Een aflevering over tinnitus, omdat elke eerste week in februari de internationale 'Week van het oorsuizen' wordt gehouden. Dan is er extra aandacht in de media voor tinnitus.
Een korte uitleg over de factoren die kunnen maken dat je meer of minder last hebt van tinnitus. Maar ik start met de vraag: Waarom hoort de één met gehoorverlies, tinnitus, en de ander zonder gehoorverlies ook? Waarom heeft niet iedereen met gehoorverlies tinnitus? Benieuwd naar het antwoord? Luister dan deze aflevering.
(foto; de Hz frequenties in het slakkenhuis, uit het boek Evenwicht in uitvoering)
Volledig transcript:
Welkom bij de podcast 'Evenwicht, je leven', de podcast over ons evenwicht in de breedste zin van het woord... En omdat het evenwicht, dat fysieke evenwicht in het binnenoor zit, heb ik het ook heel vaak over het slakkenhuis, wat ook in het binnenoor zit en daar ga ik het dit keer ook over hebben. Dit is seizoen 5, aflevering 15: 5000 Hertz.
Deze aflevering gaat over tinnitus. Elke eerste week van het jaar, in februari, is er de week van het oorsuizen. Het is een internationale week en dan is er extra aandacht voor mensen die tinnitus hebben. En ook om meer begrip te krijgen hoe... wat voor impact tinnitus kan hebben op mensen. Want ook dat wordt vaak onderschat. Er wordt gezegd: “Nou ik heb ook wel eens een piep in mijn oor.”
Het gaat over dat geluid wat er altijd is. Het geluid wat je ja, bijna dag en nacht in de oren hebt. Dat is dan tinnitus. Alleen vraag ik me af, waarom hoort de een met gehoorverlies tinnitus? Allemaal geluiden die niet van buitenaf komen, maar ergens in je hoofd zitten. En de ander die helemaal geen gehoorverlies heeft, dat die óók tinnitus kan horen? Hoe kan dat? En hoe kan het dat zelfs mensen die doof geboren zijn, dat die wél tinnitus kunnen horen? En dat heb ik nooit geweten, totdat ik op een gegeven moment in een presentatie die ik gaf in Zwolle, jaren geleden, over tinnitus, zat er een mevrouw bij mij in de zaal en die was doof. En die vroeg zich af ook, kan je dan tinnitus horen? Dat was voor mij de eerste keer dat ik die vraag hoorde. Maar toen heb ik haar gevraagd of zij dus geluid hoort, en dat hoorde zij! Alleen ja, zij wist helemaal niet wat geluid was, want ze was doof geboren. En toen legde ze uit wat ze dan hoorde. Ja, dan kan ik niet anders zeggen dan dat dat wel tinnitus is. Hoe kan het dat ook zij dat krijgt?
En pas geleden, kreeg ik, ik heb voor mijn verjaardag een boek gekregen, 'Schreeuwen in de stilte' van Emmanuelle Laborit. Het is een oud boek uit 1994. En deze mevrouw die schrijft haar levensverhaal. Aan het begin van haar leven ook, hoe zij het ervaren heeft dat zij doof is geboren en haar omgeving horend was. En hoe zij de wereld niet begreep, omdat ze niets kon horen.
En zij schrijft ergens in het begin van het boek: 'Wel besef ik dat er in mij geen stilte is. Ik hoor heel hoge fluittonen. Ik denk dat ze van elders komen, van buitenaf, maar nee, het zijn mijn eigen geluiden. Alleen ík kan ze horen. Is in mij geluid en buiten mij stilte?'
Dat schrijft zij dus in haar boek, terwijl zij dus doof geboren is. Dus zij hoort geluid in haar hoofd, wat dus niet van buitenaf kan komen. En dat is ook dat, ja, er zijn dus meer mensen die doof geboren zijn en wel geluiden horen. Maar hoe kan het dat mensen die helemaal geen gehoorverlies hebben en goedhorend zijn, dat die dus óók tinnitus ontwikkelen?
En die oorzaak is nog steeds niet bekend. Maar ik wil wel even een beetje uitleggen: wat is die tinnitus dan? En dan heb je te maken met verschillende factoren ook, van in welke mate je er last van kan hebben. En ik heb deze aflevering genoemd: 5000 Hertz. En ja, wat is dan Hertz? Dan hebben we het over ...ehm... geluiden, over tonen, en je hebt hoge tonen en lage tonen. En die hoge tonen, dat is allemaal zo ja, ...ehm... 20.000 Hertz en nog hoger en zo. En een Hertz is het aantal trillingen per seconde. En lage tonen, dat kan 20 Hertz zijn, 40 Hertz, 100 Hertz, 500 Hertz. Het zijn allemaal lage tonen.
En als je dan bedenkt dat in het slakkenhuis, in dat binnenoor, in dat slakkenhuis zit het orgaan van Corti, het eigenlijke gehoororgaan. En in dat gehoororgaan daar zitten allemaal trilhaartjes, allemaal in groepjes bij elkaar en dat zijn totaal wel 20.000 trilharen. En die zijn allemaal gevoelig voor een andere toonhoogte, voor een andere Hertz frequentie. En door dat slakkenhuis vloeit endolymfe. Dat zit in het hele binnenoor en dat gaat ook door het slakkenhuis heen. En door de stroming van die endolymfe, dat is een vloeistof, gaan die trilharen bewegen en dan komt die vloeistof langs en dan gaan de trilharen die van een bepaald geluid wat van buitenaf is, die gaan dan bewegen, die gaan reageren erop en die geven dan de signalen door naar de gehoorzenuw. Dat gaat allemaal via die trilharen, komt het in de haarcellen en van de haarcellen gaat het naar de gehoorzenuw.
Wij kunnen geluidsgolven opvangen tussen de 20 en 20.000 Hertz. Dus 20 zijn die hele lage tonen en 20.000 Hertz zijn hele hoge tonen. En ons spreken, als we praten, dan zit het ongeveer tussen de 250 Hertz en 8000 Hertz. En de gemiddelde stem zit zo tussen de 3000 en 4000 Hertz.
Het geluid wat ik hoor, dat is ja, zo rondom die 5000 Hertz en hoger. Want ik heb meerdere geluiden, het is niet één toon die ik hoor, naar het zijn meerdere geluiden. Dat geldt voor meer mensen. Er zijn heel veel meer mensen met tinnitus die verschillende tonen horen en dat het niet op één frequentie is. Dat is eigenlijk best zeldzaam, dat er mensen zijn die het op één zuivere toon horen. Daar kan ik mezelf niets bij voorstellen, omdat het bij mij van alles is. Naast dan dat die tonen, dat geluid in hoogte, belangrijk is voor de mate waarin je last hebt van tinnitus, gaat het ook om wat voor soort geluid het is. En er zijn heel veel vormen van geluiden en ook ja, het is ook hoe je het benoemt. Het kan gaan om suizen, fluiten, ruisen, piepen, brommen, sissen, zoemen, rinkelen, bonken, tikken, knarsen, dreunen, ratelen, knerpen, snerpen, dus noem maar op. Zó veel mogelijkheden en het kunnen ook combinaties zijn, combinaties van geluiden.
Wat ik hoor is een soort suizen, ruisen, met ook een soort ja, piep er doorheen, terwijl die piep er niet altijd is. Als ik nu heel goed ga luisteren, … bij mij is ook het verschil tussen links en rechts, ongelijk geluid is het, links is veel luider dan rechts. En dan komen we ook op het volgende wat ook een factor is in de mate van die tinnitus-last, gaat over dus het volume. En het volume, ja dan heb je het eigenlijk over decibel, dat is de sterkte van het geluid. Het geluidsniveau van hoe hard je het hoort. En als het een zachte toon is, dan is het ook een laag decibel en is het een heel hoog volume, dan zit je zo ja, 40, 80, 100 decibel. Maar ja, boven de 90 decibel wordt het al heel onaangenaam, het geluid! Dus je hoopt niet dat het zó luid wordt.
Daarbij kunnen die geluiden ook nog eens een keer fluctueren, dat volume, dat kan luid zijn en het volgende moment, ja wat milder. En bij sommigen is het ook gewoon zacht en is het op bepaalde momenten juist veel luider. Dus het gaat heen en weer. Het geluid zelf kan ook pulseren of heel ritmisch zijn. Er zijn zelfs mensen die melodieën horen! Liedjes, murmelen, kan ook. En dat zijn ook wel de kenmerken van tinnitus, het fluctueren van het volume en ook het fluctueren van het soort geluid. Wat ik net al zei: ik hoor meestal dat soort suizen en dan af en toe komt daar dus een piep bij. En soms is die piep heel hoog en soms is die piep heel laag. Soms houdt hij heel lang aan, een paar dagen, en de andere keer is dat met een uur of zo weer weg. En dat dus ja, van tevoren weet je niet wat het gaat worden. Ik weet, ik heb het ook niet in de hand. Ik weet wél dat het volume, heeft te maken met als er een soort spanning in mij zit, en het kan ook heel onbewuste spanning zijn, dat het daardoor luider wordt. Of als ik ziek ben, ik heb het er natuurlijk al veel vaker over gehad. Maar dat gaat dus heen en weer.
Er zijn ook dagen dat ik helemaal niet de tinnitus waarneem terwijl die er wel is, als ik ernaar luister, maar dat ik er écht helemaal geen nou, geen last van heb ik, ik heb er eigenlijk nooit meer last van. Maar wel het verschil tussen dat het gewone niveau is of dat het heel luid is. En dat wil niet zeggen dat als het bij mij heel luid is, dat ik er ook meer last van heb, het is vaak wél dat ik het benoem, van het is nu heel luid, maar het wil niet zeggen dat het me dan in de weg zit.
Dat heeft dan ook te maken met hoe je verder omgaat met iets wat je niet eerder hebt gehoord. Als je in het begin net die tinnitus ontwikkelt, en dat weet ik nog wel bij mij dat het in 2000 begon, was het eerst een ja, een zacht geluidje en dat is steeds luider en luider en luider geworden. En het gekke is, naarmate de jaren vorderden, ging ik op een gegeven moment er wel mee leren omgaan, terwijl het wel in volume luider werd.
Dus het leren omgaan met tinnitus, daar is ook tijd voor nodig. Daar, dat kan niet in één keer, en dan heeft het ook te maken met hoe ga je om met dingen die jou in de weg zitten? Hoe ga je om met dingen die tegenvallen? Als je heel veel dingen in je leven al hebt meegemaakt, dan kan tinnitus de druppel zijn, maar het kan ook zijn dat je het juist makkelijker oppakt want, ja nou ja, het zit verder niet in de weg. Het is alleen maar dat het aanwezig is. Het doet geen pijn, als het geen hyperacusis is, geen overgevoeligheid voor geluiden, dan is tinnitus zelf niet pijnlijk.
En ja, het is verder, het geluid doet je verder niets! Je bent gewoon veilig, je hoeft je niet onveilig te voelen, dus. En in de tijd dat ik zelf tinnitus kreeg, en ook die eerste jaren dat dat nog heel zwaar was om er mee om te gaan, waren er ook nog helemaal geen therapieën voor! Tenminste, niet voor zo ver ik het weet, want ik heb het niet kunnen vinden. We hadden net dat internet opkwam, dat iedereen een computer kreeg, maar in het begin hadden we dat nog niet en kon je ook die informatie allemaal niet vinden. Ik kon alleen informatie krijgen bij het audiologisch centrum. En daar hebben ze dan ook gezegd van: “Nou, je kunt met een maatschappelijk werker praten.” Waarbij ik zei: “Heeft die maatschappelijk werker zelf ook tinnitus?” “Nee, nee, die heeft dat niet.” En dan denk ik van, nou hoe kan die mij dan helpen!? Zou best kunnen dat dat zo is, maar zo voelde het voor mij toen, van nou, daar heb ik dan niets aan, want hoe kan ik het dan uitleggen, dat die ander het begrijpt? Dus ik heb het zelf mogen ontdekken wat mij kan helpen.
Nou en daar ga ik het natuurlijk vaker over hebben. Ik ben ook bezig met het schrijven van dat boek, mijn derde boek, dat gaat over tinnitus, dus dat verhaal kom nog allemaal.
En ik ben ook aan het zoeken van, wat is nou de boodschap achter tinnitus? Waarbij het zou kunnen zijn dat er helemaal geen boodschap achter zit. Dus ik ben nog steeds daarin ook zelf aan het ontdekken wat het mij brengt en wat het me heeft gebracht. Of misschien dus helemaal niets, maar nou ja, dat komt vanzelf wel boven drijven. Ik ben daar nog steeds mee mee bezig, met dat boek, dus dat ...ehm..., in kleine stukjes kom ik uiteindelijk waar ik zijn wil.
Nou, dit was een stukje over tinnitus, juist ook omdat het weer die eerste week van februari is dat de internationale week van het oorsuizen er is. Oorsuizen, dat is een ander woord voor tinnitus. Dat wilde ik even delen. En dan de volgende keer weer iets over dat fysieke evenwicht. Dit was de podcast 'Evenwicht, je leven', seizoen 5, aflevering 15: 5000 Hertz.
Dank je wel voor het luisteren en tot de volgende keer!