Mijn hele leven heb ik al gedanst. Hoe was dat als kind, puber en volwassene? Ik vertel wat ik heb gedaan en waar ik heb gedanst. Tot aan 2006. Toch heb ik het dansen weer opgepakt, weliswaar op een heel andere manier dan daarvoor. En dat lukt, ondanks de evenwichtsbeperkingen. Laat mij maar dansen.

De aanleiding van deze aflevering is een stukje tekst uit het Volkskrant magazine: Alleen als ik dans, voel ik me helemaal vrij in mijn lichaam. Ik denk aan niets anders dan de muziek, het ritme van de danspassen, mijn lijf volgt als vanzelf en mijn hoofd is eindelijk stil.  (Almule)

(Foto: Thies Bening-bij een artikel in Gezond Gehoor)

Volledig transcript:

Welkom terug bij de podcast 'Evenwicht, je leven', de podcast van Paula Hijne die gaat over het evenwicht en dan evenwicht in de breedste zin van het woord... En dit is seizoen 4, aflevering 18: Deze dans is voor mij.

En eigenlijk zou ik met muziek moeten beginnen, ja, dat doe ik dus niet, dat had ik wel kunnen doen. Ik wil het gaan hebben namelijk over dansen. Er is namelijk iets raars met dat dansen van mij.

Nou heb ik mijn hele leven al gedanst. Ja, ...ehm... is dat wel zo? Hmmmm, nou als kind was ik wel heel beweeglijk en ik weet wel dat ik muziek heel leuk vond, om daar dus op te bewegen en zo. Alleen, ik heb toen nooit op dansles gezeten. Wel op judo gezeten, zwemmen, even kijken, wat heb ik nog meer, op scouting zat ik natuurlijk, ...ehm... op scouting met mijn kaboutergroep. Toen ik ook eenmaal leidster was heb ik ook regelmatig wel dansjes gedaan en zo, maar dan liet ik meer de kinderen natuurlijk bewegen. En in de puberteit ging ik wel heel graag naar een disco, alleen die was er helemaal niet in ons dorp dus, ja je ging eigenlijk alleen maar naar de disco als er een feestje was op school of met een verjaardag bij iemand. En dan vond ik het altijd wel heel leuk om te kunnen dansen.

En ik denk dat ik een jaar of 14 was, dat ik écht op dansles ging. En ik weet nog wel, we woonden in Vianen en ik ging op dansles in IJsselstein en ik denk dat ik dat zo'n twee jaar heb gedaan dat ik éé avond in de week ernaartoe ging. En later heb ik dat nog één seizoen met mijn man ook gedaan. Gingen we ook op dansles en ja, ik heb dat niet doorgezet. Ik vond dat toch lastig, omdat je dan bepaalde pasjes moest doen en op verschillende stijlen muziek en dan moest je echt je handen zo houden en zo bewegen en die kant op en die kant op, ik vond dat... ik vond het leuker om een eígen dans te doen.

Alleen toen later, dat we in Maarssenbroek gingen wonen, ging ik naar volksdansen. En volksdansen dat heb ik járen gedaan. Die jaren dat wij daar in Maarssenbroek hebben gewoond en dat is in een grote groep altijd geweest en we hebben daar allerlei dansen gedaan uit allerlei verschillende landen en dus ook verschillende stijlen. En ja, dat ging me toen wel iets beter af, eigenlijk beter dan de dansles. De dansles doe je dan met één partner en dan moet het ook maar net met die partner klikken en met volksdansen doe je dat met de hele groep samen en dan ben je wel af en toe twee-aan-twee en zo, maar over het algemeen met de hele groep samen. En toen heb ik ook wel meegedaan met allerlei uitvoeringen, we zijn op allerlei verschillende plekken geweest. Heel leuk om te doen.

En even kijken, we zijn toen verhuisd naar Zeewolde, dus toen kon ik niet meer blijven volksdansen daar. En toen ben ik in Zeewolde op een gegeven moment op jazzballet gegaan, een hele andere manier van dansen, dan dansles en volksdansen. Het waren wel weer allerlei pasjes die je natuurlijk moest doen en meestal ook wel in een hele groep samen. Daar heb ik ook verschillende optredens mee gedaan en ja, zelfs grote optredens in theaterzalen, was hier bij de balletschool Zeewolde. En ik vond dat jazzballet heel leuk, maar wat ik moeilijk vond was het onthouden van die... van alle bewegingen. Wat ik met een liedje wel kan onthouden, de woorden dat we moet zingen, de melodie die je moet zingen, had ik heel veel moeite om dat in beweging, in danspasjes te kunnen. Dat kon ik niet onthouden. Zoals ik nu ook de gebaren leer en gebaren kan onthouden, vind ik heel makkelijk dus, dan het onthouden van pasjes, de danspasjes. Ik heb dat nooit goed gekund!

Dus als we dan een optreden hadden, dan was het écht de hele tijd blijven denken hoe ik precies moest bewegen en waar naartoe. Ik vond het écht moeilijk! Alleen ja, ik ben het wel blijven doen, want het bewegen op muziek en zo vond ik gewoon heel fijn. En dat heb ik gedaan dus tot 2006. 2006 is natuurlijk hét kantelpunt in mijn leven geweest, toen kreeg ik dus de ziekte van Ménière en ben ik dus maanden helemaal uit de roulatie geweest, maanden tot twee jaar eigenlijk in huis gebleven. En heb ik dus het hele jazzballet vaarwel gezegd, ben gestopt. Af en toe nog wel eens gaan kijken, maar zelf nooit meer meegedaan.

En op een gegeven moment ging ik, toen ik wel weer naar buiten ging, ging ik naar stembevrijding. Stembevrijding hier in locatie 'De Verbeelding', bij Frans Meijer. En tijdens die stembevrijding was daar een vrouw, Mariëtte -is daarna ook een vriendin van mij geworden- en die vroeg toen aan mij: vind je het leuk om een keer mee te gaan vrij-dansen? Vrij-dansen, wat is dat? Geen disco, wat bedoel je dan? Dat triggerde mij wel, dus ik had echt van: nou ik wil wel mee, ik weet alleen niet hoe mijn lichaam dat kan of ik überhaupt nog wel kan dansen en zo. Maar ik ben met haar meegegaan naar Amsterdam en daar kregen we eerst een soort workshop, dat we met elkaar moesten dansen. Een soort Biodanza voor degenen die dat een beetje kennen. Oefeningen vanuit de Biodanza en daarna was het zelf gewoon je eigen dans doen! En met name die eigen dans doen, ik vond het héérlijk!! Je eigen tempo doen, in je eigen tempo dansen, ook al is het snelle muziek, maar dan kan jij langzaam blijven dansen. Of als het langzame muziek is, kan je toch snelle bewegingen maken, het maakt helemaal niet uit! En toen had ik écht wel de smaak te pakken. Dansen vond ik heel erg leuk! Zelfs dus met mijn evenwichtsverlies.

En op een gegeven moment zag ik bij Stichting Hoormij, dat was toen nog de NVVS, dat het Dansklooster een weekend organiseerde voor mensen die slechthorend waren en goed horende mensen, een combinatie-groep. Toen dacht ik: dat vind ik leuk! Daar ben ik naartoe gegaan, helemaal in Egmond-Binnen, was me nogal een reis! Maar ik heb het wel gedaan. En daar heb ik zó, ja, ongelofelijk fijn mogen dansen, lijkend ook wel wat we in Amsterdam op die avonden deden, maar dit was dan een heel weekend. En dan mocht je drie dagen lang ja, heel veel bewegen. En ook wat je daar dus... de mensen die niet goed konden horen, zelfs een paar die bijna doof waren, die toch ook mee kwamen dansen, ook díe konden dus daar mee doen! En ik heb nog steeds met een paar mensen van dat weekend nog contact. Onder andere dus Wendelina. Wendelina Timmerman, dat is de trainer van de Hoorcoaches, zij heeft haar bedrijf Hooridee. En ik heb haar dus toen ontmoet op dat weekend, bij het Dansklooster.

Daarna ben ik vaker bij het Dansklooster geweest en ik heb ook, toen ik mijn boek ging schrijven 'Ménière in balans' -dat idee had ik al op gevat en dat zal dus 2012, 2013 zijn geweest- dat ik écht daar sprongen in wilde maken, en toen heb ik die eerste aanzet tot wat ik allemaal wilde gaan schrijven, heb ik gedaan in het Dansklooster. Ik ben een dag eerder gegaan, of twee dagen eerder zelfs, voordat het weekend begon om te dansen. En daar heb ik op een hele grote tafel in een grote ruime ruimte, daar heb ik ja, allerlei dingen geschreven, getekend, het model van het boek 'Ménière in balans' heb ik daar allemaal mogen maken. Dus ook dat was voor mij zo heerlijk om te kunnen doen en daarna dus nog een heel weekend dansen.

En dat komt ook omdat die muziek die zij daar kiezen, die past zó jij mij. Heel afwisselend, het zijn vaak lange nummers. Heel veel instrumentaal, zonder zang en zo erbij. En daar is veel voor gemaakt! Dat heb ik me nooit zo gerealiseerd, maar dat zij dus die muziek kiezen, dat... ja, heerlijk om op te dansen. En ook de locaties die het Dansklooster kiest om te kunnen dansen, die locaties ja, dat zijn pareltjes. Mooie ruimte, prettig om in te zijn, de omgeving is vaak ook heel mooi, waar je naar buiten kan in de tuin of ...ehm... ja dat was ook daar bij het Dansklooster zelf. Het is ooit begonnen in Egmond-Binnen in het Lioba-klooster, ook daar kon je heerlijk naar buiten toe. En ook met die groep mensen die daar komen, met die hele groep, die komen allemaal voor hetzelfde. Die komen allemaal om heerlijk te kunnen dansen. En wat ze ook bij het Dansklooster regelden was dat de verzorging gewoon helemaal goed was. Eten en drinken, allemaal prima verzorgd. Waardoor ook dat... dat paste er wel bij, als je de hele dag aan het dansen bent, dat je het lekker vindt om goed te eten, gezond te eten en dat er ook ja, wat te snoepen valt, chocola, fruit en dat is dan allemaal aanwezig. Dus dat heb ik heel vaak gedaan.

En dan vraag je je af: dansen met een evenwichtsbeperking, hoe dan? Hoe doe ik dat dan? Dat was dus ook echt wel even ontdekken. En het rare is, zoals mensen die stotteren wel kunnen zingen, kan ik dus met evenwichtsuitval wel dansen! Gewoon rechtdoor lopen op straat is voor mij een heel aandachtig proces, maar als ik mag bewegen op muziek, dan lijkt het ineens veel makkelijker te gaan. Dan kan ik alle kanten op. Dan hoef ik niet meer met aandacht rechtop te blijven staan en te lopen. Ik kan eigenlijk ook beter dansend over straat gaan, dat zou veel makkelijker gaan. Ik vond het heel vreemd en ik heb het ook bij de KNO-arts nagevraagd hoe dat nou mogelijk is en daar kon hij niet een duidelijk antwoord op geven. Het leuke is wel dat ik meer mensen heb ontmoet, met dus evenwichtsuitval, die hetzelfde ervaren. Die het ook heel fijn vinden om juist te dansen. Veel liever dansen dan een hele lange wandeling maken.

Nou ja, nou is het jammer dat dat niet altijd opgaat om dan hele dag muziek om me heen te hebben, want dat is dan weer te veel aan geluid en zo, maar het bewegen op muziek, ja, dat doet wel wat met me. Want ik kan dan zelf bepalen hoe ik beweeg en wat ik dan doe met mijn armen, met mijn benen, uitstrekken, bij elkaar houden, welke stappen ik ga zetten, waar naartoe ik die stappen zet, wanneer ik een draai maak en dat kan hè! Ik kan gewoon een draai maken tijdens het dansen, soms heb ik het niet eens in de gaten. En het maakt niet uit of het snel of langzaam gaat of heel vloeiend of staccato of heel ingetogen of heel uitbundig, het is juist zo mooi dat die afwisseling allemaal op zo'n dag, dansdag of in zo'n weekend of misschien zelfs op de avond, dat dat allemaal kan.

Ik kan dansen op m'n eigen stille plekje, gewoon helemaal klein maken. Ik kan met m'n ogen dicht dansen en soms kan ik dan weer helemaal vrijuit en de ruimte pakken, vooral als het dan niet heel druk is en dan kan ik vaart maken, ja héérlijk! Wat nog wel moeilijk is, als er iemand samen met mij wil dansen en mij vast wil houden en dat we dan rondjes draaien, die vind ik nog altijd heel spannend. Dat is iets wat mijn lijf eigenlijk niet wil. Ik vind het zelf hartstikke leuk, maar die evenwichtsorganen zeggen dan: uh uh, niet doen, niet doen! Dus daar ben ik altijd wel heel voorzichtig in. Samen dansen kan tot een bepaalde hoogte en anders is het tegenover elkaar, naast elkaar dansen, maar zonder dat we dus draaiingen maken. Maar mijn eigen draaiingen kan ik dus nog wel maken. Blijft vreemd.

En ik deed het eerst altijd zonder hoortoestellen, toen had ik ze ook nog niet eens, toen ik bij het Dansklooster danste, maar tegenwoordig doe ik dat met hoortoestellen in. En die kan ik dan af en toe zachter zetten als de muziek echt... het volume te luid is. Het mooie is ook wel dat ik nu durf ze zeggen: mag het geluid iets zachter? En dat is heel fijn, dat ik dat gewoon durf te zeggen en dat degene die daar dat begeleidt, de DJ die daar dan is, dat ie dat dan ook aanneemt en gewoon zachter zet. Want tegenwoordig ga ik naar Free Dance in Garderen.

En ja, afhankelijk van de mensen die daar ook willen dansen, daar ben ik dus afhankelijk van, want ik rij zelf geen auto en fietsen is te ver, openbaar vervoer is onmogelijk vanaf Zeewolde om naar die plek daar in Garderen te komen, op zaterdagavond. Maar als ik mee kan rijden, oh dan vind ik het heerlijk om daar te kunnen dansen. Dus heel af en toe op zaterdagavond ben ik dus daar te vinden -en volgens mij is het de locatie 'Het Molentje', een kleine locatie in Garderen- en daar dus een hele avond mogen bewegen op muziek.

Het leuke is; mijn naamgebaar is een Lemniscaat en die Lemniscaat heb ik gekozen als naamgebaar juist omdat ik van dansen hou! Hoe mooi is het met evenwichtsuitval dat je dus toch nog kunt dansen! Ja, ik vind het gewoon heerlijk!

En ik hoop dat jij ook wel eens danst of een andere hobby hebt, een andere bewegingsvorm kunt vinden, waarin je heerlijk kunt blijven bewegen, ook met evenwichtsuitval, dat wens ik jou ook toe. Dus dank je wel voor het luisteren naar seizoen 4, aflevering 18: Deze dans was voor mij.

Dank je wel voor het luisteren.