat hele artikel lees, dan hebben ze het dus over die andere mogelijke klachten die er zijn en er wordt helemaal niets gezegd over dus dat hele evenwicht. Dat dus die evenwichtsorganen, dat daar ook wat mee aan de hand kan zijn!

En dat is wat deze mensen er nog bij mogen leren. Weten dat het hele evenwicht ook zó belangrijk is en als dat gecheckt wordt of die evenwichtsorganen nog wel goed werken. En als dat niet zo is, dan weet je dat de kans op vallen nóg groter is bij die 70-plussers. En die evenwichtsorganen, dat is een natuurlijk proces, dat ze dus minder goed gaan functioneren. Net zoals we met horen en kijken, al die dingen gaan minder functioneren, die zintuigen. De spieren, je wordt wat minder sterk. Als je dat niet blijft trainen. Je tast, het kan zijn dat je minder goed voelt. Heb ik heel duidelijk gemerkt bij mijn moeder. Dat zij met haar voeten niet meer goed kon voelen. Nou zijn er mensen, die als ze suikerziekte hebben, dan hebben ze ook dat dat gevoel in de voeten er niet meer is. Niet meer goed is. Dan voelen ze niet meer of er wondjes aan komen. Nou had mijn moeder helemaal geen suikerziekte, maar het was bij haar wel zo dat zij dus die voeten niet meer goed kon voelen. En dan maakt het wel dat als je dat niet meer goed voelt, dat je dan ook die oneffenheden, waar je overheen loopt dus niet voelt! En dus de kans op vallen ook groter wordt. Mede dan ook als die evenwichtsorganen niet goed werken, is dat dubbelop dat het nóg moeilijker wordt om ja, ...ehm... goed te lopen zonder te vallen.

En gelukkig ook, nadat mijn moeder dus die keer was gevallen, is zij met de rollator daarna elke keer mee naar buiten gegaan. Ze ging eigenlijk de deur niet meer uit zonder rollator. Ik denk 'dat is heel slim', want die rollator was voor haar toch een houvast om dus zichzelf rechtop te laten lopen, maar ook die steun te hebben die ze dus gewoon heel erg nodig had.

Het is een prima hulpmiddel. En dat raad ik ook iedereen aan, als het lopen dus moeilijker gaat, doordat die voeten niet meer goed werken, doordat je spieren niet meer zo sterk zijn, doordat dus de evenwichtsorganen het niet meer goed doen, zorg ervoor dat je dus een goed hulpmiddel hebt. Zodat je nog steeds in beweging kunt blijven.

En als ik dan kijk in dat artikel in de Plus, is nog wel wat helemaal op het eind staat: de meeste 70-plussers zijn fit! En we kijken wel mee als het gaat om ouderen met meerdere aandoeningen, omdat zij een kwetsbare gezondheid hebben. Dus ze kijken niet bij elke 70-jarige mee of daar iets aan de hand is. Het is écht voor die mensen waar dus het vermoeden is dat er nog veel meer aan de hand is.

En de patiënten vinden dat natuurlijk alleen maar heel fijn dat ze toch serieus genomen worden en het is natuurlijk heel fijn om te weten dat als jij helemaal niet voelt dat er hartritmestoornissen zijn en ze komen erachter, en er kan ook wat aan gedaan worden dat het alleen maar heel prettig is. Want op het moment dat dat weer een beetje, ja, goed gaat, door medicatie, door dingen die je dan in kunt nemen, dan ja, dan voel je je ook weer wat beter. En is de kans op vallen ook weer veel kleiner geworden. Dus ja, hierbij... Ik vind het een geweldig initiatief, het zou écht in heel Nederland mogen en misschien wel overal, ik weet niet of het ook in andere landen is, dat ze dit soort teams al hebben. In geriatrie, om mee te helpen,, om te kijken of er nog meer aan de hand is bij mensen die gevallen zijn.

En dan wil ik al die mensen ook ervan op de hoogte stellen van denk erover na, wees je ervan bewust dat die evenwichtsorganen op een natuurlijke manier verouderen en waarbij ook nog kan zijn dat dat nog veel sneller gaat en dat er zelfs sprake is van evenwichtsstoornissen. Want die worden zelfs ook helemaal niet genoemd. Het kan ook écht zijn dat er een evenwichtsstoornis is die nog door niemand is ontdekt. En dat horen we nog vaak genoeg. Eigenlijk té vaak. Dus ja, als jij nu luistert en jij kent iemand die in de geriatrie werkt, geef het belang van dat hele zintuig 'evenwicht' aan, en dat ze daar veel meer over te weten mogen komen.

En één manier is dan van: dat boek 'Evenwicht, in uitvoering'! Want daar staat het allemaal in beschreven, dus ja, laat die mensen dan dus eens kijken op de website en misschien kunnen ze het boek wel eens aanschaffen om veel meer te weten te komen over dat, ja, fascinerende zintuig 'evenwicht' maar ook het belang daarvan. Dat die kennis nodig is om al die mensen te kunnen helpen, die ja, waarvan we willen dat ze niet zomaar meer gaan vallen!

Dus dank je wel voor het luisteren. Dit is 'Evenwicht, je leven', seizoen 4, aflevering 7: Gevallen!

Dus dank je wel voor het luisteren.