Koen de Lange werkt al sinds 2015 bij netbeheerder Stedin. Hij is daar woordvoerder. We gaan met Koen in gesprek over de crisiscommunicatie vanuit een netbeheerder. Is het niet een beetje saai qua crisiscommunicatie bij een netbeheerder?
Vroeger was het onderdeel crisiscommunicatie bij een netbeheerder wat saai misschien, aldus Koen. Maar zeker met de energietransitie is het de komende jaren interessanter dan ooit bij een netbeheerder. De netbeheerder heeft de specifieke taak voor onderhoud en beheer van het gas- en elektriciteitsnet. Stedin is verantwoordelijk voor Zeeland, Utrecht en Zuid-Holland. De landelijke netbeheerders Tennet en Gasunie zorgen voor het grote gas- en elektriciteitsnet in ons land. De regionale netbeheerders, waaronder Stedin, zorgen ervoor dat de elektriciteit en gas naar de huizen gaan.
Ook al kent Nederland een van de betrouwbaarste energienetten ter wereld, ook hier komen storingen voor, groot en klein. Storingen die voor bijvoorbeeld een kwart ontstaan door graafwerkzaamheden. Andere oorzaken zijn technische slijtage of bodemwerking.
Bij een storing gaat een netbeheerder zelfstandig aan de slag, maar wel in nauwe afstemming met de veiligheidsregio. Dit kan betekenen dat Stedin ook kan aansluiten in een CoPI of ROT. Er zijn overeenkomsten met de regionale crisisorganisatie van een Veiligheidsregio, toch is er een belangrijk verschil. Er wordt geen aparte crisiscommunicatie opgetuigd bij een incident. Het is de reguliere organisatie. Een aantal functies is specifieke opgeleid voor een bepaalde taak, zoals content en de adviseurs in het operationele en bestuurlijke crisisteam van Stedin. De rest van de collega’s worden flexibel ingezet waar nodig. De storingswebsite is de bron waarop alle informatie over de storing verschijnt vanuit Stedin.
Het is in feite eenvoudig qua rolvastheid stelt Koen op de vraag: wie doet wat qua crisiscommunicatie. Wij vertellen over de stroomstoring. Over de gevolgen daarvan kan de woordvoerder van een CoPI informatie verschaffen. Recent is hij bij een grote stroomstoring door een CoPI-woordvoerder teruggefloten. Het was niet de bedoeling dat ik media te woord stond over de voortgang van de storing. Dat klopt dan niet helemaal.
Koen heeft ook voorbeelden waarbij een Veiligheidsregio en een gemeente zich begeven op het terrein van de netbeheerder. Iets wat hem echt verbaasde na een incident waarbij collega’s van hem zwaargewond raakten. “Terwijl wij nog druk waren om de familie van de gewonde collega’s te pakken te krijgen, vond de burgermeester het nodig om nog eens extra in de media te roepen dat de gewonden er ernstig aan toe waren.” We bespreken met elkaar dus nog even SISOS: wat betekenen de letters ook alweer?
We bespreken ook met elkaar de explosie in de Haagse Jan van der Heijdenstraat. Dat bleek achteraf een grote gasexplosie (scheur in gasleiding) te zijn geweest. Bij deze calamiteit wordt Stedin onderdeel van het onderzoek. Was Stedin nalatig geweest bij het onderhoud? Een onderzoek dat maanden duurt is erg lastig voor de communicatie. Gedurende het onderzoek is er preventief gemonitord of er gas ergens vrij kwam, en is aangesloten bij wijkavonden om te vertellen over de situatie.
Het OM concludeert dat Stedin niets te verwijten viel. Een domper voor de getroffen bewoners die dachten een schade te kunnen verhalen. Niemand is verantwoordelijk, ook Stedin niet. Toch gaat Stedin met de getroffen bewoners een uitgebreid natraject aan om hen verder te helpen, omdat ze zich wel verantwoordelijk voelden.
Koen vertelt dat zij de functie van omgevingsanalist niet verder doorgevoerd hebben. “Ik merk ook dat ik steeds vaker moeite heb met de klassieke ‘omgevingsanalist’ (kijk jij even wat er op Twitter wordt geschreven?) met vooral een focus op online. De online omgeving wordt steeds minder toegankelijk, bovendien denk ik dat de echte duiding pas komt aan de keukentafel of het buurthuis”.