Ongetwijfeld ken je het gevoel... Zo begint de tekst op de achterflap van het boek Evenwicht in uitvoering. Deze podcast aflevering bestaat uit zes korte delen: 1.Tekst achterflap 2.Inleiding boek 3. Drie inzichten over het evenwicht 4.De samenwerking met de ogen 5.Veroudering van het evenwicht 6.Over deze podcast Evenwicht je leven; Een korte uitleg over afleveringen van seizoen 1.

Een heel gevarieerde aflevering over ons wonderbaarlijke zintuig evenwicht, want ongetwijfeld ken jij het gevoel. Eigenlijk een soort van samenvatting. 

Volledig transcript:

Er is een zintuig waar we nog veel te weinig over weten. Terwijl het dag en nacht aan het werk is. Ik ben Paula Hijne van het boek: 'Evenwicht, in uitvoering'. Hoe ons evenwicht werkt en ik vertel graag over die wonderlijke wereld van ons evenwicht.

'Evenwicht, in uitvoering' dat is een boek dat gaat over ons zintuig 'evenwicht'. En ik lees nu de achterflap van dit boek voor:

Ongetwijfeld ken je het gevoel in je hoofd en lichaam als je opstaat uit bed, de trap op loopt, ergens over struikelt, tegen de wind in wandelt, in een auto zit die optrekt, een bal opvangt, op een boot zit. Al heel vroeg in je leven heb je geleerd om te lopen, rennen, springen, kruipen, klimmen, fietsen, draaien, duikelen, vallen en opstaan. En de één die vindt het heerlijk om te bewegen en zoekt grotere uitdagingen op en de ander beweegt te weinig omdat het niet zo makkelijk gaat. Sommige mensen worden zelfs ziek van bepaalde bewegingen. Het zijn sensaties die mogelijk zijn door de werking van je evenwicht. Wat is het evenwicht eigenlijk? Waar zit het? Hoe ziet het eruit? Hoe werkt het?

Het is een ingewikkeld verhaal over hele kleine organen waardoor je de weg kunt kwijtraken en waarvan je duizelig kunt worden. En als je eenmaal weet hoe wij ons in evenwicht houden, ga je ontdekken hoe ingenieus het evenwichtssysteem in elkaar zit.nEn hoe problematisch het kan zijn als het even niet meer goed werkt.

'Evenwicht, in uitvoering', een kwestie van vallen, opstaan en weer doorgaan. Aan dit boek heeft... hebben twee KNO-artsen meegewerkt en een van die KNO-artsen heeft daar een, staat ook op de achterflap een mooie tekst voor geschreven:

'Deze diepgaande studie biedt een super compleet, helder en begrijpelijk overzicht van alles wat met evenwicht te maken heeft.' Van dokter Raymond van de Berg, KNO-arts in het Maastricht MUMC.

En de auteur is Paula Hijne, dat ben ik. Daar luister je nu naar. Ik ben dus auteur van dit boek en ook van het boek 'Ménière in balans'. En verder werk als HoorCoach. Juist heel specifiek begeleid ik mensen met gehoorverlies, tinnitus en de ziekte van Ménière. En ik geef presentaties en workshops. En ik ben gastdocent onder andere ook voor tinnitus. En ik ben radio- presentator en verder maak ik de podcast 'Evenwicht, je leven'. Omdat er nog zo veel is te vertellen over dat evenwicht. Wat niet eens allemaal in dat boek kon, dus ik heb nog zo veel te vertellen over evenwicht. Vandaar ook die titel eigenlijk: 'Evenwicht, in uitvoering.'

Evenwicht is altijd aan het werk.

Tussen mijn oren. De inleiding in het boek 'Evenwicht, in uitvoering', heet ook: tussen mijn oren. En ik lees voor uit dat boek:

De arts zegt: het zit tussen je oren. En zo is het. Het zit tussen mijn oren en het heeft invloed op mijn hele lichaam. Vanaf mijn kruin tot aan mijn voeten, op alle spieren, de bloeddruk, zelfs op de haartjes van mijn arm. Tijdens een aanval van draaiduizeligheid kan ik niet rechtop zitten. Ik kan niet staan. Niet lopen. De zweetklieren werken volop! Mijn maag verdraagt geen voedsel. Ik kan niet lezen. Ik kan geen harde geluiden verdragen. Ik word ontzettend moe en ik kan me nauwelijks concentreren. Hoe komt dat toch?

Ik wil er wel over lezen maar ik kan er geen één boek over vinden. En dan ga ik het zelf schrijven, besluit ik. En ik stel mezelf de volgende vraag: hoe kan ik alle aspecten rondom het evenwicht aan het licht brengen? Ik neem mijzelf als uitgangspunt. Een nieuwsgierig meisje dat opgroeit in de wereld onder invloed van zwaartekracht. Ik kan lopen, rennen, schommelen, draaien, balanceren, hinkelen, springen, koppeltjeduikelen, fietsen, klimmen, zwemmen, dansen, zeilen, kanoën. Totdat het ineens niet meer zo goed gaat met dat evenwicht. Door aanvallen van draaiduizeligheid zijn namelijk de evenwichtsorganen beschadigd. Om te snappen wat er precies aan de hand is het is belangrijk om eerst te begrijpen hoe de werking is als de evenwichtsorganen niet goed werken ...ehm... als ze goed werken.

En ik kom erachter dat het niet alleen om de evenwichtsorganen gaat. De werking valt of staat met de werking van een complex evenwichtssysteem. En dat systeem wil ik echter niet in medische, wetenschappelijke vaktaal doen. Of juist in Jip en Janneke-taal. Het is dus huis-tuin-en-keukentaal geworden. En dat schrijven erover dat blijkt niet vanzelf te gaan. Het is hollen of stilstaan, rust en onrust, chaos en helderheid, en ik ondervind het van alle kanten aan den lijve.

Het boek 'Evenwicht, in uitvoering' gaat over waar het evenwicht precies zit, wat het doet, hoe het werkt en hoe de interactie is met het hele lichaam. Het evenwicht wordt uitgelegd aan de hand van herkenbare situaties en ervaringen van andere mensen en van mijzelf.

En dat boek bestaat uit twee delen. Het eerste deel legt het evenwichtssysteem uit en in kleine stappen komen alle functies van het evenwicht aan bod. En het tweede deel gaat over de problemen die kunnen ontstaan als het evenwicht niet goed werkt en de impact die dat heeft op ons dagelijks functioneren.

'Evenwicht, in uitvoering' is ook een zoektocht. Waarin ik aannames doe en vragen stel en hiermee nodig ik ieder uit tot verder onderzoek van dit fascinerende zintuig.

En de inleiding, die sluit ik dan af met een stukje tekst en ja, dat stukje tekst heb ik gelezen toen ik in het Maastricht MUMC was, om te spreken met die KNO-arts dokter Van de Berg, die mij heeft geholpen met het schrijven van dit boek. Ik zit te wachten op de afspraak die ik met hem heb en ik zie aan het plafond, daar in het MUMC, in de grote ruimte, zie ik een tekst staan. En een stukje van die tekst lees ik nu voor, want dat heb ik opgenomen in dat boek.

Dan arriveert de ochtend

Opgelucht halen de vogels adem

Kwetsbaar en fragiel

Komt alles en iedereen overeind

Tastend naar evenwicht.

Dit is een fragment uit het gedicht: 'Voetstappen' en geschreven door de heer K. Michel. Dat heeft nog even geduurd voordat ik wist wie dat was. Dat moest ik écht even opzoeken. En dat is wel gelukt. En ik vind hem heel mooi: tastend naar evenwicht.

Wij kunnen niet zonder ons evenwicht. Het evenwicht is een heel belangrijk zintuig voor alle acties die wij doen en ik wil drie inzichten met je delen die, ja, die ik eigenlijk het allerbelangrijkste vind dat je dat weet over dat evenwicht. Het is namelijk zo dat dit zintuig is het allergevoeligste zintuig wat we hebben in ons lichaam. Het is zo gevoelig dat elke beweging die je doet in je lichaam of wat er met jouw lichaam gebeurt in beweging, wordt geregistreerd door dat evenwicht. En dan heb ik het eigenlijk over evenwichtsorganen. En die evenwichtsorganen, die zitten in ons binnenoor. Die zitten vlak naast ons gehoororgaan en die zijn dus super gevoelig! Als je stil zit en je zou je pink helemaal strekken en voor de rest zit je super stil, dan toch registreren die evenwichtsorganen dat er een verandering is in je lichaam of van je lichaam. Dus die extreme gevoeligheid is heel belangrijk.

Verder staat... staan die evenwichtsorganen altijd aan! Die zijn altijd aan, zelfs als je ligt te slapen dan is het aan. En waarom? Als je ligt te slapen, dan ben je aan het ademhalen. En door die rustige ademhaling die je hebt, is er toch een beweging in je lichaam. En dat registreren die evenwichtsorganen. Dus die zijn de hele dag en nacht aan het werk.

En ze doen nog iets heel bijzonders en dan kom ik eigenlijk op het derde inzicht. Dat is de functie 'perceptie'. Het evenwicht hebben we verdeeld in vijf functies en die eerste functie 'perceptie' die zie ik zelf als een soort basisfunctie van het evenwicht. Want wat bedoelen we met 'perceptie'? Dat is, dat we de aarde kunnen voelen. Waar is de aarde? Een deel van die evenwichtsorganen, die registreren waar de zwaartekracht is. En dat is eigenlijk wat ik bedoel met het voelen van de aarde. Waar is de aarde? Het blijkt dat de behoefte van het voelen waar die aarde is, die behoefte is groter dan de behoefte aan eten! En dat is dan best opvallend, want dat weten we helemaal niet. We weten niet dat die behoefte om te weten waar die aarde is, om dat echt te registreren dat je lichaam dat voelt, dat dus zó belangrijk is en dat we dat zó graag willen weten, maar het is zo onbewust en ik wil dat bewust maken.

En waarom vind ik 'm zo belangrijk? Omdat ik weet hoe het voelt als ik níet de aarde kan voelen. En dat is bij mij in 2006 begonnen, tijdens de eerste aanval van draaiduizeligheid. Toen in 2006 wist ik nog zelf heel weinig over het evenwicht. En met die eerste aanval van draaiduizeligheid is voor mij de zoektocht begonnen naar wat het evenwicht nou precies is. Daar is het eigenlijk al ontstaan. Want wat gebeurt er tijdens een aanval van draaiduizeligheid? Dan weet ik niet meer wat boven of onder is. Ik voel dan niet meer waar die aarde is. En dat is zó onaangenaam, dat is een ontzettend eng gevoel als je dat -helemaal voor de eerste keer- voelt, want je weet niet wat je overkomt. Bij mij is het een chaos in mijn hoofd, ik kan niet overeind komen, ik kan niet zelfstandig lopen, ik kan dus niet eens naar de wc. Mensen moeten mij helpen om dus naar de wc te kunnen en weer terug te komen. En dan bedoel ik eigenlijk ook van dat ik opsta uit bed met zo'n aanval en dus dan niks kan, en dan ook weer, nadat ik naar de wc ben gegaan, teruggebracht word naar bed en het weer terug lopen en dan ja, met moeite, want ze moeten me aan alle kanten vasthouden, omdat ik zelf omval, maar dat ik in bed ook weer wil gaan liggen, dat is ontzettend... een vervelend, naar gevoel in je hoofd, die chaos die dan zó heftig is, en dan wil je wel gaan liggen en als ik dan eenmaal lig, dan ga ik het liefst slapen. Want ik kan helemaal niks, ik kan niet lezen, ik kan niet computeren, ik kan niet op de mobiel kijken ...ehm... ik wil niks eten. Ik ben eigenlijk heel erg misselijk. Ik ben aan het zweten. En de ene keer is het dan heel warm en de volgende keer heb je het weer koud en dan wil je iets warms over je heen. Je voelt je onaangenaam! En het aller moeilijkste daaraan vind ik dus dat ik niet kan voelen waar is die aarde.

Dus die eerste functie van het evenwicht, perceptie, het voelen waar is de aarde, zie ik als belangrijkste functie voor ons hele 'zijn'. Voor ons hele evenwicht, maar voor ons hele 'zijn'. Zo lang je kunt registreren waar die aarde is, kun je toch nog een heleboel ...ehm... ja, kun je je nog heel fijn voelen, heel prettig voelen. En dat gun ik iedereen.

En nou is het gelukkig zo, dat dat deel van die evenwichtsorganen niet zo snel kapotgaat, want dat kan dus gebeuren. Dat gebeurt bij mij tijdens een aanval van draaiduizeligheid, maar daarna is een soort, dat het wel weer herstelt. En dan kan ik het wel weer voelen. En er zijn weinig mensen die dat dus écht ook helemaal niet meer voelen. En als dat dus ook echt helemaal stuk is, dat onderdeel van de evenwichtsorganen, dan hebben die mensen dus eigenlijk ook een constant gevoel van je niet veilig voelen. Niet weten waar die aarde is, want dat zorgt ervoor. Als je weet: hé, ja hier is de aarde ten opzichte van waar ik zelf ben, dan voel je je veilig. En dat willen we allemaal, we willen ons veilig voelen.

Dus ik heb drie inzichten met je gedeeld over dat evenwicht: de gevoeligheid, super gevoelig het allergevoeligste zintuig wat we hebben in ons lichaam, het staat altijd aan, dag en nacht en dus de functie perceptie dat we de aarde willen voelen. Dat we willen weten waar is die? Drie hele belangrijke inzichten die je kunt onthouden als we het hebben over het evenwicht.

Er is een hele belangrijke samenwerking tussen ons zintuig 'evenwicht' en andere zintuigen in ons lichaam. En dan wil ik het nu hebben over het gezichtszintuig wat we hebben, want dat blijkt dus heel belangrijk te zijn, ook om ons evenwicht goed te bewaren. Want heel veel informatie komt via onze ogen. Het geeft aan waar je bent, wat erom je heen gebeurt en wat er kan gaan gebeuren, dat kun je namelijk zien. En belangrijk daarvoor is dat er licht is of verandering van licht en beweging. Dus die combinatie. Daarbij zijn ook de zintuigen van de spieren en de tastzin en de werking van de evenwichtsorganen belangrijk. Want samen zijn die onmisbaar om dat gezichtsvermogen te ontwikkelen.

En andersom. Het kunnen zien en bewust ergens naar kijken, dat helpt om het goed, om goed te leren bewegen en op de juiste manier te reageren op de omgeving. Want met een goed gezichtsvermogen ben je in staat dus om je omgeving te zien, de ruimte om je heen, je kunt je blik ergens op richten, je kunt je focussen, scherp zien en helder zien. En met een goed gezichtsvermogen kun je ook je ogen aanpassen aan het donker en het licht. En je kunt beweging zien en opsporen. Je kunt bewegende objecten volgen. Je kunt diepte zien door gebruik te maken van je twee ogen, heb je ook écht twee nodig. En je kunt afstanden inschatten.

En wat heeft nou dat evenwicht met die ogen te maken? Nou, daar is dus een hele belangrijke relatie tussen. Want die evenwichtsorganen die sturen de oogspieren aan. En wat doen ze dan? Ze zorgen dat het beeld waar je naar kijkt, dat dat stabiel blijft. Ook al ben jij in beweging en beweeg je op en neer met je hoofd of heen en weer met je hoofd of met je hele lichaam. Het beeld waar je naar kijkt blijft stabiel! Beeldstabilisatie. En heel veel mensen weten dus niet dat de evenwichtsorganen die oogspieren voor die beeldstabilisatie aansturen. En dat is dus een hele belangrijke functie. Op het moment dat die oogspieren niet meer goed gestuurd worden door die evenwichtsorganen, dan heb je, als je aan het lopen bent, geen scherp beeld meer. Dan beweegt... gaat alles ook mee op en neer bewegen, net alsof je op een trillend vlak staat wat heel snel heen en weer beweegt. Dan is het ook moeilijker voor je ogen om het stil te houden, omdat je véél te snel beweegt. Maar dat hebben mensen dan als ze dus... waarbij de evenwichtsorganen niet meer goed werken en dus die oogspieren niet meer goed worden aangestuurd, die hebben dat altijd! Met welke beweging ze ook maken, als ze dus aan het lopen zijn is het hele beeld aan het trillen! Oscillopsia noemen we dat dan.

En dat is heel storend, want als je geen helder beeld meer ziet, dan kun je ja, moeilijk de omgeving waarnemen. Alles is dan in trilling, dan moet je eigenlijk eerst zelf stil gaan staan om weer het beeld ook stil te krijgen. Want op het moment dat de stil staat wordt het beeld ook weer stil. Maar op het moment dat jij weer beweegt en die evenwichtsorganen werken dus niet goed, oogspieren worden niet goed aangestuurd, ga je dat dus niet meer goed zien!

Dan kun je ook geen naambordjes lezen, je kunt de stoep minder goed zien, omdat alles gewoon in beweging is, dus je ziet obstakels veel minder goed. En bij mensen waarbij het dus heel goed werkt, zoals het bij heel veel mensen, bij de meeste mensen goed werkt, die evenwichtsorganen die sturen de oogspieren aan, en dat heet vestibulo oculaire reflex, met een moeilijk woord.

Alleen, die is dus wel heel belangrijk, die vestibulo oculaire reflex is dus een hele belangrijke functie voor ons evenwicht. Want we willen gewoon dat op het moment dat jij in beweging bent, dat het beeld stabiel blijft. Dat als je in de auto zit dat je elke keer een scherp beeld voor je hebt en dat je dus niet dat alles heen en weer beweegt. Dat als je op de fiets zit en je kijkt dus om je heen, dat alles gewoon helder is. Dat je duidelijk kunt zien waar je naartoe fietst en wat er op de weg voor je is. En niet dat dat allemaal heen en weer beweegt. Je wil dat dat een strak beeld geeft, beeldstabilisatie. Dus een hele belangrijke functie van het evenwicht.

Pasgeleden sprak ik een man van 84 jaar oud en die gaf aan dat hij evenwichtsstoornissen heeft. En dat betekent dat ie dus ja, wat instabiel loopt en ook niet altijd helemaal zeker was dus met dat lopen. En toen had een buurvrouw aangegeven van: ga een rollator gebruiken. En deze man die weigert om een rollator te gebruiken en dat is eigenlijk niet slim, want de kans op vallen is dan natuurlijk enorm groot, want een accidentele val staat op nummer 7 in de lijst van top 10 sterfte onder 65-plussers. En dat zijn cijfers van 2018, dus ik denk dat recente cijfers alweer anders zijn. Alleen, dat je dus kunt vallen kan verschillende oorzaken hebben en als je dan weet dat je evenwicht dus al helemaal niet goed meer werkt, dan is dat niet zo slim dat je geen hulpmiddel gaat gebruiken bij het lopen.

En daar wil ik even verder op in gaan, want deze man heeft bewezen evenwichtsstoornissen, dat is geconstateerd door een arts. Maar als je weet dat als we ouder worden, al onze zintuigen verouderen. Dat is een gegeven. We gaan wat minder goed zien, we gaan minder goed horen en ook onze evenwichtsorganen die gaan dus minder goed werken. En dat kan dus allerlei klachten veroorzaken. Die je dus niet direct met het evenwicht relateert, maar dat het daar dus wel mee te maken heeft, juist omdat de evenwichtsorganen niet meer goed werken. En als je het dan heb over instabiliteit, dat iemand dus instabiel gaat bewegen, niet meer zo zeker is, dan kun je het zien in het lopen zélf. Dan kan daar echt een loopstoornis zijn, omdat iemand dus een afwijking heeft naar steeds dezelfde kant, naar één kant. Of dat iemand steun gaat zoeken in de omgeving om niet te vallen en dan, als hij geen rollator of wandelstok gebruikt, dat ie dan toch eigenlijk met zijn handen steeds aan het tasten is om ergens steun te vinden. En als dat al in huis gebeurt dat diegene dan steeds vasthoudt aan de meubels, aan de muur, aan de deur om dus maar niet te vallen.

Het kan ook zijn dat iemand steeds die valneiging al heeft en dan elke keer een beetje corrigeert met zijn lichaam. Met zijn voeten. Elke keer z'n voet even opzijzetten om maar niet die kant op te vallen. Mensen die... waarbij dat ook echt minder goed gaat werken, hebben ook veel meer moeite om in het donker nog te bewegen, goed te bewegen. Of om met de ogen dicht te lopen. Doe dat maar eens zelf. Ga maar eens zelf met je ogen dicht lopen door een ruimte die je al heel goed kent, en toch zal je merken dat het al veel moeilijker is om dus makkelijk te bewegen. Dan ben je toch veel meer aan het tasten en aan het voelen van je omgeving waar je bent.

Wat er ook kan gebeuren is dat de gevoeligheid in je voeten, de sensibiliteit in je voeten dat je dat niet meer goed voelt. Dat je met je voeten niet meer goed de vloer kan voelen waar je op loopt en als je dat niet meer goed voelt, dan voel je ook de oneffenheden niet zo goed meer en dan is ook de kans op vallen gewoon heel groot.

Vallen is dus een heel groot risico voor als je ouder wordt en als je dan weet dat je evenwichtsorganen niet meer zo goed werken en ook je andere zintuigen minder gaan werken, minder goed werken, dus je ziet minder en hoort minder en tegelijkertijd je spier, je spierkracht wordt minder, het voelen wordt minder, dan is die kans op vallen dus gewoon enorm groot! En hoe kun je dat nou voorkomen, ik pleit er dan ook voor dat iedereen die ouder wordt, dat die zich bewust wordt van alles wat hij doet en dat je dus ...ehm... leert om bijvoorbeeld al goed op te staan. Wat ik ook als tip geef, sowieso bij alle mensen met een evenwichtsstoornis, ook al zijn ze jong, is bijvoorbeeld al dat als je zit en je wil gaan staan, dan hebben mensen de neiging om als ze opstaan meteen weg te lopen. En dat is dus dan niet een goeie manier. Op het moment dat het evenwicht niet meer goed werkt, dan is het beter dat als je zit, dat je eerst gaat staan, rechtop, zorg dat je stevig staat, kijk om je heen en ga dan pas lopen! En dat voorkomt al heel veel vallen omdat je veel bewuster je stappen gaat zetten omdat je eerst stil staat, goed stevig staat en dan pas dus in beweging komt.

En zo zijn er allerlei manieren, als je dus al ouder bent en je staat op uit bed, is dat precies hetzelfde. Er zijn allerlei manieren om dus steviger, bewuster te zijn van de bewegingen die je maakt en dat je dus je spierkracht ook een beetje onderhoudt, dat je sowieso in beweging blijft en als dat bewegen dus moeilijk gaat omdat die instabiliteit er meer is, zorg dan dat je een hulpmiddel hebt! Ze zijn er tegenwoordig. Sowieso een wandelstok is van alle tijden, maar tegenwoordig heb je rollators in alle soorten in maten. Van heel eenvoudig tot heel luxe. Met sowieso altijd remmen erop en je kunt zelfs onderweg even zitten als daar een zitje in zit. Een rollator is een heel handig hulpmiddel op het moment dat jij niet meer stevig loopt.

Waarom die man van 85 of 84, waarom ie dat niet deed?! Ja, schaamde ie zich ervoor dat hij dus met een rollator zou moeten lopen? En als je 85 bent, schaam je je dan nog steeds dat je niet meer zo soepel loopt? Dan ben je al aardig op leeftijd. En als je dus weet dat je er eigenlijk zelf weinig aan kan doen, omdat het een heel normaal verschijnsel is dat bij ouder worden je zintuigen dus gaan verouderen, ja, misschien moet ik dat die meneer nog eens heel duidelijk uitleggen. Dan is het niet iets, omdat hij dat niet zomaar meer kan, nee het komt door de veroudering van ons evenwichtssysteem. En als je dat weet, dan ga je misschien makkelijker met die rollator lopen of met dat hulpmiddel lopen. Dan is de kans op vallen dus ook echt veel kleiner, want probeer vooral het vallen te voorkomen.

Toen het boek 'Evenwicht, in uitvoering' op de markt kwam, merkte ik dat ik heel graag nog veel meer over dat evenwicht wilde delen. Want niet alles past in een boek. En toch wilde om het zintuig 'evenwicht' op de kaart te zetten in Nederland, wilde ik daar veel meer over delen en toen bedacht ik mij ineens: ik kan dat doen door dat dus in een podcast te doen. Jullie luisteren nu ook naar de podcast van de ziekenomroep. En ik heb zelf nu ook een podcast die ik maak: 'Evenwicht, je leven', dat gaat dus over alle aspecten van het evenwicht. En dat komt ja, een beetje de......ehm... ik heb een 'Elfje' ooit gemaakt en dat 'Elfje' dat is ook iets wat ik voorin de boeken schrijf als mensen willen dat ik iets schrijf om dus te signeren, de boeken die ik verkoop. En dat gaat zo, het is een 'Elfje' dat zijn elf woorden je kunt meetellen. En het gaat in de volgorde eerst 1 woord, dan 2 woorden, dan 3 woorden en 4 woorden en het eindigt weer met 1 woord, een 'Elfje'. En dit is mijn 'Elfje':

Evenwicht, je leven

Onbewust wordt bewust

Elke actie mogelijk door

Evenwicht

En de podcast die ik maak heet 'Evenwicht, je leven'. En wat ik daar deel, dat zijn mijn eigen ervaringen over mijn evenwichtsgevoel van heel vroeger, van zelfs toen ik nog een heel klein kind was. Met wat ik daarna ook allemaal gedaan heb. Ik was heel graag bezig met het triggeren juist van het evenwicht om het juist uit te dagen, allerlei sporten die ik daarvoor deed. Nou die ervaringen deel ik en ook de ervaringen die ik dus... na de allereerste aanval van draaiduizeligheid in 2006, is mijn evenwicht écht veranderd, mijn evenwichtsgevoel en ook die ervaringen deel ik met hoe het toen was en hoe het nu ook is. En de tijd... tussen 2006 en naar nu toe, en wat ik dan allemaal ervaar. Die ervaringen deel ik graag.

En verder heb ik allerlei ja, elke keer een thema. Elke aflevering heeft een thema. En de een die gaat over de rechtopstaande mens! Want het is best raar dat wij als mens het enige wezen zijn dat rechtop staat op twee voeten. Waarbij dus alle gewrichten vanaf bovenaan je nek tot aan helemaal je voeten, dat staat allemaal recht onder elkaar. Er is geen enkel wezen verder, geen enkel dier, die op die manier rechtop staat. Dat maakt het best bijzonder en ook ja, het is wat de zwaartekracht betreft om je rechtop te krijgen dat is nogal wat. Nou dat bespreek ik dan in die aflevering, de rechtopstaande mens!

En ook een hele mooie over traplopen. Ik vertel over traplopen, want wat blijkt; traplopen is de aller moeilijkste evenwichtsoefening die we doen in het dagelijks leven. En met name trap aflopen. Met trap aflopen kijk je ook nog eens een keer de diepte in, naar beneden toe en het blijkt voor je hele lichaam en hele systeem dat dat dus best moeilijk is. Alleen als je dat al zo vaak gedaan hebt en jouw evenwicht werkt gewoon helemaal goed, dan heb je dat niet eens in de gaten. Op het moment dat het minder goed gaat werken, dan is trap aflopen écht een hele uitdaging. Dat gaat niet meer zo maar vanzelf en dat is heel goed als je je bewust bent dat dat zo is. Want dan kun je ook leren om op een goede manier toch de trap nog af te blijven lopen. Want dat is wat ik elke keer zeg, bij iedereen die iets aan het evenwicht heeft, blijf in beweging.

Wat ik verder in die podcast 'Evenwicht, je leven' over heb is het, ja, ik voel me af en toe een levenskunstenaar. Nou wat ik daarmee bedoel, dat leg ik dan uit. En ook heb ik het over evenwichtskunst. Je ziet dat woord heel vaak staan ergens in artikelen, bij bij.... in een magazine, daar vertel ik over en ik vind het raar dat bij evenwichtskunst het altijd over iets heel anders gaat dan het zintuig 'evenwicht'. En dat benoem ik dus dan.

Een andere aflevering is: Met handen en voeten. Daar gaat het over ons tastzintuig. En ons tastzintuig is ontzettend belangrijk voor ook ons evenwicht. Dat hoort eigenlijk bij ons hele evenwichtssysteem. De tast dat je dus goed kunt voelen wat je doet. En daarom ook heb ik die aflevering: met handen en voeten. Want dan gaat het daar over. Wat is die tast precies? Wat doet het met je? Hoe zit dat dan in relatie tot het evenwicht? En dan gaat het ook over oog-hand- coördinatie en oog-oor-coördinatie en oog-voet-coördinatie. Want dat is ook allemaal evenwicht.

En ik heb een aflevering gemaakt, die vond ik zelf wel heel grappig om te doen, dat gaat over vliegen. Dat gaat eigenlijk over hoe insecten dus bewegen en wat voor een evenwichtssysteem zij hebben om te kunnen bewegen, om te kunnen vliegen, om te fladderen, om ondersteboven te vliegen en hoe dat nou precies zit. Dat zit in die aflevering, over vliegen.

En verder heb ik het over oren en ogen. De oren, ja dat heeft alles met het evenwicht te maken, want die evenwichtsorganen zitten in ons oor! In het binnenoor! En in het binnenoor zit ook het gehoororgaan en vlak daarnaast zitten die evenwichtsorganen. Het zijn twee verschillende zintuigen en ze hebben toch heel veel met elkaar te maken en dat leg ik dan uit in die aflevering, in die podcast over de oren.

Over de ogen, de ogen zijn écht een ontzettend belangrijk hulpmiddel voor ons evenwicht. Want dat zorgt voor de beeldstabilisatie. En die beeldstabilisatie dat is een belangrijke functie voor het evenwicht waarvan heel veel mensen niet weten dat onze oogspieren aangestuurd worden door onze evenwichtsorganen. En dat vind ik heel belangrijk om te gaan delen. Dat ook zelfs opticiens dat snappen. Dat oogartsen dat ook weten. Dat er veel meer een link gelegd kan worden dat als je niet goed ziet, dat het misschien wel te maken kan hebben met dat die oogspieren niet meer goed functioneren omdat de evenwichtsorganen niet meer goed werken.

Ik heb ook een aflevering gemaakt in de podcast 'Evenwicht, je leven' over sensibiliteit. Sensibiliteit is een woord wat we de laatste tijd vaak hebben gehoord in de politiek zelfs!

Wat betekent dat woord dan? En als je dat dan dus naar evenwicht gaat trekken, wat is het dan? Want dan blijkt het iets heel anders te betekenen en ik hou van taal. Ik hou van schrijven, niet voor niets twee boeken geschreven, maar ik heb altijd geschreven. Ook gedichtjes, 'Elfjes' waar ik net deze... dit deel mee begon. En die sensibiliteit, wat het dan precies is, dat ga ik dan uitvogelen. Daar vertel ik heel graag over omdat ik dat spelen met taal ook mooi vindt en ook elke keer de relatie ga leggen met dat evenwicht.

En dan natuurlijk het psychische evenwicht, dat zijn ook al die ervaringen die ik heb. Elke keer ga ik dan dus een fysieke ervaring ook koppelen aan wat het psychisch met je doet. Wat het psychisch met míj doet. Dus evenwichtig zijn, ook dat hele woord 'evenwichtig zijn', wat betekent dat dan? Wat betekent dat voor mij? En hoe staat het in het woordenboek? En wat voor een woorden zijn er nog meer rondom evenwicht?

Dat soort dingen dat deel ik heel graag, wat niet direct in het boek 'Evenwicht, in uitvoering' staat, maar wat ik wel mooi vind om dat hele evenwicht een veel breder kader te geven, dan alleen maar ons fysieke evenwicht en dat doe ik dus in de podcast 'Evenwicht, je leven'.