Merlijn Stoffels, manager persvoorlichting, online communicatie en publieksvoorlichting en senior woordvoerder bij Nederlandse Rode Kruis. Hij is ruim 22 jaar werkzaam in de communicatie en journalistiek. Hij verlaat op 1 maart 2022 het Rode Kruis. We kijken met hem terug op crisiscommunicatie in binnen- en buitenland. Crisiscommunicatie en het Rode Kruis gaan namelijk hand in hand volgens Merlijn. Waarom? Hij licht dit toe aan de hand van een driedeling waarbij crisiscommunicatie een rol kan vervullen.
Als eerste de communicatie bij de incidenten, rampen en crisis in het binnen- en buitenland waarbij het Rode Kruis wordt ingezet als noodhulporganisatie.
Daarnaast de situaties waarbij het Rode Kruis zelf onderdeel is van een incident, doordat bijvoorbeeld medewerkers slachtoffer zijn van een ramp of een geweldsconflict. We bespreken onder meer het voorbeeld van Floortje Dessing die samen met Merlijn en Rode Kruis medewerkers een paar dagen “gevangen” zat in een oorlogsgebied. Een heftige situatie die uiteindelijk goed afloopt. Volgens Merlijn horen situaties waarbij fouten zijn gemaakt door (hulpverleners en) het Rode Kruis ook bij deze tweede groep. Zo zijn er Joodse nabestaanden die de opstelling van het Rode Kruis in de Tweede Wereldoorlog als zeer kwalijk hebben ervaren. Ook dit kostte de nodige communicatieaandacht in de afgelopen jaren.
En als derde; situaties vanuit een incident of een crisis in de wereld waarbij het Rode Kruis de mogelijkheid kan aangrijpen om vanuit haar maatschappelijke doelstelling een communicatieboodschap te promoten. Een voorbeeld dat we in dit kader bespreken is de reanimatie van de Deense profvoetballer Eriksen. Deze heftige gebeurtenis is aangegrepen om de beperkte kennis van mensen te versterken op het gebied van reanimatie. Een ander voorbeeld is de overstromingen in Bangladesh waar te weinig aandacht voor was in het nieuws. Met de juiste framing domineerde dit uiterlijk later het nieuws.
Om te weten welke situaties er spelen in de wereld wordt er continu gemonitord vanuit het team communicatie van het Rode Kruis: “waar kunnen we een rol vervullen?”
Het Rode Kruis komt zelfstandig bij een ramp of crisis ter plaatse, zoals bij de overstromingen van afgelopen zomer in Limburg. Soms zelfstandig, maar in de meeste gevallen worden we gealarmeerd en opgeroepen om te komen helpen. Dat was ook in Limburg het geval. Ook de communicatiecollega’s vanuit het Rode Kruis gaan naar de incidentlocatie toe, alwaar nauw samenwerken met de lokale overheden en hulpdiensten.
Het Rode Kruis kan in zijn algemeenheid mensen in nood helpen. Dit is een breed palet aan hulpverlening; van het opvang en verzorgen van mensen, en daarmee voorzien in primaire levensbehoeften. Soms maar ook medische verzorging of psychische ondersteuning zijn, of het sorteren van kleding van vluchtelingen. Inmiddels kent het Rode Kruis een grote groep vrijwilligers: Ready2Help. Wat dat precies inhoudt wordt verder toegelicht in de podcast. Net als de inzet van “Ik ben Veilig?” bij een noodsituatie, waarbij je familie of vrienden wil laten weten dat het goed met je gaat? Merlijn neemt ons mee in de werkwijze. Ook dit hulpmiddel wordt meestal in overleg met de Veiligheidsregio’s en of gemeenten aangeboden door het Rode Kruis tijdens rampen of crisis.
Merlijn rond af door op te roepen om aandacht te hebben voor elkaar.” Let op je mensen. Dat is je kapitaal in een crisis.” Een mooie oproep, waarbij wij ons volledig aansluiten.