Van perfectionist naar een gewoon mens dat fouten mag maken. Hoe is dat zo gekomen? Ik durf nu buiten de lijntjes te zingen. En sorry zeggen is veel makkelijker geworden.

Volledig transcript:

Welkom bij de podcast 'Evenwicht, je leven', de podcast over ons evenwicht in de breedste zin van het woord...

Dit keer seizoen 4, aflevering 10: Fouten maken.

'Fouten maken is beter dan net doen alsof je perfect bent'. Deze tekst heb ik pasgeleden gelezen en dat deed me wel wat. Ik dacht: wat doet het precies met mij? Daar ben ik eens over gaan nadenken. Want fouten maken, ja, zo veel fouten maak ik eigenlijk helemaal niet. En als ik tegenwoordig een fout maak of ik doe iets verkeerd, wat een ander tenminste verkeerd vindt, dan is het wel veel makkelijker geworden om sorry te zeggen. Of om dan aan te geven van nou, ik zal het even aanpassen, ik zal het veranderen.

Vroeger vond ik dat wel veel moeilijker. Vroeger met fouten, ik vond eigenlijk dat ik helemaal geen fouten mocht maken. Ik was waarschijnlijk wel wat een perfectionist. Dat is niet echt vreemd voor me. Alleen als je vindt dat je alles perfect moet doen, vooral met nieuwe dingen leren, ja, dan is dat nog wel een probleem. Het is ook wel de manier waarop ik leer, dat ik eerst wil weten hoe het allemaal gaat, hoe het allemaal moet, en dat ga ik eerst in mezelf allemaal oefenen en zo en in stilte. En dan pas durf ik ermee naar buiten te gaan. Het liefst wil ik namelijk dat als het naar buitenkomt, datgene wat ik laat zien, datgene wat ik moet doen, dat het ook meteen goed gaat! Terwijl ik natuurlijk het allermeeste leer van fouten maken, want als ik een fout heb gemaakt, dan onthoud ik dat toch wel het meest!

Dat is natuurlijk wel in mijn onderwijs, nou -carrière, is dat nog wel eens een probleem geweest, dat ik de dingen écht heel goed wilde doen en dat er, ja, toch ook genoeg dagen waren waarop het allemaal niet zo lekker ging, maar daar kon ik dan toch wel heel erg mee zitten. Dan sliep ik niet goed, dan wist ik niet zo goed van, hoe doe ik dat dan de volgende dag weer? En toch hield me dat zo bezig dat ik de volgende dag toch weer voor die klas kon staan met nieuwe energie en toch wel weer met nieuwe ideeën hoe ik het dan anders kon aanpakken. Ik heb natuurlijk ontzettend veel geleerd in het onderwijs. Geen dag is hetzelfde. Die hele dynamiek op een school, in een klas, dat is zo gigantisch waar je elke keer op inspeelt, dus dat perfectionisme heb ik waarschijnlijk al in de laatste jaren dat ik in het onderwijs stond, toch een beetje al wel los kunnen laten. Alleen nog niet helemaal hoor!

Ik wilde toch wel nog zo goed mogelijk voor de dag komen en daarom ook denk ik dat wat er toen gebeurde dat alles mij te veel was in 2006, dat onder andere ook dat perfectionisme mij ...ehm... ja de das heeft omgedaan. Dat dat toen mis is gegaan. En met dat ik dus een hele tijd thuis ben gebleven en weer heel langzaamaan ging opkrabbelen en de dingen weer anders mocht gaan doen, op dat moment leerde ik ook als ik iets nieuws ging doen, dat het helemaal niet erg is dat je dat niet zo goed kan!

En nou realiseer ik me, ik heb voordat ik ziek werd ging ik djembé spelen. Op een gegeven moment had ik de djembé ontdekt. Er was hier in Zeewolde een behoorlijke groep van. En ik ben djembé-lessen gaan nemen en ik weet nog in het begin, hoe moeilijk ik het vond om dat goed mee te doen. Dat perfectionisme, het moest meteen goed! Maar naarmate we vaker speelden, kon ik steeds makkelijker loslaten dat het perfect moest zijn. En dan ging ik af en toe de fout in. Daardoor ging ik wel steeds meer met ontspanning spelen! Ik vond het steeds leuker om muziek te maken met de hele groep. En daarin te spelen. Nou ja en dan ging het een keer mis! En ja, dan kijk je elkaar aan, of niet, want misschien hebben de anderen het niet eens zo gauw in de gaten. Djembé spelen dat gaat best snel, dus een fout is ook weer zó te herstellen. En ik merkte daarbij dat het wel steeds makkelijker werd om dus nieuwe ...ehm... melodieën, ...ehm... ritmes te leren, geen melodieën, maar nieuwe ritmes te leren en dat dat in het begin best even struggelen was, dat het moeilijk was en dat ik dat gewoon durfde in die groep, binnen die groep! En hoe meer ontspannen ik daar was, hoe makkelijker dat werd. Dat dus die fouten, kun je gewoon maken, want dat hoort bij het hele oefenproces.

Heel logisch. Eigenlijk wat ik natuurlijk in de klas met kinderen heel vaak had, dat kinderen moesten blijven oefenen en oefenen en oefenen en dat ik dat prima vond dat ze gingen oefenen. Heel raar dat ik dan bij mezelf de wil oplegde dat ik het perfect moest doen!

Alleen ja, dat is natuurlijk een kenmerk van perfectionisme.

Ik heb het daarna, nadat ik dus weer ging opkrabbelen na 2006 ...ehm... het zal 2008 zijn geweest, 9, misschien nog iets later, toen heb ik stembevrijding ontdekt. Met stembevrijding leerde ik weer mijn eigen klank te maken. Ik had daarvoor al een hele tijd niet meer gezongen, vond ik best eng! En met dat ik wél weer mijn stem klank durfde te geven, melodieën durfde te maken, daarin merkte ik ook dat ik steeds makkelijker werd in het loslaten dat die melodie per se zo moet! Dus ik durfde ook daar, steeds meer buiten de lijntjes te zingen! Buiten de melodie om te zingen! En dat was letterlijk ook echt een bevrijding, dat ik dus op een melodie die een soort, met een hele groep samen, iedereen is soort standaard melodie aan het zingen en dat je daar dan een beetje rondom heen gaat freewheelen. Dat mag dan ook hè, bij stembevrijding. En dat me dat steeds makkelijker afging! Ik vond het zo leuk om te doen en te ontdekken dat ik dat durfde! Dat dat ook steeds makkelijker wordt om te doen. Elke keer nu, als ik meedoe met mantra-zingen of een workshop stembevrijding, dan merk ik hoe makkelijker ik meega in het stem-geven, in het klanken maken. En dat als er... af en toe komt het gewoon niet goed uit mijn mond, uit mijn keel, en soms zit ik er hélemaal naast wat melodie betreft wat anderen doen. Dan is het heel dissonant, misschien klinkt het zelfs vals! En dat doet me helemaal niets! Ik hoor het, oh ik zit ernaast en vervolgens ga ik gewoon weer verder. Ik blijf er ook niet mee zitten of zo. Dus ik durf veel meer te freewheelen, te... dus dat is makkelijker geworden.

Nu durf ik ook steeds makkelijker toe te geven aan dat ik zelf ja, een fout heb gemaakt, iets verkeerd heb gedaan. En anders had ik altijd direct de neiging om ook uitleg te geven waarom ik die fout heb gemaakt. En dat is ook heel vaak niet meer nodig, ik vind het helemaal niet nodig om uitleg te geven. Ik zie en voel dus het verschil tussen de reactie van mijn ego, zo van: ik moet het perfect doen en meer zo van: ja, dat gedrag hoeft helemaal niet perfect te zijn. Dat is verre van!

Ik heb het ook een tijdje geleden meegemaakt. Het was toen weer zo'n dag dat ik weer zo heel draaierig was, het was nog voor de zomervakantie. En ik ben toch gaan sporten. En ik heb daar direct aangegeven: ik voel me draaierig, ik ben niet helemaal in orde zoals ik anders ben en toen ben ik ook echt halverwege de les eruit gestapt en ik ben gaan douchen. Ik heb het aangegeven aan de trainer: 'het lukt me écht niet ik ga naar huis'. Ik ben wel met tranen in mijn ogen naar huis gelopen. Het was allemaal even echt te veel! En ik merkte ook dat ik toch aan het vechten was met mezelf, omdat ik vond dat ik ja, op dat moment niet draaierig mocht zijn! Op het moment dat ik toegeef dat het wel zo is en dat het mag, dan wordt het allemaal weer veel makkelijker. Want die draaierigheid die stopt wel weer en volgende keer kan ik gewoon wel weer lekker sporten, maar het toegeven ook in die les, dat het niet ging, dat was voor mij ook ...ehm... dat ik merkte hoe makkelijker ik dat nu doe dan een paar jaar geleden of sowieso dan vroeger! Voordat ik überhaupt uitgevallen was in het onderwijs. In het onderwijs liet ik me niet kennen! Ging ik toch door! Tot het uiterste.

Ik ben veel makkelijker en wat dat betreft ook wat milder geworden naar mezelf en dat ik toch ook ja, makkelijker toegeef: dit heb ik niet goed gedaan. Dit heb ik verkeerd ingeschat, ...ehm... dit was toch niet het juiste moment. Sorry zeggen. Het gaat me veel makkelijker af.

Het leuke is dat ik dat ook bij dat gebaren oefenen, als we in een groep bij elkaar zitten, dan zijn we dus aan het oefenen, en ja, ik begeleid de groep. En dan wil het wel eens zo zijn, dan ben ik dus aan het gebaren en dan doe ik het toch niet helemaal goed, dan word ik bijna letterlijk op mijn vingers getikt! Van het moet anders! Dit gebaar is anders! En wat ik vroeger zou hebben, dat ik dat niet leuk vind, dat ik op mijn vingers getikt word, kan ik nu gewoon heel makkelijk oppakken. Ik moet er zelfs om lachen. En dan heb ik écht: oh ja, dank je wel! Want ik weet dat juist, omdat ik dan ook gecorrigeerd word, dat die fout die ik gemaakt heb dat ik 'm daarna ook veel beter kan onthouden. Dus het is alleen maar fijn als ik die fout maak. Ja, is het dan een fout? Ja, op dat moment is het even verkeerd, alleen, dat maakt helemaal niet uit. We zijn samen aan het oefenen, we zijn samen aan het leren, dus anderen mogen mij net zo goed corrigeren als dat ik dat ook bij hun doe! En dat gaat zo veel makkelijker voor mezelf dat ik ja, dat gewoon oppak! En daarom lach! En wetend: ik ga dit beter onthouden! Ik weet dit voor de volgende keer ...ehm... beter en anders weet ik: jij weet het beter dus hoe was het ook alweer, dan ga ik het vragen. Ja! Dat is gewoon heel erg lekker!

Dat je dus wél fouten mag maken, alleen ik kan, ik zal niet zomaar fouten maken om het fouten maken. Dat is iets wat ik nou, wat niet echt in me zit. Ik zal niet zomaar een tekst de deur uit doen waarvan de spelling niet goed is en dat ik dat dan ook weet. Dat kan ik niet! Dan wil ik toch dat dat zonder fouten, dat dat de deur uit gaat. En het heeft met name ook met spelling te maken, met zinsbouw, ja, ja, deze podcast maken. In het begin wilde ik ook dat het perfect ging en naarmate ik dat toch vaker ben gaan doen, merk ik dat ik makkelijker toch ja, af en toe ...ehm... veel eh'tjes zeg, even het niet precies weet en een verspreking maak en dat dat oké is. Dat jij nu luistert en dat je dan af en toe van mij hoort: 'wat een kromme zin'. Dat merk ik helemaal als ik het geschreven zie, dat ik af en toe hele rare zinnen maak, maar in het luisteren heb je daar helemaal geen last van! Dus het is ook echt, je kunt beter luisteren naar wat ik zeg, dan dat je het alleen maar leest! (Ha!) Want dan zijn het gewoon wel rare zinnen! En ook daar ben ik helemaal ja, oké mee dat ik dat toch deel!

Dat hele volledige transcript staat bij de podcast, kun je meelezen, maar als je het alleen leest, is het wel een stuk moeilijker. Dan ja, dan heb je écht van: hè, hoe zit dit?

Dan hoor je ook de pauzes niet die ik maak, dat ik ergens ja, een komma gebruik, die misschien niet in de tekst staat die geschreven staat maar, die ik wel door even te stoppen, toch ...ehm... laat horen! En dan wordt het toch nog wel weer een soort logisch verhaal. Dus ik hou me over het algemeen heel goed aan de regels, aan de afspraken en ik zal dus niet zo gauw bewust fouten maken.

Dat wil ik nog wel eens bij spelletjes doen, maar dan lok ik het uit. Dan heb ik het van tevoren bedacht om dat foutje te maken. Ik weet nog dat ik dat bij een presentatie heb gedaan. Dat ik een presentatie gaf over het evenwicht en dat ik op de achtergrond, bij mij aan de deur, iets scheef had opgehangen -het was online- en mensen konden zien dat het scheef hing! En niemand zei er wat van! En op een gegeven moment zo van: ging het dus over dat in balans komen en dat ik aan wilde wijzen achterop bij mijn model van: waar het zit en ik zie dat en oh, ‘hij hangt helemaal scheef! Hij langt helemaal niet recht’ en dat had natuurlijk met die balans te maken. Dus op de manier waarop het gebeurde was dat gewoon heel grappig! Had iedereen, dat ze ineens door hadden, dat dat dus ook een functie had. Dat (haha!) dus dan maak ik ja, de... fout eigenlijk bewust! En dan komt ie ook nog wel heel leuk aan, als je daar dus op de goeie manier, meer een soort grapje maak je ervan. Maar ik leer dus wel ook, als ik echt een fout maak die ik niet van tevoren kan inschatten, daar leer ik toch wel het meeste van.

En als je dan iets hebt gedaan, zo'n lezing bijvoorbeeld, dan krijg je er allemaal complimenten voor en die neem ik altijd heel dankbaar aan. Ik heb alleen de lezing niet gedaan om complimenten te krijgen. Ik wil zo goed mogelijk mijn verhaal doorgeven en dan wil ik niet persé horen van: nou dat heb je hartstikke goed gedaan. Dat is fijn, vind ik heel leuk om te horen, maar dat is niet waarom ik het doe. Net als met deze podcast, ik ben er niet op uit om alleen maar complimenten te ontvangen. Ik ben eropuit om dingen te delen met jou! Waar je ook eens over na kan denken. Heb je misschien ook een mening over. Misschien ga jij heel anders om met fouten maken en met perfect-zijn. Misschien heb je er helemaal geen moeite mee en nooit moeite mee gehad. Ben je helemaal geen perfectionist geweest! En het gekke is, als ik dus dan die complimenten krijg, dan dat ik later niet eens meer precies weet wat er nou precies allemaal goed is gegaan. Als er dingen fout waren gegaan, heb ik het onthouden en heb ik het genoteerd, maar alles wat goed is gegaan weet ik eigenlijk niet meer precies! Meer van: maar hoe heb ik dat dan gedaan, wat is er wat ze zo goed vonden? Want, ja, heel soms is het... bijna... gewoon... perfect! Dus ja ha haha! haha!

Alleen fouten maken mag nog steeds haha!

Dank je wel voor het luisteren naar deze aflevering, seizoen 4, aflevering 10: Fouten maken mag! En tot de volgende keer!