Mijn ogen maken te weinig traanvocht aan. Dat is niet zo handig. Een aflevering over kijken, een bril en oogdruppels. Ik zeg oogdruppels, maar eigenlijk zijn het kunsttranen.

(eigen foto)

Volledig transcript:

Welkom bij de podcast 'Evenwicht, je leven'. De podcast over ons evenwicht in de breedste zin van het woord. En je luistert naar Paula Hijne. Deze podcast gaat over ons evenwicht. Dat kan zowel fysiek als psychisch zijn. En dit is -denk ik- een beetje een combinatie, omdat het met kijken te maken heeft en kijken heeft ook alles met evenwicht te maken.Dit is seizoen 7, aflevering 17: Zonder traanvocht is het moeilijker kijken.

Dat is -denk ik- de langste titel die ik tot nu gebruikt het in deze podcast. Ha! Je komt er vanzelf achter waarom ik deze zo gekozen heb; ‘zonder traanvocht is het moeilijker kijken.’

Als klein meisje kreeg ik al een bril. Ik denk dat het zelfs al was toen ik nog op de kleuterschool zat. Waarschijnlijk hebben ze gemerkt op de kleuterschool dat ik niet alles helemaal goed deed of zo of... goed kon uitwerken en dat ik naar de oogarts ben geweest. Je ging toen niet meteen naar de opticien. Volgens mij ging je als kind eerst naar de oogarts en de conclusie was dat ik een bril moest gaan dragen. Dus als klein meisje kreeg ik al een bril.

En ik weet dat mijn moeder toen al ontdekte dat ik van alles ineens zag, dus het klopte ook wel dat ik daarvoor dat veel moeilijker vond. Dat ik niet alles kon zien met mijn ogen. En ik heb al die tijd dus een bril gedragen, op de kleuterschool, de lagere school, want zo heette dat. Later is dat allemaal de basisschool geworden, maar toen had je nog twee aparte scholen. En ook op de lagere school heb ik dus die bril gedragen. Ehm... we woonden toen in Vlaardingen, we zijn verhuisd naar Vianen en ook daar in de klas was ik -denk ik- een van de weinige kinderen met een bril. Ik kan me namelijk helemaal niet herinneren... oh ja, nu ineens bedenk ik me: er waren twee andere meisjes die ook een bril droegen, en volgens mij was er geen enkele jongen die een bril droeg. En toch ik ben er nooit mee gepest. Ik vond het zelf ook prima om hem op te doen, want ik had hem nodig. Dus ik heb er nooit problemen mee gehad. Op de havo heb ik dus ook altijd een bril gedragen. Dat kan ik ook zien aan alle klassenfoto's die gemaakt zijn.

En na de havo wilde ik heel graag lenzen. Ik wilde toch af van die bril, ik vond het toch leuker om zonder bril te lopen. Vond ik misschien toch wat mooier of zo. Ik was daar wat meer gevoeliger voor geworden. Dus toen ging ik naar de opticien om dan, in plaats van een bril, lenzen aan te laten meten. Dus hij heeft het helemaal onderzocht en toen gaf ie al aan: jij mag geen zachte lenzen, alleen maar harde lenzen. En dat kwam omdat ik veel te droge ogen had. Ik maakte te weinig traanvocht aan. En als je te weinig traanvocht hebt, dan mag je dus die zachte lenzen niet, want die zachte lenzen liggen een beetje over dat traanvocht heen. En omdat die zachte lenzen veel groter zijn, dan is het nodig dus dat dat traanvocht ..ehm... daaronder een beetje blijft bewegen, en als je te weinig traanvocht hebt dan lukt dat niet. Dus die harde lenzen, die zijn kleiner en daar kon het dan nét mee. En dan moest ik wel in de gaten houden... ik moest ook elk jaar opnieuw terug naar de opticien en dan ging hij dat weer opnieuw meten hoe dat dan ging. Ik weet niet of dat was, omdat dat ik te weinig traanvocht had, of dat het meer was of mijn lenzen op dat moment nog goed genoeg voor mij waren. Maar oké, dat in en uit doen van die lenzen, dat moest je altijd heel zorgvuldig doen. Daar heb je vloeistof bij nodig ..ehm.. daar moest je allemaal extra kosten voor maken. En als ik mijn lenzen uit had, dan kon ik heel moeilijk zien. Dan moest ik eigenlijk elke keer weer mijn bril opdoen. Maar dat verschil tussen de bril opdoen nadat je de lenzen uit had gedaan, daar merkte ik aan dat dat moeilijk was. Want die bril was op een gegeven moment niet meer helemaal de juiste sterkte, dus ik moest dan eigenlijk weer een andere bril daarvoor aanschaffen en nou, die kosten, dat vond ik allemaal best heel duur.

Toen dacht ik op een gegeven moment, bij de geboorte van Kasper, ik ga weer een bril dragen. Ik stop met de lenzen, die doe ik weg. En toen ben ik weer gewoon een bril gaan dragen. En dat was veel makkelijker. Dat was veel makkelijker om op en af te doen. Hoefde je niet elke keer zorgvuldig schoon te maken en bang te zijn dat je ogen gingen ontsteken. Ik hoefde niet elke keer vloeistof te kopen, écht veel eenvoudiger!

Nou moet ik ook zeggen: ik heb hem niet altijd toen opgedaan, m'n bril. Ik had hem voornamelijk nodig bij het lezen. Ik heb een bril met plus-glazen en ik heb hem toen niet altijd opgedaan, want ik kan me herinneren, ook alle foto's die we hebben van bijvoorbeeld de verjaardagen van de kinderen en zo, daar sta ik allemaal op zonder bril. Dus ik deed hem met name op als ik ging lezen en wat langer ging lezen en zo.

En op een gegeven moment, je gaat dus, ja tussendoor toch steeds naar de opticien als je weer toe bent aan een nieuwe bril, en dat was gewoon om de paar jaar zo. Toen was duidelijk dat ik ook voor het ver weg kijken een bril nodig had. Ik had ook ineens ook de min-sterkte in de bril nodig. Er zat sowieso altijd al een cilinder in, dus het verschil tussen links en rechts is ook wat groter en zo. Oké, allemaal gedaan, ik kreeg toen een bril voor allebei!

Voor ver weg en voor dichtbij kijken. En in eerste instantie heb ik nog een aparte leesbril erbij gehad toen. Maar dan merk je ook dat die leesbril op een gegeven moment minder goed is, omdat de sterkte niet meer helemaal overeenkomt. Dus op een gegeven moment ging ik naar een multifocale bril. En ik kreeg ook een opmerking van de opticien, van: ‘het is beter dat je de hele dag je bril gaat dragen. Waarom doe je dat eigenlijk niet?’ Ja, vanaf die tijd ben ik dat langzamerhand gaan doen. Het was even wel opbouwen. Ik ben dat niet meteen in één keer helemaal gaan doen.

En toen was er ineens die kampeervakantie. We waren aan het kamperen, ik weet eigenlijk niet meer precies waar we waren, ik denk in Zeeland dat we daar waren, want daar zijn we de meeste vakanties geweest. En na een heerlijke fietstocht -zonder bril overigens- kreeg ik ineens heel veel last van dat ik niets kon lezen daarna. We kwamen thuis, we gingen zitten -en ik weet nu ook al welke camping het is, want het is dezelfde camping waar we ook dit jaar zijn geweest, want ik zie me nog zitten- ik wil gaan lezen en ik kan niks lezen! Het beeld was helemaal vaag! Toen dacht ik: hoe kan dit?! Wat is er aan de hand?!

En ik schrok daar natuurlijk enorm van. Alleen ja, je bent op vakantie, dus je laat het niet meteen onderzoeken. Ik heb het laten gaan en ik merkte ook, de volgende dag ging het eigenlijk wel weer. Ook met mijn bril op toen, zelfs met mijn bril op was het vaag. Maar de volgende dag was er eigenlijk niks aan de hand.

Ik ben natuurlijk wel na de vakantie direct naar de opticien gegaan. Zo van nou, wat ik nou toch heb meegemaakt, ik kon ineens helemaal niets meer lezen! En toen kwam de opticien erachter; dat komt omdat je veel te droge ogen hebt! Je traanvocht dat verdwijnt veel te snel. Dat kunnen ze meten, want dan doen ze er even iets in en dan moet je knipperen en dan kijken ze: ‘het is bij jou zo verdwenen!’ Ja, en als er dan een hele harde wind waait, dan is het dus nóg sneller verdwenen en dan duurt het heel veel langer dat er weer een beetje traanvocht in mijn ogen zit. Dus zonder dat traanvocht is het dus moeilijker kijken!

En nu kan ik dus helemaal niet meer uren achter elkaar lezen! En daar.. die.. die.. die droogte van die ogen heb ik natuurlijk mijn hele leven al, alleen heb ik dat toen niet gecombineerd met het feit dat ik, toen, ik niet zo goed zag. Nu weet ik dat! En ik ben toen gaan druppelen, want dat heeft de opticien natuurlijk gezegd: ga maar druppelen, deze druppels kun je daarvoor gebruiken. Dat heb ik toen ook nou... een jaar gedaan of zo en daarna heb ik andere druppels gekregen. Hij zegt: ‘ik heb nu veel betere druppels en ga maar eens kijken of dat gaat werken’. En nu moet ik dan om de paar uur mijn ogen druppelen. En dat merk ik al, dat ik als ik even niet meer goed kan lezen, als ik even niet meer goed... als ik iets wil pakken of zo, nou dat het vaag wordt. En ik merk ook dat droge ogen, die gaan op een gegeven moment zeer doen. En helemaal natuurlijk het lezen van kleine letters wordt dan steeds moeilijker. Dus het druppelen is zo belangrijk en ik merk het ook steeds beter. Ik merk dat het weer nodig is om te druppelen. En dan ga ik dat ook écht doen.

Dus het is wel noodzaak dat ik die druppels altijd in de buurt heb. Ik neem ze ook altijd mee als ik ergens naartoe ga en dan kom je wel weer met het probleem, zoals in de zomer als je dan een lange fietstocht wilt doen, dan is het ook vaak warm en die druppels hebben een bepaalde temperatuur nodig. Ze mogen niet boven de 25 graden komen en dat heb je in de zomer dus wel en dan neem ik ze dus niet mee. Dan laat ik ze -in dit geval- in de caravan, want we hebben tegenwoordig een caravan en dan staan de druppels in de koelkast. Het is trouwens ook heel lekker, dat die koelte van die koudere druppels, dat je die in je ogen krijgt! En eigenlijk zou ik dan dus ook druppels mee moeten nemen als we een lange fietstocht gaan doen, maar ja, dat is dan door die temperatuur weer lastig om te doen.

Maar traanvocht dat moet er dus altijd voldoende zijn. Dat wist ik vroeger niet. De opticien heeft dat nooit op die manier verteld, maar tegenwoordig weet ik dat wel. Ja en dan ga ik uien snijden en dan ga je vanzelf toch tranen. En dan zie je, er is dus wel traanvocht, het kan wel aangemaakt worden, maar ik merk wel dat ik daar vroeger met het uien snijden veel meer last van had, dat ik heel veel meer tranen kreeg en tegenwoordig is dat veel minder. En dat kan natuurlijk ook komen omdat de uien minder scherp zijn, kan, of dat ze oud zijn en dat ze dan niet meer zo ..ehm.. dat je daarvan moet gaan tranen? Of komt het omdat ik echt te weinig traanvocht heb? En dat zelfs bij uien snijden dat dan mijn ogen dus niet meer tranen. Het zou dus kunnen.

Je hebt natuurlijk ook als je iets verdrietigs meemaakt of hoort of ziet of als ik iets aangrijpends lees, dan voel ik dus ook de tranen opkomen. Dat is iedereen... bij iedereen wel bekend hè? En dan voel ik die tranen dus in mijn ogen komen, maar het gebeurt nog zelden dat die tranen dan over mijn wangen lopen en ook dan vraag ik me wel eens af, komt het omdat het ja, toch niet zó aangrijpend is, of komt het omdat er weer te weinig traanvocht beschikbaar is? Komt het dat áls er dan tranen komen, dat ze dan heel snel geabsorbeerd worden door mijn eigen ogen!

Je hebt natuurlijk ook tranen van het lachen! En dan kan het wel eens gebeuren dat het zó lachwekkend is, dat dan wel de tranen op komen en dat ze dus dan wel hélemaal over mijn wangen lopen. Dus ik maak dat gelukkig nog wel eens mee, dat ik dus tranen voel lopen langs mijn wangen! En met name dus als ik zo enorm ergens om moet lachen. Alleen dat helpt ja, maar heel tijdelijk. Het is natuurlijk geen blijvend resultaat, het is alleen, op dat moment zijn er heel veel tranen en dan is het ook weer zó weg. Dus ik zal mijn hele leven moeten blijven druppelen! En ook hierbij, wat ik in het begin zei over die vloeistof die ik nodig had voor de lenzen, nu ook die druppels, die zijn best kostbaar. Je kan er ook niet heel zuinig mee zijn, want ja, als ik het nodig heb, dan gebruik ik het. En dan oké, ik gebruik geen medicatie op dit moment, dan is het prima dat ik wel gewoon goede druppels gebruik zodat mijn ogen voldoende vocht blijven houden.

Ja ik merk nu ook al weer dat... ik heb het vanmorgen vroeg heb ik het ..ehm.. gedruppeld. Het is nu een paar uur later, dan voel ik al dat het weer nodig is. Dan knijp ik mijn ogen al tot spleetjes zodat ..ehm.. er minder oog is dat kan uitdrogen, denk ik dan. En soms word ik ook 's nachts wel wakker met een heel pijnlijk oog. Dan kan ik hem niet goed opendoen, ook waarschijnlijk omdat er gewoon veel te weinig traanvocht is. En dat vind ik wel weer gek, want dan denk ik, ja, je hebt je ogen dicht, dus dan kan er toch helemaal geen droge lucht bij je ogen komen, zodat het allemaal uitdroogt? Maar ja, traanvocht ontstaat natuurlijk door het knipperen van je ogen en 's nachts knipper je natuurlijk niet.

Maar gelukkig heeft ook daar de opticien een oplossing voor, want tegenwoordig doe ik gel in. Dat is heel klein tubetje en dat doe ik dan 's avonds in. Alleen toen ik dat de eerste keer in ging doen, dacht ik: hoe moet ik dat nou doen? Want ik moet mijn bril af hebben, dus ik kan het helemaal niet zien! Nou dan heb ik een vergrotingspiegel, die zet ik neer in de badkamer, daar doe ik ook een fel lichtje bij zodat ik het heel goed kan zien. Dus ik kijk in die vergrootspiegel en dan kan ik met dat kleine tubetje zo, een heel klein streepje neerleggen in mijn... onderin mijn oog. En dan doe je je oog dicht en open weer, en dan wordt alles heel vaag, omdat het een soort, ja, dikke gel is. En dan is het wel weer even heel moeilijk lopen -ik heb dan ook geen bril op, maar dat maakt ook niet uit, want alles is zo vaag- dus dan ga ik... bijna op de tast, loop ik dan naar de slaapkamer en ga ik naar bed. En gelukkig hoef ik 's nachts natuurlijk niet nou ja, helder te kunnen kijken, dus dan is het prima dat het dan een beetje vaag is. En dat kan zelfs tot 's morgens blijven, dat ik zelfs 's morgens als ik wakker word dat het nog steeds een beetje vaag is en ja dat vind ik dan ook wel prima.

En ik ben dan zo blij dat overdag verder mijn bril nog prima is. Ik heb dus een multifocale bril laten aanmeten, een paar jaar geleden al, ik denk vier jaar geleden of zo en die is zó perfect op dit moment voor mij. Daar kan ik dus heel goed mee zien! En zonder hoortoestellen gaat prima, liever niet hoor, want ik ben er al heel erg aangewend dat ik ze in heb. Alleen, als ik ga sporten heb ik mijn hoortoestellen uit. Dus dat gaat wel. Maar zonder bril, is het voor mij nauwelijks mogelijk om nog te functioneren. En ik heb het sporten heel lang ook zonder bril gedaan, maar dat doe ik tegenwoordig ook niet meer. Ik heb mijn oude bril -mijn reservebril, die ik hiervoor had- die gebruik ik als sportbril, zodat mijn goede bril ook gewoon... dat er ook niets mee kan gebeuren. En buiten op de fiets doe ik ook altijd met bril. Het wordt wel een beetje lastiger, omdat ik én mijn bril op heb én mijn hoortoestellen én mijn helm op. Dan moet ik altijd een beetje zoeken van hoe doe ik dat even allemaal goed bij elkaar, zodat mijn hoortoestellen niet uitvallen, zodat mijn bril niet in de weg zit en dat die helm gewoon lekker op je hoofd zit? Maar ik vind het toch wel heel fijn dat ik die bril kan dragen.

En lezen is sowieso onmogelijk zonder bril. En schrijven ook en zo. En zonder hoortoestellen gaat dat wel dus makkelijker. Ik maak deze podcast nu ook zonder mijn hoortoestellen in. Ik heb de koptelefoon op, dus ik hoor mijn eigen stem wel. En dat is voldoende. En ik kan zien dat ik niet te hard praat. Want dat zie ik ook in Audacity waar ik dit in opneem. Kan ik zien wat de uitslag daarvan is en dan zie ik ook: nee ik praat ook niet te hard. Dus dat gaat allemaal. Maar die bril die blijft noodzakelijk, inclusief dus dat ik regelmatig ga druppelen, want zonder traanvocht is het écht moeilijker kijken.

Dit was seizoen 7, aflevering, 17 van de podcast 'Evenwicht, je leven'. Ja en dan misschien ook weer die vraag (ha): wat heeft dit met evenwicht te maken? Dat heeft natuurlijk met sowieso het psychische evenwicht te maken, maar toch ook dat fysieke evenwicht, want als ik mijn bril niet draag tijdens het lopen, dan wordt het lopen ook al veel moeilijker en dan kan ik ook eerder uit evenwicht raken. Dus ook die bril is voor het lopen voor mij ook... blijft heel belangrijk! Als ik zelfs met sporten ook mijn bril al draag, dan merk ik dat bij al mijn bewegingen is een bril heel fijn om mij beter, sterker in evenwicht te houden.

Dus ja, toch dat fysieke evenwicht (haha!) komt er toch weer bij dan! Dank je wel voor het luisteren naar deze aflevering: Zonder traanvocht is het moeilijker kijken. En dan ..ehm.. tot de volgende keer!