Wat betekent horen voor mij? 

In het boek Meniere in balans staat uitleg over 'horen' en wat dat voor mij betekent. Voor 2006 was 'horen' een beladen woord. Nu is het 'horen' helemaal verweven in alles wat ik doe. 'Ik laat mijn stem horen' en werk als HoorCoach. Ik maak een radioprogramma en podcast. En dat terwijl ik gehoorverlies heb.

Afbeelding: Open ClipArtvectors Pixabay

Volledig transcript

Dit is de podcast: Evenwicht, je leven. De podcast over ons evenwicht in de breedste zin van het woord. En dit is seizoen 3, aflevering 15: Over horen gesproken.

'Horen'.

Wat betekent 'horen' eigenlijk voor mij? Voor 2006 toen ik al wist dat ik gehoorverlies had, was 'horen' een heel beladen woord voor mij. Dus ik ging al minder goed horen, en elke keer als dat langs kwam en als het over 'horen' ging en of ik iets niet goed had verstaan, dan raakte mij dat.

Ik vond dat ...ehm... vervelend als iemand tegen mij zei dat ik of te hard praatte of dat ze het een keer weer moesten herhalen en nog een keer herhalen omdat ik het niet gehoord had.

Dus voor 2006, was dat zo beladen dat ik liever dat hele woord 'horen' niet wilde horen.

Ha, niet wilde.... Nee, dat iemand dat zei. Liever niet. En nu 2023, nu is dat woord 'horen', dat is eigenlijk een compleet, het woord 'horen' is compleet verweven met wie ik nu ben. Wat ik doe. En in al mijn werkzaamheden komt dat 'horen' weer naar voren. Dus dat wil ik nu, ja even gaan uitleggen, aan jou van wat dat nou precies is en hoe dat ook zo gekomen is.

En dan kan ik beginnen met dat ik in het boek 'Ménière in balans, dat is in 2016 uitgekomen, maar ik was natuurlijk, omdat ik er al eerder mee aan het schrijven was, over aan het schrijven was, ging ik in het hoofdstuk 'Ménière en gehoor', in het boek: 'Ménière in balans, heb ik toen de betekenissen van 'horen' opgezocht en benoemd.

Want 'horen' is het waarnemen met het oor, zonder er noodzakelijkerwijs aandacht aan te besteden. Die moet je even onthouden, want die komt zo nog een keer terug

'Horen' is ook: het met je oren waarnemen. En dan geven ze als voorbeelden: ik hoor dat er iemand aan komt lopen. Dat hoor je namelijk, met je oren.En ook: laat eens van je horen. Dan bedoel je dus: stuur eens een bericht of bel me eens. Stuur een kaartje of een brief. Of tegenwoordig: stuur een whatsappje. Ik heb het van 'horen' zeggen: dus daar bedoel je mee: anderen hebben het mij verteld. Dus via iemand anders is dat bij me gekomen, dus ik heb het niet zelf bedacht, ik heb het van 'horen' zeggen.

Eigenlijk allemaal uitdrukkingen hè? 'Wie niet horen wil, moet maar voelen' en dat betekent dan: als je niet gehoorzaamt, krijg je klappen, dus ook daar zit het woord 'horen' in verwerkt. Een andere betekenis van 'horen' is: iemand in de gelegenheid stellen zijn of haar gedachten naar voren te brengen. Dat is eigenlijk ook dat ‘hoor en wederhoor’. Wat gebeurt in de advo... advocatuur, zeg ik dat goed? Advocaat? Ja, advocatuur.

Een andere betekenis is weer: luisteren. Verhoren. En het kan zelfs zijn dat er bedoeld wordt: gehoorzamen. Wat ook bij 'horen' staat is een toeter. Of een hoorn. Een blaasinstrument. Die past dus ook bij 'horen'.

Dan draai ik even de bladzijde om in het boek: 'Ménière in balans’. En heb ik een stukje geschreven over: raar om te horen. Dan komt die eerste betekenis die ik net benoemde. Waarnemen met het oor zonder er noodzakelijkerwijs aandacht aan te besteden. Dat is eigenlijk dan best heel raar als het gaat over slechthorendheid. Want als je er toch geen aandacht aan hoeft te besteden, waarom praten we dan over slecht horen?

Dan bedoelen we natuurlijk: het niet goed kunnen spraakverstaan. En over het niet goed kunnen opvangen van geluiden om je heen. En zo lang we er geen aandacht aan hoeven te besteden, missen we het helemaal niet dat we niet goed horen. Dus raar toch!? Dat woord slechthorendheid?!

En sowieso vind ik slechthorend een gek woord, want dat impliceert dat er iets niet goed aan is. Niet goed aan jou is. Want je zegt: ik bén slechthorend en niet ik héb slechthorendheid. Je zegt: ik bén slechthorend. Dan is er iets niet goed aan je. Terwijl alles wat ik nog hoor, zonder mijn hoortoestellen en ook met mijn hoortoestellen, alles ik wat niet hoor, wat is daar slecht aan?Het is gewoon dat ik dat niet kan opvangen. Maar dan wil ik niet over goed en slecht praten.

Dat vind ik raar! Dus sowieso gebruik ik zelf het woord slechthorendheid niet als het over mezelf gaat. Dan heb ik het vaker over: ik heb gehoorverlies, ik heb een gehoorbeperking. Dat vind ik zelf vriendelijker klinken, van ik heb het, het is een klein onderdeel van wie ik ben.

En ik ben slechthorend, dan wil dat zeggen dat ik dat helemaal ben of zo en dat klopt helemaal niet. En dat is wel weer gek als ik het heb over het hele woord 'horen' als ik zeg: dat is verweven in mijn hele leven. En 'horen' zelf is natuurlijk zelf een werkwoord, wat neutraal is. Daar zit verder geen lading meer in. Tenminste niet meer voor mij op dit moment. En als het wel een lading is, dan is het juist een positieve lading. Iets wat juist wel fijn is.

Ik vind het nu heel leuk om dat woord 'horen' te gebruiken. Nou dat merk je ook al omdat ik er nu over aan het praten ben. Het gekke is dat dat woord 'horen', komt ook weer uit het boek 'Ménière in balans', heeft nog andere betekenissen. Van iets of iemand een vaste plaats hebben. Bijvoorbeeld: de boeken 'horen' in de kast. Of een andere nog: volgens bepaalde opvattingen iets moeten. Bijvoorbeeld: je 'hoort' met mes en vork te eten.

Dan wordt het woord 'horen' helemaal niet gebruikt in het kunnen opvangen van geluiden. Wat 'horen' natuurlijk is. Het is het opvangen van geluiden.Maar er zijn dus ook echt andere betekenissen dus van dat 'horen'. Daarbij is er nog één: en die vind ik dan heel interessant, want daar ben ik achter gekomen toen ik dus aan het schrijven was voor dat boek 'Ménière in balans'. Heb ik 'van moeten naar mogen' is een andere actie van erbij 'horen' naar erbij 'zijn'. Als je namelijk kijkt naar erbij 'horen', dat is dan voor mij een... in ieder geval toen ik het aan het schrijven was, was het nog steeds dat, weet je wel die beladenheid die daarin zat, je hoort dan, erbij 'horen', daar bedoel je mee: je hoort bij een groep. En je hoort erbij als de groep mensen om je heen jou toelaat tot die groep. Dus wil jij erbij 'horen'?

Is het dan nodig om anderen te laten beslissen of jij erbij hoort. En net alsof je ook zelf heel veel moeite gaat doen om in die groep erin te passen. En het gekke is dat wij als minder goedhorenden, maar even zo gebruiken; minder goedhorenden, dat je niet automatisch meteen in een groep past. Want je hoort niet alles, je kan niet iedereen volgen, niet iedereen goed verstaan, je weet niet wat er allemaal gezegd wordt. Dus dan hoor je er niet meteen helemaal bij en als je dat dan wel zou willen horen, dat je erbij hoort, helemaal, dan ga je ontzettend je best doen om erbij te horen.

Ook al heb je een hoortoestel, dat kost dus veel meer energie dan bij de mensen die goedhorend zijn, noem ik dat maar, het tegenovergestelde van slechthorend.

En hoe zou het voor je zijn om in plaats van de ander te laten bepalen dat jij erbij hoort, dat je zélf ertoe doet. Dat je zélf kunt bepalen of je erbij wilt horen. Dat je dus van binnenuit de beslissing neemt om mee te doen. Om je dan aan te sluiten bij die groep, helemaal, erbij zijn, helemaal zoals jij zelf bent! En dan ga ik uitleggen in het boek ‘Ménière in balans’ wat erbij zijn voor mij dan betekent. Daar ga ik nu niet op in, kan ik een andere keer doen, want ik wil het hebben over het 'horen'. Het gaat over de titel van deze aflevering: over horen gesproken.

'Horen' is dus voor mij geen beladen woord meer en komt dus in mijn hele leven in alle werkzaamheden die ik doe, komt het wel naar voren. En mijn quote voor dit jaar is: naast het woord ‘mee-stromen’ waar ik het al eerder over heb gehad. Mijn quote voor dit jaar is: 'ik laat mijn stem horen'. Nou jij luistert ook naar mijn stem, dus dat klopt. Ik wil mijn stem op verschillen de manieren laten horen.

Dan is het niet meteen dat ik zélf hoor, maar dat ik juist dat aan anderen deel wat ik te vertellen heb en dat een ander dat kan horen. Dus dan is het ook écht 'ik laat mijn stem horen' naar buiten toe. Wat ik nu doe hier in de podcast en wat ik ook doe op netwerkbijeenkomsten, of een lezing, een presentatie, daar laat ik mijn stem horen. Verder mijn werk, ik noem mijzelf: Hoorcoach en onder Hoorcoach valt dan ...ehm... begeleiden van mensen met gehoorverlies, met Ménière, met tinnitus en mensen met evenwichtsverlies. Nu noem ik me ook Ménièrecoach, de enige Ménièrecoach in Nederland. Als Hoorcoach, daar zijn er veel meer van, daar zijn meer mensen in Nederland, we zijn nog steeds met een veel te kleine groep, dat zou veel meer mogen.

Maar als Hoorcoach ben ik professioneel aan het luisteren. Het is ook de kunst van het vragen stellen, het doorvragen. En het mooie is dat ik als Hoorcoach, toen ik nog geen hoortoestellen had, was ik toch met cliënten aan het werk, juist over het gehoorverlies, over de Ménière. En toen zei ik altijd: mag ik je wel aankijken, want ik luister met mijn ogen!

Ik gebruik mijn ogen om te kijken naar het spraakafzien dus hoe het mondbeeld is. Naar de mimiek, naar de ogen, naar de lichaamshouding. Dus ik luister met mijn ogen, veel meer dan dat ik kon horen met mijn oren!

Tegenwoordig met mijn hoortoestellen in, merk ik dat het wel wat makkelijker wordt, dan kan ik ook af en toe wegkijken, ik kan af en toe wat opschrijven tussendoor, terwijl ik toch nog steeds kan blijven luisteren. Want ik kan het makkelijker opvangen. Dus 'horen', ja het is een heel veelzijdig woord, en op aller gebied, allerlei gebied doe ik iets met 'horen'. Onder andere dus het maken van deze podcast, auditief is dat dus en ik maak natuurlijk ook radio. Als je me al wat langer volgt, dan heb je me daar wel eens eerder over gehoord en mijn programma heet: 'Hoor jij wat ik hoor?' Het is ook altijd de eerste vraag in mijn programma. Mensen die mijn programma nog niet gehoord hebben, weten nooit dat die vraag komt, zijn altijd even verbaasd. En degenen die het wel weten, die gaan op een gegeven moment een antwoord bedenken wat ze dan kunnen geven. Wel heel grappig, haha!

Maar het gekke is dat radio en podcast luisteren, niet automatisch door heel veel mensen die gehoorverlies hebben, dat ze dat kunnen doen. Want ja, dat hele spraakverstaan gaat dan niet en omdat je dat mondbeeld er niet bij hebt, je hebt het gezicht er niet bij. Je kunt niet zien wat iemand zegt, dan wordt het luisteren naar radio en podcast best heel lastig!

Raar dan hè? Dat ik dan iets auditiefs ben gaan doen! Ik zou beter filmpjes kunnen gaan maken dan. Videofilmpje, want dan kan je ook het hele gezicht mee zien en zo naar kijken.

En toch wil ik dit blijven doen en misschien is het nog wel omdat ik zélf ja, dan toch nog redelijk kan horen met mijn hoortoestellen in. Ik kan het... zelf kan ik naar de radio luisteren en podcast luisteren. En dat wil niet zeggen dat ik alles goed kan verstaan. Het heeft ook echt te maken met dat er een goed volume moet zijn, anders hoor ik het écht niet. Als 's avonds bij ons de klokradio aan staat, dan kan mijn man dat prima verstaan en ik hoor alleen maar een beetje gemurmel. Ik heb dan natuurlijk mijn hoortoestellen uit en ik versta echt helemaal niets! Het is echt alleen maar murmelen, murmelen en heel soms hoor ik het verschil dat het muziek is of dat er gesproken wordt, maar geen idee waar het over gaat of welke muziek het is.

Maar dat is, dat 'horen', dat zit dus verweven in mijn werk als Hoorcoach, in het maken dus van radio, podcast. En dan die hoortoestellen die helpen dus dan enorm, het is ook een hele ontdekkingsreis geweest toen ik die hoortoestellen kreeg. Daar ga ik 't een andere keer wel over hebben want, ja, dat is ook niet zomaar vanzelf gegaan. Dat was nogal wat! Dat is ook wel leuk om te kunnen delen. Doe ik een andere keer.

En nou heb ik pasgeleden die vraag wel gehad over het boek evenwicht, 'Evenwicht, in uitvoering', wat heeft dat nou met 'horen' te maken? Ja! ...ehm...... misschien helemaal niets. Of andersom: wat sowieso aan de hand is, ons evenwicht, de evenwichtsorganen die zitten in ons binnenoor. En in ons binnenoor zit ook het slakkenhuis en het slakkenhuis is ons eigenlijke gehoororgaan. Dus dat evenwicht, de evenwichtsorganen en dat slakkenhuis die zitten zó dicht bij elkaar, en zijn ook onder invloed van elkaar, omdat het allemaal in dezelfde vloeistof zit en het werkt een beetje op dezelfde manier met allemaal trilhaartjes. Dus ja, daar hoort dat 'horen' dan toch ook bij.

Als het evenwicht verstoord raakt, heeft het vaak ook wel invloed op het horen. En als er iets in het slakkenhuis heel erg stuk gaat, dan heeft het ook vaak wel invloed op die evenwichtsorganen. Dus het heeft wel met elkaar te maken, het zijn twee verschillende zintuigen, maar ze zijn wel beïnvloedbaar. Ze zijn wel dus, dat ze elkaar kunnen beïnvloeden. Dus ja, dan hoort dat er natuurlijk ook bij.

En.... ik wil het zintuig 'evenwicht' op de kaart zetten in Nederland. Dan hoort daar ook die quote van het jaar bij, wat ik voor dit jaar gekozen heb: 'ik laat mijn stem horen' en daar komt dat 'horen' dan toch wel weer in terug! Ha.

Dus ja, over 'horen' gesproken...? Ja ik kan daar héél lang over vertellen! Dat merk je al! Ik heb nu nog maar een klein beetje erover genoemd. Wie weet komt daar nog wel een keer een vervolg aan. Dus, wat hoor jij? En wat hoor ik? En hoor jij wat ik hoor? Werken als Hoorcoach. Het hoort allemaal bij mij!

Dank je wel voor het luisteren.