We praten over de 50 afleveringen in de vorm van 50 tips... iedere aflevering had zeker meer dan 1 tip. We sommen ze even op voor jullie. 

Aflevering 1: Anja Boogaard

Kijk naar de vijf G’s van het incident: Gebeurtenis, Geschiedenis, Gedrag, Gevoelens en Gedachten. Wat is er precies Gebeurd? Wat is de Geschiedenis van deze gebeurtenis? Welk bepaald Gedrag vertonen mensen? En hebben ze er bepaalde Gevoelens en Gedachten bij.

Aflevering 2: Frank Verhoef

Om het vak crisiscommunicatie te beheersen moet je leren. Fouten zijn waardevolle leermomenten. Leer van ervaringen van anderen, als je vlieguren beperkt zijn. (CCA: Luister podcasts met ervaringen of lees ervaringsverhalen)

Aflevering 3: Carin Boon - Verweij, MSc. Crisiscommunicatie

Benut de mogelijkheden van ICT tijdens een crisis voor inzicht en analyse van data. Welke informatie leveren de contacten met klanten op voor je crisiscommunicatie? Zeker nu met AI kan je nog meer met alle data die beschikbaar is: pas het toe!

Aflevering 4: Kay van de Linde 

De impact van een crisis blijft minder lang hangen door het snelle medialandschap. Wat het ene uur een trendig topic is, is een uur later dat alweer niet. Weet dus: de aandacht van de media gaat voorbij!

Aflevering 5: Koen van Tankeren

Wees nieuwsgierig en achterdochtig als tijdelijke communicatieadviseur. Graaf dieper en blijf doorvragen. Ga op zoek naar datgene wat iemand je niet vertelt.

Aflevering 6: Christianne Van Den Broek

Ondertitelen! Ondertitel je vragen aan bestuurders om de reden ervan te verduidelijken. Dit creëert begrip en context. Het ondertitelen is inmiddels een vast onderdeel bij al onze trainingen, waarnemingen en acute ondersteuning.

Aflevering 7: Esther Buitelaar

Persoonlijke betrokkenheid vormt de basis voor effectieve crisiscommunicatie. Zie elkaar en erken de getroffenen. (CCA: Maar let op dat je ook weer niet te betrokken raakt).

Aflevering 8: Robbert Meulemeester

Een brede contextuele analyse is onmisbaar voor effectieve communicatie. Begrijp de perceptie van de omgeving: wat is er echt gebeurd en wat denkt met dat er is gebeurd? En ja, dan kan niet communiceren ook een strategie zijn!

Aflevering 9: Frank Vergeer en Nico de Leeuw

Houd organisaties een spiegel voor en focus niet alleen op het imago. Wees de hofnar en de luis in de pels die kritisch en oprecht is binnen de organisatie.

Aflevering 10: Westerhoff Chantal

Het betrekken van mensen is een belangrijk doel: wie wil helpen en op welke manier? Sociale media zijn krachtige hulpmiddelen om de juiste mensen te bereiken, via video- en foto's en simpelweg door te taggen.

Aflevering 11: Wouter Jong

Realiseer je dat er altijd lessen zijn die elders al zijn geleerd. Bel met die collega die een soortgelijke gebeurtenis heeft meegemaakt. Ook al kun je geen lessen knippen en plakken, andere ervaringen geven je altijd inzicht.

Aflevering 12: Tom Siebers

Zorg voor een goede afbakening waar je over mag en kan communiceren. Durf je als adviseur kwetsbaar op te stellen als je het niet weet; weet dat je het niet alleen moet doen.

Aflevering 13: Ingrid van Frankenhuyzen

Er is een verschil tussen antwoorden en reageren. Laat eerst zien wat een vraag, bewering of situatie met je doet. Dus reageer eerst (met emotie), voordat je (inhoudelijk) een antwoord geeft.

Aflevering 14: Lodewijk van Noort

We denken duidelijk te zijn in onze crisiscommunicatie; maar vaak is dat niet zo. Ga eens testen of mensen het begrijpen. Test een NL Alert. Of een persbericht. Wie begrijpt het wel en wie niet?

Aflevering 15: Herman Wiersema en Robin Middel

Blijf nadenken over de effecten van een maatregel op de samenleving tijdens een crisis. Maar realiseer je: soms zijn maatregelen niet goed uit te leggen. Leg dat dan ook terug...

Aflevering 16: Lucinda Sterk

Wat is de manier om te communiceren als je geraakt bent door ransomware of door een cyberhack? De enige manier is open en eerlijk. Ook al is het niet zichtbaar in de buitenwereld: ga communiceren. 

Aflevering 17: Ina Strating

Ook bij de communicatie na een crisis (nafasecommunicatie) staan getroffenen centraal. Getroffenen hebben drie hoofdbehoeften: rust, erkenning en toekomstperspectief. "Geïnformeerd wachten geeft dan minder stress."

Aflevering 18: Roland Kroes

Context geeft communicatie betekenis. Begin daarom altijd met het in kaart brengen van context: wat is de aanleiding voor dit alles? Ook als je in tijdsnood zit of er druk op de ketel staat!

Aflevering 19: Cees van den Bos

Richt communicatie richting een specifieke doelgroep in met de juiste feiten, de juiste toon en juiste boodschap. Denk dan na: wie voert het woord? Dat hoeft niet 'automatisch' de burgemeester te zijn.

Aflevering 20: Renata Verloop

Focus als communicatieteam: wat doe je wel en wat niet? Je hoeft niet altijd aan de bestuurstafel als communicatie. Werk met aandachtsgebieden van vaste tijd, actualiteit, prioriteit en eigen tijd. Dat laatste is niet de bedoeling: in de eigen tijd aan de slag gaan…

Aflevering 21: Mick Claessens en Steffie Geenen

Het is minder relevant wie eindverantwoordelijk is voor één boodschap, zolang inwoners maar geen verschillende boodschappen krijgen. Coördineer dus de communicatie met alle betrokken partners.

Aflevering 22: Merlijn Stoffels

Heb aandacht voor elkaar; let op je mensen in je team. Dat is je kapitaal in een crisis. Een mooie oproep, waarbij wij ons volledig aansluiten.

Aflevering 23: Kim de Jeu en Skye van Gooswilligen

Zorg voor een heldere intake bij de omgevingsanalyse. Waar moet de analist op letten? Voor wie wordt de analyse gemaakt? Waar gaat de analist zoeken? Denk dan verder de online omgeving, dus maak een netwerkanalyse van de omgeving.

Aflevering 24: Rob Stenacker

Blijf vooral bij je eigen kerntaak; daar kan je procesinformatie over geven. Dan maak je ook geen fouten, want je vertelt immers over je eigen proces.

Aflevering 25: Corry Brand

Zorg voor één platform waarop de inwoners terecht kunnen als het gaat om risico’s en crisis. Werk samen met alle betrokken partners. Koppel er een app aan, zodat inwoners zelf kunnen instellen wanneer ze gewaarschuwd worden.

Aflevering 26: Koen de Lange

Blijf rolvast! Dat is niet moeilijk, als je puur kijkt naar wie doet wat. Daaruit volgt ook de crisiscommunicatie. Een energieleverancier vertelt over de stroomstoring. Over de gevolgen daarvan kan de woordvoerder van een CoPI informatie geven. 

Aflevering 27: Jan Bluyssen

Situationeel communiceren: zorg dat je met iedereen kan praten. Dan kan alleen als je iedereen met respect behandeld. Het enige wat anders kan zijn is de vorm waarin je dat doet.

Aflevering 28: Marleen Hanenberg en Mark Dijkhuis

Of de overheid het nu leuk vindt of niet, mensen gaan onmiddellijk op onderzoek uit als ze meer willen weten over risico. Juist dan moet je er zijn als overheid! En wees realistisch in je doelstellingen: denk vooral niet dat je iedereen bereikt.

Aflevering 29: Yelle Tieleman

Overweeg zorgvuldig of een persconferentie echt nodig is. Zorg dat er nieuws te melden is; anders beter van niet.

Aflevering 30: Wahine Wisse 🤳🏼 en Maartje Rijnders

Investeren in het uitleggen van terugkerende zaken via Instagram en YouTube, met een Infographic of een NOS Uitgezocht. Denk aan: waarom krijgt iemand wel een NL Alert en een ander niet? Waarom kan de politie niet alles vertellen na een incident?

Aflevering 31: ✍Mirja Hennink✍ en Arnoud Knegt

Soms is nepnieuws heel specifiek, waardoor het maakt dat veel mensen dit nieuws niet heel gek vinden. Nepnieuws vergt tijd om te checken; het enige wat je dan kunt doen is de bron controleren (als deze er al is).

Aflevering 32 Jop Heinen  

Embedded journalism: laat eens een journalist meekijken voor een breder perspectief. Soms is het niet eenvoudig om lang in een crisis te werken vanuit de onzekerheid dat niet bekend is: wanneer is het einde? Zoek daarbij hulp van een buddy of psycholoog. En besef ook: er is altijd wel een einde. 

Aflevering 33: Suzette Hendriks

Een persverklaring, ook wel persstatement genoemd, doe je als je echt niets meer kunt vertellen in het begin van een crisis. Een persconferentie kan je geven als je ook in gesprek kunt gaan met de pers: je kunt converseren. En een persbijeenkomst, ook wel een media-moment genoemd, dan heb echt even de tijd voor de pers.

Aflevering 34: Cathelijne Janssen

Je moet de goede dingen doen en de dingen goed, ook in crisiscommunicatie. Stop daarom met de waaromvraag. We moeten nu naar de “komma zodat” vraag gaan. Pas het maar eens toe: “Ik wil … , zodat…”

Aflevering 35: Lodewijk van Wendel de Joode

Betrek niet alleen de doelgroepen voor wie je spreekt, maar denk ook na over de doelgroepen in je verhaal. Wat is het effect van het uitspreken van de speech op hen? Daarnaast een open deur maar wel een belangrijke deur: voorbereiden, voorbereiden, voorbereiden...

Aflevering 36: Lars Walder

De wijze van communiceren doet iets met mensen. We zijn ons daar niet altijd van bewust: wat is het effect van communicatie? Het positieve en negatieve effect op bijvoorbeeld nabestaanden. Een portret in de krant van een slachtoffer kan voor de een heel fijn zijn en voor de ander echt niet. We moeten met elkaar meer in gesprek over wat je wel en niet kan communiceren. 

Aflevering 37: Yves Stevens

Blijf altijd het doel voor ogen houden: waarvoor communiceer je en voor wie? Hoe kan je onze diverse samenleving zo goed mogelijk bereiken. Jongeren luisteren geen radio meer, alleen maar YouTube en Spotify. Waarom kunnen we nog niet 'inbreken' bij Spotify met een crisis-boodschap?

Aflevering 38: Danny de Vries

De echte crisis op dit moment zit bij de algehele onvrede over de overheid. Heb daar oog voor als overheid. En dat begint echt met luisteren en met begrip tonen.

Aflevering 39: Liza Luesink

In een crisis zijn mensen bij uitstek irrationeel. Je brein werkt dan minder goed. Een boodschap als: "Kom niet naar de plaats van het incident" werkt niet. Probeer aan te geven waar mensen dan wel naartoe moeten. Er zijn vier knoppen waar je aan kunt draaien om gedrag te veranderen: gemak, normen, motivatie en weerstand.

Aflevering 40: Anne-Marie van het Erve

Crisiscommunicatie is echt veranderd door de cirkels van getroffenen: wie is echt getroffen en wie zijn (in)direct betrokken? Gebruik te cirkels en focus op getroffenen; vraag ze eens gewoon wat ze willen.

Aflevering 41: Wim van der Weegen

Communiceer proactief tijdens een crisis. Denk hierbij aan de vraag: wat zou het straks betekenen als we nu niet communiceren? Ontdek je een potentieel veiligheidsprobleem en laat je onderzoek doen? Communiceer! Op deze manier laat je zien dat je professioneel bent in het omgaan met een veiligheidsprobleem.

Aflevering 42: Marjanne Manders

Heel veel boodschappen zijn uit te schrijven op basis van crisissituaties, waarbij in geval van een crisissituatie zo’n boodschap verder is aan te passen. Maar met alleen communicatie kom je er niet bij een evenement; ook maatregelen zijn nodig zoals onder meer een goede logistiek als een evenement wordt afgelast. 

Aflevering 43: Coen van Kranenburg

Als woordvoerder kan je niet zwijgen in de buitenwereld, maar dit geldt ook in de binnenwereld; in je eigen organisatie. Je bent vanuit communicatie een ambassadeur van de openheid. Dat betekent soms heel hard werken om een helder verhaal te brengen.

Aflevering 44: Ronald Brouwers

De meest gemaakte fout in de woordvoering: het vergeten je in te leven in de doelgroep. Soms moet je de keuze maken als bestuurder om niet te communiceren. De vraag van een bestuurder moet zijn: wat kan ik toevoegen aan de informatie die er al is? Dan moet het antwoord soms zijn: niets.

Aflevering 45: Christien ter Linde

Wanneer meerdere incidenten door elkaar heen lopen, is het belangrijk om strak te hebben: wat is wanneer gebeurd en voor welk incident sta je aan de lat qua communicatie. Als communicatieadviseur help je jezelf om dit in kaart te brengen. Hiermee breng je rust.

Aflevering 46: Charlie Aptroot en Anne Karsbergen

"Alles gaat over wat wij kunnen en moeten doen of moeten nalaten qua troost en hulp voor nabestaanden". De burgmeester sprak niet over zes, maar over zeven doden na het vrachtwagendrama in Nieuw-Beijerland. Een ongeboren kindje van een hoogzwangere vrouw was voor hem het zevende slachtoffer. Pas na toestemming van de nabestaanden, is dit gebruikt in de communicatie.

Aflevering 47: Jop Heinen en Jorg van Waardhuizen

Soms kan je de enorme stroom aan informatie niet allemaal afzonderlijk voorzien in hun behoefte. Dan kan een eigen video vanaf de locatie goed helpen om de media in elk geval beelden te laten zien van het rampterrein.

Aflevering 48 Mehlika Schopen

Als er twee zorglocaties en een hospice van Sevagram tijdens het hoogwater in Limburg worden geëvacueerd is het informatie verschaffen per locatie een goede oplossing gebleken: het nam alle vragen weg en mensen hoefde niet te zoeken. 

Aflevering 49: Tim Boersma Public Relations and Communications

Blijf rustig. Op het moment dat een woordvoerder in de paniek schiet, is de hele organisatie in paniek. Op het moment dat je dingen naar je toe krijgt, vraag jezelf dan af "is het mijn probleem of niet?". 80% is niet jouw probleem!