Wat wordt er bedoeld met 'evenwichtskunst'? Wie is er een 'evenwichtskunstenaar'? Geregeld kom je deze termen tegen. Dan gaat het om een heel andere context dan ik verwacht. Het evenwicht bekeken vanuit een heel andere invalshoek.
(foto: van artikel uit energiefolder)
Volledig transcript:
Ze zeggen dat ik snel loop. Als ik alleen loop. Als ik dus met iemand samen loop en ik heb geen hand vast, dat ik dan zelf er de vaart in zet. Alleen het wandelen vandaag ging echt voor geen meter, ...ehm... ja, ik maakte wel meters, alleen het viel me heel zwaar. Dus mijn hele fysieke evenwicht die heeft zijn dag niet vandaag, dat ...ehm... lukte even niet. En ja, dat evenwicht hè!
Dus daar wil ik het weer met je over hebben! Het heet ook niet voor niks de podcast 'Evenwicht, je leven'. En waar ik het vandaag over wil hebben is... ik heb een artikel bewaard en dat was uit een blaadje van de energieleverancier en dat heette: Evenwichtskunst op de Noordzee, het artikel. Evenwichtskunst op de Noordzee. En je ziet dan een hele blauwe zee met allemaal windmolens daarin, verderop zie je dan ook de blauwe lucht. En dan, als ik zo'n titel zie, met dit plaatje, dus écht een grote bladzijde vol met de zee met allemaal windmolens erin, dan vraag ik me af: wat is hier de evenwichtskunst? Bedoelen ze ermee dat de windmolens zó gebouwd zijn, dat ze de hoge golven en storm en dergelijke aankunnen zonder om te vallen? Dus dat berekeningen zijn gemaakt die zó kloppend zijn dat de molens, die windmolens, ook daadwerkelijk in elke weersomstandigheid het werk kunnen doen. Of bedoelen ze hier met die evenwichtskunst, dat het gaat om de windmolens die de energie opwekken? Door het ronddraaien van de wieken en dat deze energie precies zo veel is als nodig is voor het gebruik van de mensen en de industrie, waarvoor ze dat dan maken? En dat dat zomaar op de Noordzee mogelijk is. Is dat dan de evenwichtskunst? Ja, dat vraag ik me dan af.
En in een artikel van de week, in de Volkskrant, ik pak het er even bij, dus je zal het wel een beetje horen (ha) het blaadje van de krant. (Dat kan ik trouwens nu horen ook, met mijn hoortoestellen in, vroeger kon ik dat knisperen van de krant niet echt horen, dat geluid. Nu kan ik dat tegenwoordig ook.) Maar dat artikel in de Volkskrant, daar stond als titel: de hedendaagse burgemeester is een evenwichtskunstenaar geworden. De hedendaagse burgemeester is een evenwichtskunstenaar geworden? Dan gaan bij mij die radartjes draaien, want wat is dat toch voor een titel? Gaat elke burgemeester het circus in om evenwichtskunst te laten zien? Ik heb dat ooit een keer eerder gezien en dat programma toen, dat was in Carré, in Amsterdam. En dat was het kerstcircus en daar was dus... het thema van dat kerstcircus was Equi Libre. Een hele mooie term die ik zelf ook nu gebruik voor mijn Equi Libre Art producten en dergelijke wat ik daar allemaal mee doe. Want Equi Libre is iets van ‘vrijheid in evenwicht’, evenwichtsvrijheid. En één van die acts in dat circus was een vrouw die allerlei botten had, ja het leken wel botten, grote, ja niet eens stokken. Ik weet eigenlijk niet eens precies wat voor materiaal het was. Maar ze begon met één, die hield ze in haar hand en daar ging ze elke keer een ander bot opleggen. En die moest ze dan zó neerleggen dat het dus in evenwicht bleef. Dat dat ene bot wat zij in haar handen hield, ik noem het dan maar even bot, dat ze dat in haar handen hield en dat het andere bot daar ook precies op bleef liggen en zo ging ze van een klein bot steeds een groter bot erop leggen en op zo'n manier dat het één groot dimensionaal ...ehm... kunstwerk werd, wat dus een heel klein beetje wiebelde, maar tegelijkertijd niet te veel, want het moest allemaal natuurlijk goed in evenwicht blijven liggen en dat was geweldig! Dat was écht evenwichtskunst!
Hoe leg je dus al die botten zó neer dat het driedimensionaal wordt, dat het steeds groter wordt, dat het omhoog gaat, ruim wordt. Je houdt het ook nog eens een keer in je hand, dus het lijkt me ook nog een keer heel zwaar om zoiets te doen en tegelijkertijd dat het dus heel mooi in evenwicht blijft.
Daar dacht ik dan aan toen ik die titel las: hedendaagse burgemeester is een evenwichtskunstenaar geworden. Gaat die dat doen? Of bedoelen ze ermee... dan heb je het eigenlijk meer over het natuurkundige aspect hè van die botten in evenwicht houden en zo, dat aan de ene kant net zo veel moet als aan de andere kant of het zó verplaatsen dat het ook echt in evenwicht blijft. Of bedoelen ze met die titel dat elke burgemeester, ook wel weer in een circus, zelf een act gaat uitvoeren door bijvoorbeeld te lopen op zo'n hele grote bal of dat ie van zo'n hele hoge wip gaat opspringen en dan een salto maakt en dan weer neerkomt of ...ehm... gaat ie kunstjes doen op een evenwichtsbalk of zoals bij turnen ze dat ook doen?
Ik heb, ja ik schrik van zo’n titel. Ik heb écht zo van: wat bedoelen ze daar nou mee? Dus toen ging ik het artikel verder lezen en dan is de ondertitel, pak ik even weer de krant erbij en dan lees ik even voor, de ondertitel van dat artikel is: burgervader of -moeder, hoeder van de rechtsstaat, verzoener en crisismanager. De burgemeester moet het allemaal zijn. En dan verderop in het artikel hebben ze het over: in de hedendaagse burgemeester huizen meerdere zielen. Wow! Meerdere zielen! Die van empathische burgervader, hoeder van de grondwettelijke vrijheden, verzoener, crisismanager, bovenpartijdig symbool van bestuurlijke continuïteit en bewaker van de openbare orde. Ze moeten al die kwaliteiten in zich verenigen. De hybride burgemeester, zo noemt Thom de Graaf dat, die noemt dat zo. En de hybride burgemeester, en dan komt ie, moet een evenwichtskunstenaar zijn die op verschillende koorden balanceert. En hij moet het midden bewaren tussen distantie en benaderbaarheid. De burgemeester als authentieke persoonlijkheid, die emoties laat zien en naast raadsleden en burgers gaat staan, wordt als mens wellicht meer gewaardeerd, maar is als bestuurder kwetsbaarder.
Dan, als je dan deze titel dus leest, de hedendaagse burgemeester is een evenwichtskunstenaar geworden, dan heb je het meer over ja, het sociale evenwicht. Het emotionele evenwicht. Het evenwicht tussen de verschillende rollen die die burgemeester heeft, dat daar dus een evenwicht in zit. En ik denk niet dat ie elke rol even veel doet, maar wel zó dat het dus in balans blijft of zo. Dat is wat ze ermee bedoelen. En niet direct dat het gaat dus om natuurkundig iets in balans te houden.
En die Thom de Graaf, die noemt het dan dat die evenwichtskunstenaar op verschillende koorden balanceert. Nou dat brengt me dan weer op een heel ander artikel wat ik gezien heb. Dat is namelijk in het Plus magazine in België en ik weet niet of het de papieren Plus is, een tijdschrift of dat het alleen online is, dat artikel. Maar dat artikel dat gaat over dat er in België het eerste evenwichtsimplantaat is ingebracht bij iemand met volledig evenwichtsuitval. Nu is er al een evenwichtsorgaan in het Maastricht UMC, een paar jaar geleden al geïntroduceerd en daar zijn ze nog steeds mee bezig om dat je verfijnen, zodat op een gegeven moment een grote groep mensen met volledig evenwichtsuitval, dat ze daar toch baat bij kunnen hebben. En dat is nu ook in België dus gebeurd en dat noemen ze dan ook het evenwichtsimplantaat. En dat artikel, ja prima en ook prima dat er dus zoiets is. Dat er eindelijk iets is voor mensen met volledige uitval, dat er dus een oplossing is, zodat ze toch weer kwaliteit van leven terugkrijgen om beter te kunnen bewegen en zo. Maar wat mij dan zeer verbaasd is, dat de afbeelding die ze bij het artikel zetten, is een man die op een slap koord balanceert. Op een slap koord. Nou was het net al dat ik noemde zo van: die burgemeester die dus... is een evenwichtskunstenaar die op verschillende koorden balanceert, nou hier is het dan één man die op één koord balanceert. Het gekke is dat het hele evenwicht wat wij hebben, wanneer gebruiken we dat nou om op een slap koord te balanceren? Dat... ik ken niemand, ik ken het alleen maar vanuit het circus. En er zijn mensen die het als een sport ook wel hebben en dan zie je dat ook wel eens in een park gebeuren, dan hebben ze een touw gespannen en dan gaat iemand daarop proberen te lopen, maar het gebeurt zó weinig!
En het rare is, iemand met volledige evenwichtsuitval die zal dat nóóit doen, die zal dat nóóit als sport kiezen of als hobby of.... juist met volledige evenwichtsuitval is het onmogelijk dat je zoiets doet. En kan het zijn dat ze die afbeelding natuurlijk gekozen hebben, dat ze juist bedoelen dat als je volledige uitval hebt, dan lijkt het alsof je in het dagelijks leven de hele dag aan het balanceren bent op een slap koord. En dat zal je denken. En dat is helemaal niet zo. Het is juist, mensen met volledige uitval van het evenwicht, die hebben moeite wel om te lopen, maar dat gaat nog wel. Maar ze hebben veel meer andere klachten, zoals oscillopsia, beetje een moeilijk woord, maar dat betekent dat het beeld wat je ziet als je loopt, de horizon, dat het allemaal trilt, dat het beweegt. Want die evenwichtsorganen die sturen niet meer heel goed de ogen aan. En die ogen, die zorgen voor die beeldstabilisatie, dat de horizon altijd recht is. Het is een geweldige functie van het evenwicht. En die functie die is er niet meer als die evenwichtsorganen niet goed werken. En dus dan heb je altijd dat het een bewegend beeld is. Op het moment dat die mensen stilstaan, dan is het beeld ook weer stil, maar op het moment dat ze zelf weer bewegen, dan blijft dus ook dat beeld steeds in beweging, waardoor de horizon niet stilstaat en wat gewoon heel onprettig is.
En die mensen hebben natuurlijk ook heel veel moeite met lopen in de schemer en helemaal in het donker. En als zo iemand dus zit of ligt, dan heeft hij eigenlijk, ja, nauwelijks verder klachten daarvan. En dus, dat hele balanceren op een slap koord is níet het gevoel wat zij de hele dag hebben! Bij volledige evenwichtsuitval. Ze hebben gewoon andere klachten. En aan de andere kant, als je die mensen dus ronddraait op een stoel, dan merken ze dat niet eens, ze voelen niet of ze voor- of achteruitgaan, want dat systeem, dat werkt dus niet meer. Ze voelen niet meer naar welke kant ze bewogen worden. Dus ja, ik vind zo'n afbeelding bij zo'n artikel over een evenwichtsimplantaat, wat gaat over volledige evenwichtsuitval, de fysieke uitval, dat je dan zo'n plaatje erbij zet! Ik begrijp dat niet!
Ja, ik verbaas me erover dat mensen nog steeds associëren, balanceren op een koord of op een heel smal oppervlak, dat dat dus evenwicht is. Evenwicht is véél meer dan alleen maar het balanceren wat je doet tijdens het lopen, veel meer functies zitten daaraan vast. En als ik dan, want dan hebben we het wel over het fysieke evenwicht hè! Dat, ook dat die afbeelding van een man, balancerend op een koord, is dus ...ehm... is het fysieke evenwicht.
Als ik dan terugkom op het artikel 'evenwichtskunst op de Noordzee' waar ik helemaal in het begin mee begonnen ben, dan hebben ze daar ook een ondertitel. Die ga ik proberen erbij te pakken, want daar staat bij: bij de Noordzee denken we aan uitgestrekt grijs-groen water, wind in je haren, leegte en vrijheid. Maar het is ook één van de drukste zeeën ter wereld. Hoe breng je alle belangen rond de Noordzee in balans en hoe zorgen we ervoor dat de natuur niet het kind van de rekening wordt? Een zoektocht naar de beste formule voor de overvolle zee. Nou, dat is natuurlijk een heel ander beeld over evenwicht! Dat... ze bedoelen totáál iets anders dan wat ik dus bedacht had! Het is helemaal niet natuurkundig of scheikundig. Het gaat er dus om, de economie draaiend te houden. De financiële belangen, die worden dus op de weegschaal gelegd en zo. En kunnen we wel op genoeg elektriciteit rekenen en kunnen we wel allemaal internet gebruiken. Kunnen we vis blijven eten? Kunnen de mensen blijven recreëren aan de kust en hoeveel mensen kunnen dat doen? Wordt ook verderop in het artikel beschreven, dus ik kan er nog wel een stukje over voorlezen.
Wat ze dan zeggen is: jaarlijks varen er duizenden schepen over de Nederlandse Noordzee en kriskras over de zeebodem lopen pijpleidingen, elektra- en telecomkabels. Baggeraars willen er baggeren. Vissers willen er vissen. Militairen willen oefenen. Windparken op zee zijn nodig in de strijd tegen klimaatverandering. Dagjesmensen op het strand willen een weids uitzicht zonder windmolens en boorplatformen en voordat ze naar huis gaan een lekker gebakken visje. Iedereen wil een plekje onder de zon. En om te proberen om die vaak botsende belangen met elkaar in balans te brengen, hebben de overheid, energiesector, vissers, schippers, natuurorganisaties en andere partijen, begin dit jaar met elkaar om tafel gezeten. Dat is makkelijker gezegd dan gedaan, want de opgave is enorm. Nou ja, dus echt... dit zijn echt economische belangen hè, waar het om gaat.
Dat is écht... dat is dus de evenwichtskunst die ze bedoelen in die titel. Ik vind dat woordje 'evenwichtskunst' wel... de term vind ik geweldig hè, ik vind het een hele mooie term: 'evenwichtskunst', maar het heeft in feite niets te maken met het fysieke evenwicht. Het heeft niets te maken het ons zintuig 'evenwicht'.
Dus ja, ik weet het niet zo goed hoe dat ze deze teksten gebruiken, deze woorden gebruiken, dat ja, kunnen ze dat wel gebruiken of zou daar een beter... dat ze daar een ander woord voor kunnen gebruiken? Nou ja, weet ik eigenlijk niet precies. Ik heb daar niet helemaal een mening over, dan alleen als ik het lees, dan heb ik daar een totáál ander beeld bij, dan wat ze bedoelen in het artikel. En dat is dus zowel bij ' evenwichtskunst op de Noordzee' als bij dus ‘de burgemeester als evenwichtskunstenaar’. Ja, en dus de term evenwichtskunst, ja, dat blijf ik mooi vinden. Evenwichtskunstenaar zijn, ja schitterend!
En ik heb helemaal aan het begin van deze podcast verteld over dat wandelen, van vandaag. Als ik zo'n wandeling als vanochtend maak, dan is het lopen voor mij, dat kost zó veel aandacht en op dit moment zó veel méér aandacht dan anders, omdat dat evenwicht gewoon even lastig is. De horizon die wiebelt als ik nu loop. Als ik mijn hoofd ook iets beweeg, beweegt het door... een beetje draaierig idee bijna. En ik heb dan ook heel veel moeite met het licht van de zon en de schaduw van de bomen en dat schaduwen-spel; zon, licht en schaduw, als ik daar dan tussendoor loop over zo'n pad, dat... ik kan het niet goed handlen vandaag. En ook dat ik dus... op de stoep waar ik loop, dat ik heel goed op moet letten waar ik loop, want er liggen zo veel stoeptegels, liggen scheef en op die fietspaden waar die grote platen liggen, daar zitten openingen tussen en dat ligt dan ook een beetje ongelijk. Dus ik moet heel alert blijven waar ik mijn voeten neerzet. En dan heb ik ook nog de neiging om eigenlijk snel door te lopen, omdat ik in mijn eentje loop, want langzaam lopen vind ik nóg moeilijker! Als ik langzaam ga lopen, vind ik het nog moeilijker om mijn evenwicht goed te houden, om rechtdoor te lopen. Als ik langzaam loop, dan zet ik mijn voeten steeds meer ja, verder uit elkaar, terwijl ik juist in een rechte lijn wil lopen. En als dus dat evenwicht niet goed werkt, dan is dat zó veel moeilijker om te doen. Dus misschien loop ik zelfs wel sneller op zo'n dag, (ha) dat mijn evenwicht juist niet goed werkt. Een beetje een tegenstelling, maar zo voelt het wel.
Eigenlijk, eigenlijk is dát dus dan evenwichtskunst! Dat tijdens zo’n wandeling, als mijn evenwicht juist niet goed werkt, dan ben ik misschien wel op dat moment die evenwichtskunstenaar. Net als al die mensen die ook zo'n evenwichtsaandoening hebben, voor wie dat lopen ook zeker niet vanzelfsprekend gaat. Dan zijn juist misschien wel de mensen dus die een evenwichtsaandoening hebben, beschadiging op het evenwichtsorgaan, misschien zijn dat wel de wáre evenwichtskunstenaars. Ja, zou zo maar kunnen, toch?