Hemelvaart: Jezus vertrok maar ging niet weg

Hoi, en welkom terug bij weer een nieuwe aflevering van de Bijbellezen met Jan-podcast. In de week dat ik dit opneem, is het bijna Hemelvaart. Het lijkt me daarom wel mooi om juist hierbij stil te staan in de aflevering van vandaag.

Dus heb ik besloten om een overdenking met je te delen uit mijn cursus ‘Het Bijbels Avontuur’. Deze cursus bestaat uit verschillende modules. Soms lezen we een heel Bijbelboek, soms behandelen we een thema.

De eerste twee modules bestaan uit de Bijbelboeken Lucas en Handelingen. In het eerste hoofdstuk van Handelingen wordt de hemelvaart van Jezus beschreven. Als je bent opgevoed met het christelijk geloof, dan ken je dit verhaal en vind je het misschien allemaal heel logisch wat er gebeurt.

Maar was dat ook zo voor de volgelingen van Jezus? Zij hadden Jezus terug en nu ging Hij weer weg! Wat betekende dit voor hen?

Ook opvallend: de hemelvaart van Jezus was niet de eerste keer dat iemand van de aarde verdween om door God in de hemel te worden opgenomen. Weet je welke twee personen dit ook overkwam? Je hoort het in deze aflevering.

Blijf voor je gaat

Lezen: Handelingen 1: 1-11

Bij het kopen van een huis zijn slechts drie dingen belangrijk: locatie, locatie en locatie. Hetzelfde geldt voor het lezen van de Bijbel. Belangrijk zijn dan met name: context, context en context.

Als het boek Handelingen een schilderij is, dan beginnen we vandaag met de lijst. We gaan inzoomen op een aantal inleidingsvragen.

Misschien staat er in jouw Bijbel de titel ‘Handelingen der apostelen’. Dit opschrift was er oorspronkelijk niet. Het is waarschijnlijk in de tweede eeuw toegevoegd om dit boek te onderscheiden van andere boeken. Al lezend zullen we merken dat het boek ons inderdaad informeert over de werkzaamheden van de apostelen, en dan in het bijzonder die van Petrus, Johannes en Jacobus.

We krijgen de komende weken een inkijkje in de geboorte van de kerk én we zullen zien hoe het evangelie zich wereldwijd verspreidt. Bovendien vormt het boek de brug tussen het leven van Jezus enerzijds en de problemen in de toenmalige kerk anderzijds: hoe zijn die kerken ontstaan en waarom kon men het soms niet met elkaar eens worden? Handelingen geeft ons de broodnodige informatie om dat goed te kunnen begrijpen.

Daarnaast geeft Handelingen ons een unieke blik op een man die niet tot de twaalf discipelen behoorde, maar wel een apostel werd genoemd: Paulus. We lezen driemaal over zijn bekering, krijgen een indruk van zijn incasseringsvermogen en we zien hoe hij met name niet-Joden overtuigt van de dood en opstanding van Jezus Christus.

Verder lezen we in dit boek over Jezus’ hemelvaart, de uitstorting van de Heilige Geest en de eerste martelaar: Stefanus.

Lucas

De schrijver van dit Bijbelboek is niemand minder dan Lucas, die ook een van de vier evangeliën schreef. Hij is de enige schrijver die een heidense achtergrond heeft, de rest is van Joodse komaf. Lucas was dokter en wordt door Paulus in Kolossenzen 4:14 omschreven als ‘de geliefde geneesheer’. Paulus kan dat zeggen, omdat Lucas deel uitmaakte van de groep die in Handelingen tijdens allerlei zendingsreizen hoogte- en dieptepunten aan elkaar reeg.

Er wordt gezegd dat Lucas, behalve dokter, ook een begenadigd historicus was. Uit onderzoek is komen vast te staan dat de vele details die Lucas in zijn beschrijvingen geeft inderdaad precies overeenkomen met de toenmalige werkelijkheid. De overlevering leert ons dat Lucas op 84-jarige leeftijd overleden is in Boeotië, een gebied in Midden-Griekenland, maar niet voordat hij ons een waardevol evangelie én het boek Handelingen naliet.

Ik hoop dat je met deze informatie de context van Handelingen beter begrijpt. Laten we snel beginnen met lezen. We staan voor een prachtige reis. Ga je mee?

Lees nu Handelingen 1: 1-11

Lucas richt zich, net als in het evangelie dat hij geschreven heeft, eerst tot Theofilus. Het was niet ongebruikelijk in die dagen dat een boek werd geschreven aan iemand die tevoren budget beschikbaar had gesteld voor research. Het zou zomaar kunnen dat Theofilus het met zijn middelen mogelijk heeft gemaakt dat Lucas tijd kon nemen om onderweg te zijn met de apostelen om nauwkeurig onderzoek te kunnen doen. Theofilus was waarschijnlijk dan ook een hooggeplaatst persoon, die Lucas’ beide boekrollen ook breder onder de aandacht kon brengen.

Lucas’ eerste boek ging over de daden en het onderwijs van Jezus tot aan zijn hemelvaart. Zijn tweede boek, Handelingen, gaat over alles wat Jezus na zijn hemelvaart door de Heilige Geest heeft gedaan.

Lucas benadrukt dat Christus fysiek is opgestaan en veel mensen heeft ontmoet en gesproken in de veertig dagen na Zijn opstanding. Ze mochten Hem aanraken en Hij at en dronk met hen – allemaal bewijzen voor een fysieke opstanding.

Blijf

Dat Lucas hier een periode van veertig dagen noemt is niet toevallig. Deze tijdsduur herinnert de lezer namelijk aan de periode dat het volk Israël via Mozes de wet ontving. Zoals het volk destijds in veertig dagen de wet ontving, zo ontvingen de discipelen nu veertig dagen onderwijs over het Koninkrijk van God.

En Jezus gaf hun ook een opdracht: blijf.

Ik kan me voorstellen dat de discipelen even een ‘brainfreeze’ kregen: ‘Blijf? Was het niet de bedoeling dat we op weg zouden gaan om het evangelie te verkondigen, mensen te dopen en hun alles te leren wat nodig is om een leven met U te leiden, Heer?’

Dat dit nog steeds het plan is zal in een van de volgende lessen duidelijk worden, maar ze moeten wel goed voorbereid op pad gaan. Jezus weet namelijk dat ze het behoorlijk zwaar te verduren zullen krijgen en dan is een trouwe metgezel geen overbodige luxe.

Ze moeten daarom blijven wachten op Degene waar Jezus al eerder over sprak: de Heilige Geest. Die kon pas komen als Jezus er zelf niet meer zou zijn, en dat zou nu niet lang meer duren.

De Heilige Geest wordt ook wel de Trooster genoemd. Wij denken dan aan iemand die met zakdoekjes naast ons op de bank komt zitten en een potje gaat meehuilen.

'The comforter'

In het Engels wordt deze titel omschreven als ‘the Comforter’. Daarin zitten twee woorden: ‘come’ en ‘forth’. Deze betekenis komt misschien wel dichter bij het ware karakter van de Geest. ‘Come forth’ betekent zoiets als: ga niet bij de pakken neerzitten, strek je knieën, doe je kin omhoog en ga weer door!’

De Heilige Geest is iemand die langszij komt in de frontlinie en je hartstochtelijk aanmoedigt om door te gaan tot het gaatje, met je blik naar boven gericht. Dat ze zo iemand nodig zouden hebben, begrepen ze slechts ten dele, maar dat zal snel anders worden.

We lezen inderdaad dat de Heilige Geest kracht komt brengen. Waarvoor is die kracht dan bestemd? Om te getuigen van Christus in Jeruzalem, Judea, Samaria en tot aan de uiteinden van de aarde.

Je hebt vast weleens een steen in stilstaand water gegooid. De impact is het grootst waar de steen landt, maar daaromheen ontstaan ringen. Zo gaat het hier ook. Eerst moeten de mensen in Jeruzalem opnieuw met hun neus op de feiten worden gedrukt, maar de impact van het evangelie moest niet beperkt blijven tot die stad. Ook de rest van de wereld moest, stapje voor stapje, overtuigd worden van het feest van genade.

Het is veelzeggend dat Jezus niet zegt: laat iedereen maar naar Jeruzalem komen. Nee, de boodschap moet niet ingekapseld blijven, maar uitgedragen worden. Een belangrijke les voor ons als christenen vandaag.

Hemelvaart

Na deze laatste woorden is het tijd om afscheid te nemen. Nou ja, afscheid... Het lijkt in de verste verte niet op een vriendengroep die op Schiphol vaarwel zegt tegen hun beste vriend, die in een ver land een nieuw leven gaat beginnen. Geen ballonnen, geen laatste knuffel en geen eindeloos gezwaai. De enige overeenkomst is misschien dat de Beste Vriend van de discipelen wel de lucht in gaat.

Deze hemelvaart doet denken aan twee andere personen in de Bijbel die net voor hun vertrek macht en gezag overdroegen. Het zijn dezelfde twee personen die al eerder langskwamen bij Jezus tijdens Zijn bediening op aarde. Weet je wie ik bedoel?

De profeet Mozes stierf, maar niet voordat hij zijn opvolger Jozua de handen oplegde. Ook de profeet Elia ging nog eenmaal in gesprek met zijn opvolger, Elisa, voordat hij in een wervelstorm richting de hemel ging. Beiden moesten van het toneel verdwijnen voordat Gods werk verder kon gaan. Zo is het ook met Jezus.

Wij lezen dit verhaal achteraf, en misschien weet je hoe het afloopt. Maar dat gold natuurlijk niet voor de overgebleven discipelen. Ze keken omhoog en misschien hebben ze zich wel moederziel alleen gevoeld. Binnen een dag of veertig hebben ze hun Heer zien sterven en zien opstaan. Ze hebben onderwijs van Hem ontvangen, maar konden Hem niet bij zich houden.

Een nieuwe tijd

Nu zien ze Hem vertrekken. Wat rest, is de belofte: de Heilige Geest. En een opdracht: blijf. Maar dat is niet alles. Twee engelen lichten nog een tipje van de sluier op: Jezus zal op dezelfde wijze terugkomen als jullie Hem naar de hemel hebben zien gaan. Dit is niet het einde, het is slechts een volgend hoofdstuk.

Het is duidelijk dat er nu een nieuwe tijd is aangebroken. Jezus is voor de tweede keer uit hun midden vertrokken. De eerste keer voor drie dagen, nu voor een veel langere tijd.

Maar ten diepste is Hij helemaal niet vertrokken. Door Zijn Geest zal Hij altijd verbonden blijven met eenieder die Hem liefheeft. Hij zal hun kracht geven om hun knikkende knieën te strekken en hun rug te rechten… En wat zullen ze het nodig hebben! Wat zullen wij dat nodig hebben!

De komende weken gaan we kijken hoe de Heilige Geest op pad ging met de apostelen, en hoe Hij ook ons vandaag de dag nog leidt.

Tot zover de overdenking uit de module Handelingen van mijn cursus het Bijbels Avontuur. Als je geïnteresseerd bent in de rest van het verhaal, abonneer je dan op het Bijbels Avontuur. Dit kan al vanaf 7 euro per maand. Kijk op bijbellezenmetjan.nl/bijbelsavontuur voor meer informatie.

Ik wens je veel zegen!

Jan