Draag de stilte in je, zodat je de wereld kunt horen fluisteren. Marilynne Robinson. Wat betekent deze uitspraak voor mij?
(eigen foto, appelbloesem)
Volledig transcript
Dit is de podcast 'Evenwicht, je leven'. Je luistert naar Paula Hijne. Ik maak deze podcast over ons evenwicht. Zowel het fysieke als ons psychische evenwicht. En alle ervaringen die ik daarmee heb. In de vorige aflevering heb ik het over ‘woorden’ gehad. Als ik iets vertel doe ik dat natuurlijk altijd met woorden. Als ik iets schrijf, schrijf ik dat altijd in woorden. Dus die gebruik ik heel vaak. En de vorige aflevering ging ook over dat er verboden woorden zijn.
Ik vond het heel moeilijk om die aflevering te maken. Omdat in die week ervoor, gingen mijn gedachten alle kanten op van, hoe kan ik dit nou gaan vertellen!? In die nieuwsbrief van Mieke Bouman, waar ik ook in de vorige aflevering even naar verwees, daar schrijft zij een heel klein stukje: 'De woorden zijn niet alleen klanken of symbolen, het is een brug tussen ons innerlijk leven en de wereld om ons heen.' De nieuwsbrief heette dan ook: Leve het woord! Ja, ik doe niet anders dan met woorden bezig zijn. Het spelen met taal. Deze aflevering gaat ook weer over dat spelen met taal en tegelijkertijd ook ga ik het heel erg naar mezelf toe brengen wat ik daar dan van vind. Dit is seizoen 8, aflevering 17: Het fluisteren van de wereld.
Dit is naar aanleiding van een citaat wat ik heb gelezen bij 'Dagelijkse gedachte.' Dat is van Marilynne Robinson en die gaat als volgt: 'Draag de stilte in je, zodat je de wereld kunt horen fluisteren.' Draag de stilte in je... nou dat is nogal een opgave voor mij, want er is altijd geluid in mijn hoofd! Het is dus verre van stil! Of zoals ik ook een keer las: 'Kon ik de stilte maar wat harder zetten.' Ja, dat vind ik dus een geweldige tekst, in het kader van tinnitus.
En dat citaat 'Draag de stilte in je, zodat je de wereld kunt horen fluisteren', daarvan weet ik niet of de auteur ervan zelf tinnitus heeft. Ik denk het niet, maar dat weet ik dus niet zeker. Want fluisteren, fluisteren kunnen verstaan, kunnen weten wat er is gezegd, dat is heel lastig met gehoorverlies. En helemaal met mijn tinnitus, want als er gefluisterd wordt moet het ook eerst nog door mijn eigen geluid heen, dan komt het dus ergens in mijn oor terecht en dan duurt het even voordat het in mijn hoofd is, zodat ik weet wat er is gezegd. En als dat fluisteren dan zo zacht is, dan kan ik het écht niet verstaan! Ik heb wel iets gehoord, psrsps pspstt maar geen idee wat dat is!
Maar terug even naar dat citaat. Hoe klinkt het fluisteren van de wereld eigenlijk? Bedoelt zij daar dan natuurgeluiden mee? Bedoelt ze dan het ruisen van de bomen, de wind zelf zie je niet maar op het moment de wind tegen de bomen aankomt, dan ruisen die bomen, die maken geluid. De vogels die zingen. Of het spetteren van de regen. En horen bij deze wereld van dat fluisteren ook alle menselijke geluiden? Het verkeer, muziek, want dat alles, inclusief alle mensen dat is toch ook de wereld!? Maar ja, dat is eigenlijk nauwelijks fluisteren te noemen toch?
Weet je, weet je wat voor geluiden een langsrijdende auto maakt?! Of als je bij een orkest bent, een orkest, mensen die samen muziek maken, als je daar vlakbij zit, nou daar komt toch heel veel volume bij vrij. Dat is geen fluisteren! Of een menigte mensen op een receptie. Zo veel mensen bij elkaar maken heel veel volume. Ik heb wel gemerkt, pasgeleden bij een uitvaart, dan zijn er heel veel mensen bij elkaar en dan is het wel heel erg stil. Er wordt zachtjes gepraat, bijna niet gepraat, al wachtend. Hoewel, in de ontvangstruimte als mensen elkaar net ontmoeten, daar kan nog wel wat meer volume zijn en zo.
Er zal altijd wel geluid zijn. Maar weer terug naar dat citaat. 'Draag de stilte in je, zodat je de wereld kunt horen fluisteren.' Hoe langer ik daarover nadenk, hoe meer ik het eigenlijk een hele vreemde zin vind. Ik vermoed dan ook dat het gaat om de stilte van het hart. Of misschien wel de stilte van je gedachten! Zonder oordelen, zonder verwachtingen, zonder ..ehm.. moet, moeten of zonder iets te moeten verklaren. Alleen weet ik dan nog steeds niet wat het fluisteren van de wereld is. Zijn dat dan de dingen die je normaal niet opmerkt?
En 'dingen' tussen aanhalingstekens hè! En als je met aandacht om je heen kijkt, zonder allerlei andere opdringende gedachten, dat je dan ineens die bloem ziet die uit de knop komt. Of dat blaadje wat ineens tevoorschijn komt. Of als je een rups op een blad ziet kruipen. Of als je het lentegroen opmerkt, al die kleine blaadjes, dat er ineens een hele lichte gloed door de bomen te zien is. Of als je de lentegeur ruikt! Kijk, sowieso het ruiken van bloemen, van dieren, als het geregend heeft, bij de zee, het zoute van de zee, dat ruiken. Het zijn allemaal gewaarwordingen die je juist niet kunt horen. Maar wel kunt zien en voelen en ruiken. Zo de zon op je blote arm. Of het briesje van de wind door je haren. En dan bedoel ik ook al die dingen die buiten te zien zijn en mee te maken zijn. Alles wat je ervaart als je buiten bent. Dan is het fluisteren, het horen van de wereld, dat is eigenlijk een metafoor voor al die gewaarwordingen, als dat bedoeld wordt.
En dan is het wel gek om ‘horen’ te gebruiken in de metafoor die de wereld op een heel andere manier te kijk zet en waarbij het horen juist ondergeschikt is aan de beleving van die wereld. En als het gaat om je veilig voelen op de plek waar je bent, dan is het gehoor wel een van die zintuigen die daaraan bijdraagt. Dat wordt heel vaak vergeten, dat wordt heel vaak onderschat hoe belangrijk dat gehoor voor je is! Als je ineens je gehoor kwijt bent, dan mis je die essentiële informatie over je omgeving. Afgezien dan van dat je niets verstaat van wat iemand anders zegt, ook alle andere geluiden die je nu vanzelfsprekend kan opvangen, die hoor je dan ook niet meer. En dan kun je je minder veilig of misschien zelfs heel onveilig voelen. En dan is de impact van gehoorverlies enorm.
Helemaal natuurlijk voor de communicatie. Want we leven in een horende maatschappij. Er wordt heel veel gesproken. Dat doe ik nu ook! Ik ben nu ook aan het praten en jij bent aan het luisteren. En om goed mee te kunnen doen, moet je je stem laten horen en kunnen luisteren om een gesprek te voeren. Om sociaal te zijn, om mee te kunnen doen. En anderen die gaan er altijd als vanzelfsprekend vanuit dat je hebt gehoord wat is gezegd. Maar als je gehoorverlies hebt dan doe je ontzettend je best om alles te volgen. En als je dat dus allemaal niet meer goed hoort, dan kost het zó veel energie. Ik heb het ook verteld in de aflevering over de schrijftolk. Hoe dat mij helpt als iemand anders voor mij typt wat er gezegd wordt, dat het mij minder energie kost om alles te kunnen volgen wat er gezegd wordt.
En als ik mijn hoortoestellen uit heb, dan hoor ik echt heel veel minder. Als ik ze 's avonds uit doe, lijkt het wel of ik bijna doof ben. En dan mis ik een heleboel uit de omgeving en dan versta ik echt de pratende mensen niet meer. Ik doe ze wel eens uit terwijl de televisie aanstaat en in eerste instantie hoor ik al die stemmen nog en ik doe die toestellen uit, dan is het ineens heel dof! Heel ver weg. En als ik dan nog wil kunnen spraakverstaan, dat lukt dan niet, dan moet ik gaan spraakafzien, als ik wil weten wat is er gezegd. Daar heb ik genoeg licht bij nodig, ik heb sowieso de spreker nodig, het gezicht erbij nodig. En dat kost allemaal extra aandacht. Ik moet alert zijn en dat kost dus ook meer energie, dus ik ben wel heel blij met mijn hoortoestellen.
Zelfs ook bij de televisie doe ik die ook in, ondanks dat ik ook ondertiteling heb en kan meelezen, vind ik het heel fijn om ze in te hebben. En ook met mijn hoortoestellen in dan is het geluid van de tinnitus, die is wel altijd aanwezig. En op sommige dagen en ook, ja de afgelopen dagen, weken, misschien wel dat al die tijd dat ik zo druk in mijn hoofd was, is ook het tinnitus-geluid ontzettend aanwezig, heel duidelijk. Dus de stilte in mij dragen, is voor mij dus echt onmogelijk als het gaat om geen geluid horen.
Stilte in mij dragen, voel ik alleen als mijn gedachten zo bezig zijn met iets wat niets met geluid te maken heeft. Bijvoorbeeld tijdens het sporten. Hoewel er dan wel vaak muziek is, maar dan hoor ik de muziek bijna niet. En vooral met balansoefeningen, als ik mijn evenwicht aan het trainen ben, dan moet ik eigenlijk geen muziek om me heen hebben. Dan pratende mensen, dat is nog wel zoveel afleiding. Als ik de oefening goed wil doen, met het balanceren, doe ik dat het liefst in stilte. Maar ook schrijven doe ik in stilte. Of als ik aan het haken ben of aan het puzzelen, knutselen en dan ben ik met de aandacht bij datgene wat ik aan het doen ben. Waar dan mijn eigen geluid, de tinnitus, eigenlijk een soort achtergrond is.
Dus die opmerking: 'draag de stilte in je, zodat je de wereld kunt horen fluisteren'... ik ben er nog niet helemaal uit wat het nou precies voor mij betekent. Misschien kan ik daar nog een andere keer op ingaan, dat het nog duidelijker voor me wordt.
Deze aflevering ging dan ook over mijn gehoorverlies, over de tinnitus, over de dingen juist niet kunnen verstaan. Maar hoe mooi zou het zijn dat ik wél de wereld kan horen fluisteren?
Dat ik erachter kom wat dat nou wél betekent? Dank je wel voor het luisteren naar mijn stem, naar mijn gedachten die af en toe van de hak op de tak gaan, die soms alle kanten op gaan. Dit was seizoen 8, aflevering 17: Het fluisteren van de wereld. Je hebt geluisterd naar Paula Hijne. De podcast: 'Evenwicht, je leven'. Tot de volgende keer!