Handen en voeten zorgen samen met het evenwicht voor een goed werkend evenwichtssysteem. 

Als je volledig in het donker tast, maak je gebruik van je handen en voeten. Wat voel je dan? Ons tastzintuig beschermt ons, werkt als een alarmsysteem én we maken onderscheid tussen de verschillende soorten aanraking. Met handen en voeten nemen we een deel van onze omgeving waar en dat geeft waardevolle informatie aan ons evenwichtssysteem. Daardoor kunnen we ons goed bewegen, zelfs in het donker. 

Clap your hands en stamp your feet.

(foto: eigen werk)

Volledig transcript:

Met handen en voeten.

Een paar jaar geleden zijn wij naar het muZIEum geweest en dat is een ja, het muZIEum is heel bijzonder ja, ...ehm... hoe moet ik het zeggen, een bijzonder bedrijf want je kwam daarbinnen en daar was allerlei informatie te vinden over mensen die blind zijn. En ze hebben daar ook ruimtes waar je naar binnen gaat en dat je even kan ervaren hoe het is als je blind bent.

En daar zijn we dus naartoe gegaan, ik samen met mijn man. En voor de ingang werden we opgevangen door een man die zelf blind is. Die legde ons uit wat er allemaal ging gebeuren. En we kregen een stok, een blindegeleidestok, om dus daar in de ruimte, waar we daarna naartoe zouden gaan, om daar dus ook dingen te kunnen voelen waar je bent, zodat je een beetje in de gaten houdt, dat je niet zomaar ergens tegenaan botst. En we kregen daar een beetje les in, hoe je dan met zo'n stok omgaat en zo en daarna werden we dus mee genomen naar die ruimte. Degene die ons opving, die heeft onze naam aangehoord, heeft ook even de hand op de schouder neergelegd en daardoor voelde hij ook de kleding die je droeg. Ik had een beetje een harige trui aan, dat kon hij daardoor ook voelen en hij wist dan ook dat Paula geassocieerd was met een soort, die harige, warme trui. En zo had ie dus bij iedereen een soort aanknopingspunt. Dat niet het alleen de naam was, maar ook dus even die aanraking op die schouder, dat ie wist wat daar nog bij hoorde. Dat kon hij waarschijnlijk beter onthouden.

En toen gingen we die ruimte in en daar was het helemaal donker! Pikkedonker! Je kon helemaal niets zien! Je had je ogen gewoon open. We hadden helemaal geen blinddoek of zo voor, maar omdat de omgeving zó donker was. Ja, daar mochten we dus gaan bewegen. Het enige is, dat ik af en toe dus ergens overheen wreef en dan kreeg je van die vonkjes, die je dan ziet. Je hebt het ook wel eens met synthetische kleding die je uitdoet, dat er allerlei vonkjes weg springen. Dat was het enige licht wat je af en toe had. En dat gebeurde maar heel af en toe.

Dus we komen daar binnen en met die stok ga je dus voelen waar je dus dan ...ehm... nou ja eventueel tegenaan komt. En dan voel je dus dat je ergens tegenaan komt. Dat hoor je aan het tikken van de stok, je voelt het aan de stok. En we voelden... aan m'n voeten voelde ik dat het een soort tapijt was, waar we op liepen, zacht. En op een gegeven moment kon ik met mijn handen voelen, dat we langs een bank liepen en op die bank daar lag een soort kleed. Dat kon ik met mijn handen voelen, ik kon het even aanraken, ik voelde ook dat het kleed loslag, dat je het op kon pakken en weer terug kon leggen.

En toen ben ik opzij gaan draaien en dan ging ik weer voelen en ik voelde dat daar een piano stond. En het was ook duidelijk, want op een gegeven moment kon ik daarop tikken, op duwen en dan hoorde je dus ook de pianoklanken. En bovenop die piano stonden allerlei prulletjes, een vaasje, een boek, allerlei dingetjes die ja, mensen dus op een piano hebben liggen, daar bovenop.

En ik hoorde van andere mensen die mee gingen -want we waren met een hele groep daarbinnen- dat die dus ook andere dingen daar aan het voelen waren. Niet zien dus (ha), alleen maar voelen. En die hadden een televisie gevoeld, een fauteuil, losse stoel die daar stond, een vaas met bloemen. Voorzichtig, want anders zou die daar omgaan. En zo kwam je van alles tegen in die ruimte. En het was dus een woonkamer waar je doorheen liep. Dat was op een gegeven wel duidelijk, ook wat je hoorde van de mensen om je heen en wat ik zelf dus ook voelde, van hé dit is een kamer.

En het grappige was, op een gegeven moment voelde je dat je ja, buiten kwam. Ik hoorde, ik voelde een container en de container, ja dat is best groot, je voelt het aan het plastic, je kunt hem op een gegeven moment open en dicht doen, dus het was duidelijk: daar stond een container. En ik voelde ook aan de ondergrond, aan mijn voeten dat ik op stenen liep, beetje een grindpad. En op een gegeven moment zelfs over een houten plank een stukje. En dat gevoel tussen, dus op de stenen lopen en die houten plank, is best een groot verschil en dat voel je dus gewoon met je voeten als je er overheen loopt.

En ...ehm... wat ik hoorde op een gegeven moment van andere mensen, hadden een stellage waar allerlei producten in stonden en toen bleek dat we een stukje van een winkel hadden. Dat we daar dus door een soort winkel liepen. En er was ook een kassa, een pinapparaat en dus die stellage met allerlei ja, producten als shampoo, flessen, een blik, al die dingen die je daar dan in zo'n... in een winkel die je tegenkomt. En op een gegeven moment liepen we nou ja, nog een keer, een soort bochtje om denk ik, weet ik eigenlijk niet eens, we werden een beetje geleid. Die begeleider, die had onze namen onthouden en af en toe noemde hij je naam en dan vroeg hij iets aan je: heb je dat gevoeld, heb je dat gemerkt, wat heb je daar gezien? Gezien... gevoeld! Echt heel wijs eigenlijk, want die blinde persoon, die wist precies wat er allemaal in die ruimte natuurlijk te zien was, dus die was ons aan het uitdagen om zoveel mogelijk te gaan ervaren, om zoveel mogelijk te gaan herkennen wat wij in die ruimte allemaal konden meemaken, konden voelen.

En daar liepen we op een gegeven moment, ja, wat ik zeg, een soort bocht om of zo en kwamen we op een plein. En waarom een plein? Omdat je de tegels voelde en het grappige is... ze hebben toen ook verkeersgeluiden daar laten horen, dus auto's die langs reden en fietsen met een fietsbel, wat murmelende stemmen van mensen op straat, af en toe het ruisen van de wind, dus alsof we buiten waren! Maar we waren nog steeds wel binnen in die ruimte, maar ze hadden dat wel heel mooi gemaakt dat je het op die manier toch kon ervaren.

En hij gaf ons op een gegeven moment aan, die begeleider, gaan jullie mee, dan gaan we hier even naar binnen. En ja, ...ehm... waar naar binnen? Op een gegeven moment mochten we daar dus aan een soort barretje zitten en bleek dat we in een soort cafeetje kwamen en daar gingen we aan de bar zitten. En hij was zelf dus de barman. Hij stond waarschijnlijk dus achter die bar. Ik heb geen idee verder hoe die bar eruitzag, maar daar zaten we wel aan. Daar hadden we steun aan en we konden dus op die kruk ook hoog zitten, dus écht een barkruk. Dat kon je allemaal voelen. Je voelt ook dat je iets hoger zit dan een gewone stoel, omdat je dus die afstand tussen de grond en waar je op zit, dat voel je.

En hij vroeg aan ons wat we wilden drinken en we moesten van tevoren wat kleingeld meenemen en zo. En er waren verschillende mogelijkheden. En op een gegeven moment kregen we een flesje aangereikt van wat je wilde hebben; chocomel, cola, seven up en dat werd aangereikt en dan moest je betalen. En als je dan een euro gaf, kreeg je daar geld voor terug. Want het was 50 cent, 50 eurocent of zo en dan kreeg je dus die 50 eurocent terug dus. Alleen wisten we zelf niet of we het juiste gaven, alleen die barman die wist het dan precies. Want dat was iemand, dat was die begeleider die zelf helemaal blind is. Dus die kon feilloos voelen welke munten hij aangereikt kreeg en wat hij dan terug moest geven.

Dus we hebben daar even wat gedronken, ondertussen een praatje met elkaar gemaakt, alles in het pikkedonker! Dat is écht een hele bijzondere ervaring. Aan het eind van dat iedereen klaar was met drinken, werd het weer netjes ingeleverd op de bar. Moest je het ook netjes op de bar neerzetten zonder dat het viel. Zijn we weer doorgelopen en kwamen we bij de uitgang.

En dat merkten we wel, want op een gegeven moment gingen we de deur door en toen zei hij ook: niet schrikken, want jullie komen strakjes weer terug in het licht. En dat was ook zo. De deur ging open en er was weer fel zonlicht. Dat was écht eventjes weer wennen, even je ogen laten wennen aan dat je ineens weer van alles kon zien. En we zijn nog even met die begeleider... hebben we daar staan praten. We mochten hem ook nog wat vragen stellen, toen zei hij ook: jullie kunnen elkaar nu allemaal zien, jullie weten nu met wie je in die ruimte bent geweest. Hij zegt: ik ben afhankelijk nog steeds van jullie stem, van wat jullie zeggen, van wat jullie... hoe jullie praten. Ik weet niet hoe jullie eruitzien. Dat weten jullie nu wel van elkaar. Dus hij gaf duidelijk aan dat wij al met meer informatie ...ehm... de wereld in keken en dat hij dat niet heeft.

Hij vertelde ook dat hij in zijn eigen huis feilloos de weg weet. Dat hij nooit ergens tegenaan botst of ergens overheen struikelt. Zolang daar niemand andere dingen neerlegde in zijn huis kon hij daar feilloos bewegen. En dat vond ik wel heel interessant om dat te horen en dat heeft mij ook gesterkt in... ik ben er daarna natuurlijk nog meer over gaan lezen en gaan onderzoeken van hoe dat nou precies zit. Maar dat voelen, samen met een goed werkend evenwichtssysteem, als je dat goed kan en je kan het goed voelen met je handen en met je voeten, dan kom je een heel eind!

Samen zorgt dat voor een heel goed evenwichtssysteem. En onze ogen en oren zijn daar een heel goed hulpmiddel bij. Maar als alleen de tast, want dat is het hè, dat hele voelen dat is ons tastzintuig, dat is, als dat goed functioneert met een goed werkend evenwichtssysteem, kunnen wij ons heel goed bewegen in een omgeving en kunnen we heel goed onze omgeving waarnemen. En dan wil ik het er ook even verder over hebben, die tast, hoe dat nou precies zit want dat is eigenlijk het zintuig voor het voelen hè. En dan hebben we het over het voelen van aanraking, van… ja dan kom je eigenlijk even op de functies ook van het tastzintuig. Het tastzintuig dat beschermt ons sowieso en het heeft twee belangrijke functies. Want het kan werken als een soort alarmsysteem. En van jongs af aan leren we namelijk steeds beter reageren op prikkels en we leren dan ook: wat is belangrijk, welke prikkel is belangrijk en welke prikkels kunnen we negeren? Het kunnen ook prikkels zijn die irriteren of, nou ja, of die juist heel fijn zijn. En dan heb je het bijvoorbeeld over aaien, een aanraking. De één vindt aaien heel fijn en een ander vindt dat helemaal niet en dat leer je dus van wat bij jou past en in hoeverre je dat dan ook kan doen.

Of wat we ook... de aanrakingen die we tolereren ...ehm... iemand die je heel goed kent, hou je graag bij de hand vast. Maar iemand die je helemaal niet kent, daar is het heel spannend van, om daar de hand van vast te pakken, dat kan misschien zelfs heel intiem voelen dan, terwijl je diegene helemaal niet kent. Dus er is ook... die prikkels leren we dan om daar goed mee om te gaan. Dat dus ook de functie dus van dat tastzintuig.

Het andere is; het onderscheid maken tussen de verschillende aanrakingen. Want je hebt dus de lichte aanraking, het strelen, strijken, ik doe het zelf nu ook hier op mijn hand, het aaien. Maar je kan ook een stevige druk hebben, indrukken, duwen of een aanhoudende aanraking. Als je iemand heel lang met de hand vasthoudt, wat ik altijd met mijn man doe, is, als wij samen wandelen, houden we elkaars hand vast. Eigenlijk omdat hij dan letterlijk mijn steun en toeverlaat is en mijn steun is tijdens het wandelen. Als ik alleen wandel, kan ik hoogstens 30 minuten lopen, wandelen, maar als ik met hem samen loop dan kan ik wel een uur lopen. En dat komt omdat ik zijn steun nodig heb, omdat het evenwicht, die evenwichtsorganen, nou ja, ongeveer een half uur kunnen ze dat heel goed volhouden om mezelf heel goed rechtop te houden, maar daarna is het al moeizamer en zodoende hou ik altijd zijn hand vast. En dat is dus die aanhoudende aanraking. Dus dan hou ik elke keer de hele tijd zijn hand vast of hij mij.

Maar wat er ook is, er zijn ook vervormingen van de huid, trillingen, vibraties, het oprekken van de huid en al die verschillende soorten aanrakingen die... daar leren we mee omgaan, zo leren we de omgeving steeds beter kennen. En al die receptoren daarvan, die zitten in onze handen en in onze voetzolen en ook eigenlijk onze lip en tong, en ook wel op de hele rest van onze huid.

Alleen die op de handen en voeten zijn super gevoelig. Want wist je dat op die vingertoppen, per vierkante centimeter wel 2500 receptoren zitten? 2500 receptoren op een vierkante centimeter en dat op elke vingertop. Dan snap je wel dat dat zó gevoelig is, dat je met je vingers dus echt heel veel kunt voelen. Ja, daarom is dat brailleschrift ook zo'n, ja, unieke uitvinding voor blinde mensen, om dan even terug te komen op het verhaal van het begin in het muZIEum. Mensen die blind zijn kunnen dus braille leren lezen door het voelen van die vingertoppen op ...ehm..., ja wat zijn het een soort bolletjes wat ze maken, met braille en daar kunnen ze feilloos mee voelen.

Tegenwoordig zijn er ook heel veel manieren om auditief informatie op te doen voor blinde mensen. Dat wordt steeds makkelijker ook om dat te doen en toch zijn er nog steeds mensen die braille leren om ook te kunnen blijven lezen. En ja, ik vind het een geweldige uitvinding dat het er is, dat het kan. Ik weet ook nog wel dat vroeger een vriendin, nou niet een vriendin van mij, maar een klasgenoot van mij op de havo, die was blind en die zat bij mij in de klas met economie, met de les. En zij had wel boeken, maar dat moesten mensen altijd aan haar voorlezen. En als zij in de klas zat, dan ging zij aantekeningen maken op een speciale typemachine wat meteen dus braille maakte, zodat zij daarna steeds die aantekeningen ook kon voelen. Dus zij kon haar eigen aantekeningen steeds lezen met haar vingertoppen. Ja, ik vond dat bijzonder om te zien. Dat was ook de eerste keer dat ik daarmee in aanraking kwam. Want zo heel vaak kom ik het niet tegen, dat mensen blind zijn en brailleschrift gebruiken en toch vind ik dat wel dus een geweldige uitvinding!

En als we 't dan hebben over die voetzolen, ook die voetzolen die zijn heel gevoelig. Met onze voeten voelen we ook de stand, sowieso, van ons hele lichaam. Je kunt iets vooroverbuigen en dan ga je ook veel meer naar je tenen, op je tenen en als je achterover helt met je lichaam dan ga je veel meer op je hielen staan. Dat voel je. Maar ook de hele ondergrond. Die receptoren zijn zó veel dat je de ondergrond heel goed kunt voelen, zelfs met de schoenen aan! Met je blote voeten is het helemaal geweldig. In mijn eigen huis loop ik het liefst ook gewoon op blote voeten, alleen ja, in de winter is dat wat kouder, dan doe ik toch sokken aan, maar ik heb altijd sokken aan, wel met antislip eronder, maar wel zo dat ik het beste voel wat ik kan voelen op de ondergrond. En als het even kan loop ik er gewoon mee naar buiten hoor. Als het droog is dan loop ik gewoon op mijn sokken naar buiten toe. En als ik ga wandelen, doe ik mijn schoenen wel weer aan. Ik moet ook zeggen, dat als het echt slecht weer is, dan doe ik mijn klompen aan, als ik eventjes naar buiten ga. En met klompen, dan is het voelen van de ondergrond al een stuk minder, maar met mijn voeten zo in die houten klomp vind ik ook wel weer een heel lekker gevoel. Het geeft toch ook wel weer iets van stevigheid.

Maar het voelen met die voetzolen is op je blote voeten natuurlijk het allerbest, maar met je schoenen kun je dus ook heel goed die ondergrond voelen. En dat is dus heel belangrijk.

Dat voelen met je handen en met je voeten, die zijn dus essentieel voor het regelen van het evenwichtssysteem samen met die evenwichtsorganen die we hebben. Dus handen en voeten horen bij het hele evenwichtssysteem. Dan hebben we het dus over de tast en we hebben het over proprioceptie. En proprioceptie is een heel moeilijk woord. Maar dat gaat over het diepe spiergevoel. Alle spieren, de pezen in ons lichaam, die ervoor zorgen dat we dus rechtop staan en dat we weten hoe we moeten bewegen, daar ga ik het een andere keer over hebben. Alleen de tast en de proprioceptie samen met die evenwichtsorganen maken dat we een heel goed werkend evenwichtssysteem hebben.

En met handen en voeten dat zorgt ervoor dat we dus echt het evenwichtssysteem goed werkend houden. We kunnen niet zonder! We kunnen niet zonder... En dan helemaal om goed te kunnen bewegen. Zelfs in het donker.

En mocht je hier nou meer informatie over willen hebben? Het boek 'Evenwicht, in uitvoering', gaat onder andere over de tast en proprioceptie en al die andere onderdelen en andere zintuigen die nodig zijn voor ons evenwichtssysteem. Want ons zicht en ons gehoor, dat zijn hele mooie hulpmiddelen om ook juist goed in evenwicht te blijven. Dus ...ehm... ook die zijn heel belangrijk, dus wil je daar meer informatie over hebben?

'Evenwicht, in uitvoering', ga naar de website: www.evenwichtinuitvoering daar vind je meer informatie over en daar is ook het boek te bestellen.

Dus nou, wil je meer informatie? Zoek het op! Dan zie ik jou misschien wel als klant en anders tot een volgend verhaal in 'Evenwicht, je leven'.