Het Engelse werkwoord ‘per-form’ drukt krachtig uit waar het om gaat: vorm (form) – door (per). Er ontstaat tijdens een voorstelling dus steeds opnieuw een vorm die zich door de ‘performer’ heen openbaart. Een vorm van iets dat al wel bestond in de onzichtbare wereld maar tot op dat moment nog geen vorm had aangenomen in de zichtbare wereld.

Vanuit filosofisch oogpunt is ons gehele leven, van de geboorte tot de dood, niets anders dan een ‘performance’.

In de loop van de eeuwen ontstond er een filosofie van de ’performance’. Al in 1528 komt er een boek uit waarin drie fasen onderscheiden worden: dat zijn decoro, spezzaturo en grazia.

Ten eerste is er decoro. Dat is alles dat te maken heeft met voorbereiding door studie, ontwikkeling en verfijning en door oefening en techniek. Het handelt over de uiterlijke verschijning van de voorstelling.

Ten tweede is er sprezzatura, een bliksemachtige energie die moed, brutaliteit tot zelfs een vorm van roekeloosheid en opwinding in zich draagt. Spezzaturo is plezier beleven in het moment, een liefde voor improvisatie, het spelen met een soort gecalculeerde onbezorgdheid.

Decoro is te zien als de schering en spezzatura als de inslag. Met schering en inslag wordt het patroon van het leven en van een voorstelling geweven.

Als het leven en een voorstelling slechts zou bestaan uit het in balans houden van decoro en spezzatura dan zouden we het nog relatief gemakkelijk hebben. Want beide fases zijn door de mens te bevatten en met oefening en ervaring te verkrijgen. Er is echter een derde, uiterst fundamenteel en centraal principe waar decoro en spezzatura voor dienen te buigen.

Dit derde principe is grazia. Grazia is de Christelijke ‘genade’ met daarbij een zweem van heidense magie. Grazia is een Goddelijke kwaliteit, niet te bevatten, niet toe te eigenen, aan niemand toebehorend en zonder einde. Als het aanwezig is dan wordt het ogenblikkelijk door de performer en het publiek herkent, al zal iedereen er zijn eigen woorden aan geven.

Grazia wordt in de eerste instantie niet in de noten en de woorden opgemerkt maar veeleer in de stilte tussen de noten of de woorden. Grazia is een gift die aan niemand anders toebehoort dan aan de bron waar het vandaan komt. Het is tegelijkertijd opwindend en stil. Het is een staat van verrukking.