Wat is een haiku en welke haiku soorten zijn er?

Welkom bij een nieuwe aflevering van de song& poëzie podcast en in deze aflevering ga ik je van alles vertellen over een haiku de betekenis ervan waar het vandaan komt wat de regels zijn en hoe je het zelf kunt maken/ aan de hand van wat voorbeelden. Maar laten we beginnen bij het begin met de eerste vraag waar komt een haiku dan eigenlijk vandaan?

Haiku is een Japanse dichtvorm die al eeuwenlang bestaat. Het is een populaire vorm van poëzie in Japan maar het wordt ook in andere delen van de wereld gewaardeerd. Het is bedacht door de japanner Matsuo Bashō in de 17 eeuw dus deze dichtvorm bestaat dus al heel lang.

Pas in 19e eeuw werd door de Japanse dichter, Masaoka Shiki, de haiku als een op zichzelf staande dichtvorm benoemd/ erkent . De 

 1Een paard galoppeert

Buiten met een soortgenoot

Dat zie ik vanuit het raam

2 Honderden huizen

wel duizend groene struiken

slechts één weggetje

3Com-mu-ni-Ce -ren

Is soms heel lastig als je

Elkaar niet verstaat

4 Het wordt langer licht

De zomer komt er aan

De heette lucht is er

ijspegels hangen.

Sneeuw bedekt de koude grond.

Gezellig bij het vuur.

de dokter van dienst

ziet zijn patiënt wegvallen

 tranen rollen over zijn wangen

tot zover de traditionele haiku dan gaan we nu verder met de hedendaagse haiku.

Hoewel de traditionele vorm en thema's nog steeds populair zijn, kunnen moderne haiku's in Japan en daarbuiten over allerlei onderwerpen gaan, zoals dagelijkse gebeurtenissen, vriendschap of zelfs grote levensvragen.

Bijvoorbeeld vriendschap

een vriend is er altijd

Hij Laat je niet in de steek

Je spreekt hem niet vaak

Recept bedenken

Boodschappenlijstje maken

Alles samenvoegen

Zijn er nog er meer haiku soorten ?

Ja zeker namelijk een tanka.

Wat is dat precies en wat is de overeenkomst tussen haiku en een tanka?

Een tanka Bestaat uit vijf regels met een vaste lettergreepstelling van 5-7-5-7-7.

Van In totaal 31 lettergrepen.

Oorsprong: Ontstaan in de Japanse cultuur, waarschijnlijk rond de vijfde eeuw.

Thema: Vaak lyrisch en persoonlijk, waarbij een natuurimpressie wordt gekoppeld aan een diep gevoel of emotie.

Rijm en Maat: Traditioneel heeft een tanka geen vast rijm of een vaste metrum, hoewel de lettergrepen wel vastliggen.

Verschil met Haiku

Een tanka is vergelijkbaar met een haiku, maar langer. Een haiku heeft een 5-7-5 lettergreepstructuur over drie regels, terwijl een tanka dat patroon uitbreidt met twee extra regels van 7 lettergrepen. De tanka biedt daardoor meer ruimte om de directe emoties van de dichter te uiten.

Een tanka en haiku zijn precies hetzelfde qua dichtvorm. Het verschil zit hem in de lengte van het gedicht. Waar de haiku maar 17 lettergrepen heeft. Heeft een tanka 31 lettergrepen maar ook persoonlijk .

Hier zijn wat tanka voorbeelden

't Oude meer is stil,

Koude wind rimpelt het water,

De maan verdwijnt,

Zachte mist stijgt van de vlakte,

In de stilte komt mijn ziel tot rust.

Zomerzon breekt door,

Bladeren dansen in de bries,

Vlinders fladderen,

Geniet van het nu, mijn hart,

Want de tijd vliegt voorbij zonder spoed.

 Haibun is proza gedicht gecombineerd met een haiku en heeft geen vaste lettergrepen hier volgt een Haibun voorbeeld

Wanneer een land verslagen is, blijven er alleen bergen en rivieren over

 en op een verwoest kasteel in de lente gedijen alleen grassen."

Bij een senryn ligt de Focus is op het : Menselijk gedrag en de menselijke aard, ook wel een 'humaan haiku' genoemd.

Vorm: Vergelijkbaar met haiku, maar de inhoud is dan anders.

Voorbeeld

Ik geef het geld niet,

Maar wel de arme man

Een kopje koffie.

Tot zover de verschillende soorten haiku’s die er zijn een haiku heeft verschillende familieleden zoals een haibun en senryn maar in basis richten deze dichtvormen richt zich op zowel de natuur als de mens en niet te vergeten op de wereld om ons heen .

Conclusie een haiku bouwt met 17 lettergrepen een universum . ik hoop dat jij een goed beeld hebt gekregen van een haiku en hoe deze dichtvorm in elkaar zit . hopelijk heb je inspiratie om jou eigen haiku te gaan schrijven. Ik wens jou heel veel schrijfplezier hierbij.